Người lao động làm thủ tục đóng nối bảo hiểm xã hội. Ảnh: Ngọc Yến.
Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, tính đến ngày 4/11, cả nước có 19,365 triệu người tham gia BHXH, tăng 11,39% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó có 17,281 triệu người tham gia BHXH bắt buộc (tăng 8,3%), 2,084 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 45,8%. Số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp đạt 15,56 triệu người, tăng 9,2% so với cùng kỳ năm 2023.
Về giải quyết chế độ BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, toàn quốc có 78.746 người nhận chế độ hàng tháng; gần 5,5 triệu người nhận hưởng chế độ ốm đau; hơn 1,25 triệu người hưởng chế độ thai sản; hơn 773.000 người nhận trợ cấp thất nghiệp. Đáng chú ý, số người nhận BHXH một lần giảm đáng kể, toàn quốc có gần 1,1 triệu người nhận chế độ này, giảm 7.599 người so với cùng kỳ năm 2023.
Hiện ngành BHXH Việt Nam đang quản lý và chi trả cho hơn 3,3 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng. Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh đánh giá, 10 tháng qua, công tác thực hiện chính sách BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp của ngành tiếp tục có nhiều khởi sắc trong bối cảnh thuận lợi, khó khăn, thách thức đan xen. Diện bao phủ BHXH, nhất là BHXH tự nguyện tăng cao, cùng với số người nhận BHXH một lần giảm mạnh cho thấy niềm tin của người dân, người lao động, doanh nghiệp vào chính sách được nâng cao. Điều này có được do hệ thống pháp luật ngày càng được hoàn thiện, tăng quyền lợi người tham gia. Gần đây nhất là việc Quốc hội thông qua Luật BHXH (sửa đổi), cũng như Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế sắp được thông qua trong tháng 11 này…
Thực tế, để hạn chế tình trạng người lao động rút BHXH một lần, Luật BHXH năm 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đã có nhiều sửa đổi, bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, khuyến khích người lao động bảo lưu thời gian đóng để hưởng lương hưu, thay vì nhận BHXH một lần. Cũng theo Luật mới, người lao động không hưởng BHXH một lần, mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia, thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn.
Đơn cử như khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn, do các chế độ đều tính theo thời gian đóng (ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp,...). Người lao động cũng được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn, thông qua việc giảm số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm. Quy định này cũng góp phần giảm số người hưởng BHXH một lần do đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Ngoài ra, trong thời gian hưởng lương hưu, người lao động được Quỹ BHXH đóng bảo hiểm y tế. Đồng thời, được hưởng trợ cấp hàng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu, và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng, thì được ngân sách Nhà nước đóng bảo hiểm y tế. Mặt khác, người lao động còn có cơ hội được hưởng chính sách hỗ trợ về tín dụng cho người lao động có thời gian đóng BHXH mà bị mất việc làm.
Được biết, để triển khai thi hành Luật BHXH 2024 và Nghị quyết số 142/2024/QH15 kịp thời, đồng bộ, thống nhất và hiệu quả, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch triển khai thi hành. Nội dung của Kế hoạch gồm: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến và tập huấn Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn thi hành; tổ chức tập huấn chuyên sâu, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ cơ quan BHXH, cán bộ trực tiếp làm công tác BHXH thuộc ngành Lao động - Thương binh và Xã hội, tổ chức công đoàn, tổ chức dịch vụ được cơ quan BHXH ủy quyền, và người trực tiếp thực hiện chính sách BHXH.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với BHXH Việt Nam và các cơ quan có liên quan biên soạn tài liệu phục vụ công tác phổ biến Luật BHXH và các văn bản hướng dẫn thi hành; tài liệu tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ thực hiện chính sách, pháp luật BHXH.
Lan Hương