Elon Musk giơ cao chiếc cưa máy trên sân khấu tại Hội nghị Hành động Chính trị Bảo thủ (CPAC) ở Maryland (Mỹ) ngày 20/2. Ảnh: Reuter.
Hãng tin Reuters cho biết, một quản lý cấp cao của Sở Thuế Vụ Hoa Kỳ (IRS) đã không kìm được nước mắt khi thông báo với nhân viên ngày 20/2 rằng khoảng 6.700 người sẽ bị sa thải.
Theo một nguồn tin thân cận, đợt cắt giảm này tương đương khoảng 6% lực lượng lao động của IRS ngay trong cao điểm mùa khai thuế. Điều này đang dấy lên nhiều lo lắng cho cả người lao động và công chúng.
Chính quyền Trump và quyết tâm tinh giản bộ máy
Quyết định cắt giảm nhân sự này là một phần trong kế hoạch cắt giảm quy mô lớn của Tổng thống Donald Trump, nhằm tinh gọn bộ máy chính phủ. Từ nhân viên kiểm lâm, chuyên gia vũ trụ đến hàng chục nghìn công chức liên bang đều bị ảnh hưởng. Đặc biệt, tỷ phú công nghệ Elon Musk - người ủng hộ lớn nhất của Trump - được giao nhiệm vụ giám sát chiến dịch này.
Tại hội nghị CPAC ở Maryland, Musk nhận được một chiếc cưa máy từ Tổng thống Argentina Javier Milei, người nổi tiếng với các chính sách cắt giảm ngân sách mạnh tay.
"Đây chính là cưa máy để xóa bỏ bộ máy quan liêu", Musk tuyên bố khi giơ cao công cụ này như một biểu tượng cho việc tinh giản nhân sự chính phủ.
Nhiều công đoàn lao động đã khởi kiện để ngăn chặn quyết định này, nhưng một thẩm phán liên bang tại Washington đã cho phép sa thải tiếp tục diễn ra.
Bà Christy Armstrong, Giám đốc tuyển dụng của IRS, đã xúc động đến mức rơi nước mắt khi thông báo cho nhân viên về đợt cắt giảm này. "Bà ấy thực sự xúc động", một nhân viên chia sẻ.
Theo một nguồn tin, số lượng nhân viên bị sa thải có thể lên tới 6.700 người, chủ yếu là những người được tuyển dụng dưới thời Tổng thống Joe Biden nhằm tăng cường siết chặt thuế đối với giới siêu giàu. Tuy nhiên, phe Cộng hòa phản đối việc mở rộng này, cho rằng nó gây áp lực không cần thiết lên người dân bình thường.
Thực tế, trước khi ông Biden nhậm chức, IRS có khoảng 80.000 nhân viên, nhưng con số này đã tăng lên 100.000. Các chuyên gia tài chính ước tính rằng việc mở rộng IRS có thể giúp tăng thu ngân sách, song giờ đây, điều này bị đảo ngược hoàn toàn.
"IRS giờ đây sẽ chỉ tập trung vào những người thu nhập thấp, thay vì nhắm vào giới siêu giàu. Đây là một sự bất công", Giáo sư luật thuế Philip Hackney của Đại học Pittsburgh nhận xét.
Những nhân viên bị sa thải bao gồm kiểm toán viên thuế, nhân viên chăm sóc khách hàng, chuyên gia giải quyết tranh chấp thuế và kỹ sư IT. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến nhân viên trên toàn bộ 50 tiểu bang.
Vì đang trong mùa khai thuế, IRS áp dụng chính sách cắt giảm có tính toán hơn so với các cơ quan khác. Theo một nguồn tin, IRS vẫn phải xử lý hơn 140 triệu tờ khai thuế cá nhân trước ngày 15/4, do đó một số nhân viên chủ chốt sẽ được giữ lại.
Sở Thuế vụ Mỹ tại Washington (Mỹ). Ảnh: Reuters.
Không chỉ IRS, chính quyền Trump còn có kế hoạch giải thể lãnh đạo Bưu điện Mỹ (USPS) và sáp nhập cơ quan này vào Bộ Thương mại, theo báo cáo của Washington Post.
Tại văn phòng IRS ở Kansas City, các nhân viên thử việc phát hiện máy tính của họ bị vô hiệu hóa tất cả chức năng, chỉ còn lại email để nhận thông báo sa thải.
"Người dân Mỹ cần hiểu rằng IRS thu thuế để tài trợ cho nhiều chương trình thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày", lãnh đạo công đoàn Shannon Ellis chia sẻ.
Tòa Bạch Ốc chưa công bố con số chính xác về tổng số công chức bị sa thải, nhưng khoảng 75.000 người đã tự nguyện chấp nhận gói hỗ trợ thôi việc vào tuần trước.
1.000 tỷ USD ngân sách sẽ bị cắt giảm
Chiến dịch tinh giản bộ máy đã làm hài lòng phe Cộng hòa, những người từ lâu coi chính phủ là cồng kềnh, tham nhũng và không trung thành với Trump. Nhiều cơ quan giám sát doanh nghiệp lớn - bao gồm cả những tổ chức giám sát các công ty của Musk như SpaceX, Tesla và Neuralink - đang bị thu hẹp quy mô.
Theo Washington Post, đơn vị chuyên giám sát ôtô tự lái trong Cục An toàn Giao thông Quốc gia (NHTSA) - nơi kiểm soát công nghệ xe tự lái của Tesla - đã mất gần một nửa nhân sự.
Ngoài ra, nhóm cải tổ chính phủ của Musk đã hủy bỏ nhiều hợp đồng trị giá 8,5 tỷ USD liên quan đến viện trợ nước ngoài, đào tạo đa dạng hóa và các sáng kiến khác từng bị ông Trump phản đối.
Cả ông Trump và Musk đều đặt mục tiêu cắt giảm ít nhất 1.000 tỷ USD từ ngân sách liên bang 6.700 tỷ USD, mặc dù ông Trump cam kết sẽ không đụng đến các chương trình phúc lợi quan trọng.
Ở chiều ngược lại, phe Dân chủ chỉ trích kế hoạch này là vượt quá quyền hạn hiến pháp, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hàng triệu gia đình trung lưu. Một cuộc khảo sát của Reuters/Ipsos công bố vào ngày 20/2 cho thấy đa số người dân lo lắng rằng việc cắt giảm sẽ làm suy giảm dịch vụ công quan trọng.
Hiện tại, các cơ quan liên bang đang cố gắng thích nghi với tốc độ thay đổi chóng mặt từ chính quyền Trump. Một số nhân viên giám sát kho vũ khí hạt nhân đã bị sa thải rồi ngay lập tức được triệu hồi lại. Trong khi đó, các lô hàng thuốc men và thực phẩm xuất khẩu vẫn bị ách tắc tại kho do lệnh đóng băng viện trợ nước ngoài.
Phương Linh