Báo cáo về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật TTKC trong khuôn khổ phiên họp thứ 48 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) chiều 11-8, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, dự thảo đã bổ sung một điều mới quan trọng về "Nguyên tắc áp dụng biện pháp trong tình trạng khẩn cấp".
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới
Cụ thể, dự thảo cho phép áp dụng các biện pháp của Luật TTKC để xử lý các tình huống khẩn cấp ngay cả khi chưa ban bố TTKC chính thức. Điều này mang lại sự linh hoạt và chủ động hơn trong ứng phó với các tình huống khẩn cấp, đặc biệt là khi tình hình chưa đến mức phải ban bố TTKC nhưng đã cần các biện pháp đặc thù để kiểm soát hoặc giảm thiểu thiệt hại.
Các biện pháp áp dụng trong TTKC cũng được rà soát để đảm bảo bao quát, tương ứng và phù hợp với từng loại TTKC, đồng thời đảm bảo cân bằng giữa quyền lực và quyền con người.
Thành viên UBTVQH dự họp
Vẫn theo Chủ nhiệm Lê Tấn Tới, định nghĩa TTKC được làm rõ, bao gồm trạng thái xã hội được cấp có thẩm quyền ban bố, công bố khi có thảm họa (do tự nhiên hoặc con người) gây đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản, hoặc có tình hình đe dọa nghiêm trọng đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội. TTKC được chia thành 2 nhóm chính: TTKC về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và TTKC về thảm họa (do thiên tai, dịch bệnh, sự cố môi trường, hóa chất, bức xạ, hạt nhân, năng lượng hoặc các sự cố khác).
“Việc chỉnh lý này kế thừa quy định của Pháp lệnh TTKC năm 2000 và giúp khái quát hóa các yếu tố, đặc điểm quan trọng nhất của TTKC, đồng thời thừa nhận tính đa dạng và khó lượng hóa chính xác ngưỡng chuyển từ tình huống cấp bách sang TTKC. Điều này cũng giải quyết vấn đề thực tế khi một số sự cố, thảm họa phải ban bố TTKC mà không qua các cấp độ phòng thủ dân sự”, ông Lê Tấn Tới giải thích.
Về cơ chế chỉ đạo, chỉ huy và lực lượng thi hành trong TTKC, dự thảo luật đã làm rõ trách nhiệm của các ban chỉ đạo, chỉ huy quy định trong pháp luật chuyên ngành. Cụ thể, khi ban bố TTKC về thảm họa, Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia sẽ là Ban Chỉ đạo quốc gia về TTKC. Đối với TTKC về an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, Thường trực Chính phủ sẽ là cơ quan quyết định áp dụng các biện pháp và cơ quan, tổ chức hoặc người có trách nhiệm thi hành.
Đáng lưu ý, dự thảo đã bổ sung quy định về hỗ trợ doanh nghiệp để thực hiện chuyển đổi sản xuất hàng hóa cần thiết ứng phó với thảm họa, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khi tham gia vào công tác ứng phó TTKC.
ANH PHƯƠNG