Giảm tiền sử dụng đất: Gánh nặng tiền tỉ chuyển đổi đất ở có giảm?

2 giờ trướcBài gốc

Bộ Tài chính vừa chính thức gửi Chính phủ dự thảo sửa đổi Nghị định 103 về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Động thái này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ vướng mắc lớn nhất, giảm gánh nặng chi phí cho người dân.

Đề xuất giảm 30-50%: Liều thuốc đã đủ mạnh?

Chị Hồng ở xã Hóc Môn (TP.HCM) vừa phải ngậm ngùi rút lại bộ hồ sơ xin chuyển mục đích sử dụng đất. Vài năm trước, chị dự tính chi phí chỉ vài trăm triệu đồng, nhưng sau khi bảng giá đất mới được áp dụng, con số vọt lên vài tỉ đồng, một khoản tiền mà gia đình chị không thể nào xoay xở.

"Đất của mình mà giờ như phải đi mua lại. Chúng tôi chỉ mong nhà nước xem xét, giảm sâu hơn nữa, thậm chí miễn luôn cho những trường hợp đất thừa kế từ cha ông như chúng tôi" - chị Hồng bày tỏ.

Câu chuyện của chị Hồng không phải là cá biệt. Đó là thực trạng chung của hàng ngàn hộ gia đình trên cả nước theo quy định hiện hành buộc người dân phải nộp 100% chênh lệch giá trị khi chuyển đổi đất vườn, ao sang đất ở. Chính những bế tắc từ thực tiễn này đã thúc đẩy cơ quan quản lý phải hành động.

Trước áp lực rất lớn từ xã hội, dự thảo sửa đổi Nghị định 103 do Bộ Tài chính trình Chính phủ được xem là giải pháp cấp bách. Dự thảo đưa ra hai phương án, trong đó phương án 2 nhận được sự quan tâm đặc biệt khi đề xuất khôi phục lại cơ chế tính tiền sử dụng đất theo tỉ lệ phần trăm đã áp dụng nhiều năm trước.

Người dân mong muốn giảm tiền sử dụng đất khi chuyển đổi từ đất nông nghiệp lên đất ở. Ảnh minh họa: QH

Cụ thể, đối với đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở hoặc liền kề, mức thu sẽ được tính là 30% trên phần chênh lệch giá đất cho diện tích trong hạn mức giao đất ở, và 50% cho phần diện tích vượt hạn mức. Phương án này được kỳ vọng sẽ giảm đáng kể số tiền người dân phải nộp.

Tuy nhiên, với những trường hợp như chị Hồng, dù mức giảm là đáng kể thì số tiền còn lại vẫn là một rào cản lớn. Đề xuất của chị về việc miễn giảm cho đất thừa kế cũng chính là tiếng lòng của nhiều người, cho thấy chính sách cần một sự thấu cảm sâu sắc hơn nữa với nguồn gốc tài sản và hoàn cảnh thực tế của người dân.

Cần cơ chế sát sườn hơn

Nhìn từ góc độ chuyên môn và thực tiễn, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho rằng đề xuất của Bộ Tài chính là một bước tiến nhưng chưa phải là lời giải triệt để. Trong văn bản góp ý chính thức, HoREA đã đề nghị một "liều thuốc" mạnh hơn, sát với khả năng chi trả của người dân hơn.

Hiệp hội đề xuất quy định mức thu chỉ bằng 20% cho diện tích trong hạn mức và 30% cho diện tích vượt hạn mức, thay vì mức 30-50%. Lý do là vì bảng giá đất mới đã rất cao, việc áp thêm một tỉ lệ lớn nữa sẽ tiếp tục tạo ra gánh nặng. Quan trọng hơn, HoREA kiến nghị nâng hạn mức áp thuế 100% từ 500 m² lên 2.000 m², bởi hạn mức 500 m² là quá thấp và không phản ánh đúng thực tế sinh sống của các đại gia đình nhiều thế hệ ở vùng ven.

Một ví dụ được HoREA đưa ra cho thấy tác động khổng lồ của các cách tính khác nhau. Với một thửa đất 1.000 m² tại Hóc Môn có hạn mức đất ở 250 m², số tiền phải nộp theo quy định hiện hành sẽ là hơn 35 tỉ đồng - một con số mà HoREA gọi là gần như mua lại thửa đất của chính mình.

HoREA đề xuất mức thu tiền sử dụng đất khi lên đất ở chỉ bằng 20% cho diện tích trong hạn mức và 30% cho diện tích vượt hạn mức. Ảnh: QH

Nếu tính theo đề xuất của Bộ Tài chính, mức thu là 30% trên phần chênh lệch giá đất cho diện tích trong hạn mức giao đất ở, và 50% cho phần diện tích vượt hạn mức thì số tiền sử dụng đất sau khi tính toán giảm xuống còn hơn 12,7 tỉ đồng. Mức giảm lớn nhưng số tiền người dân phải nộp vẫn quá cao.

Theo đề xuất của HoREA, mức thu chỉ bằng 20% cho diện tích trong hạn mức và 30% cho diện tích vượt hạn mức thay vì mức 30 - 50% thì con số tiền sử dụng đất lên đất ở trường hợp này sẽ khoảng 9,7 tỉ đồng. Mức phí này có thể xem là hợp lý hơn.

Mới đây, Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP.HCM cũng đề xuất nâng giá đất nông nghiệp trong bảng giá đất hiện hành theo quyết định 79 từ 65 - 70% giá đất ở trong bảng giá đất ở, áp dụng đối với đất nông nghiệp nằm trong quy hoạch khu dân cư (quy hoạch đất ở) có nhu cầu chuyển mục đích sang đất ở. Đề xuất này giúp giảm chênh lệch quá lớn giữa giá đất nông nghiệp và giá đất ở, từ đó giảm số tiền sử dụng đất khi lên đất ở cho người dân.

QUANG HUY

Nguồn PLO : https://plo.vn/giam-tien-su-dung-dat-ganh-nang-tien-ti-chuyen-doi-dat-o-co-giam-post873497.html