Khi dự thảo Điều lệ trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học được đưa ra lấy ý kiến, một trong những vấn đề được nhiều giáo viên quan tâm là tổ chức các hội đồng trong nhà trường.
Từ thực tiễn giảng dạy và kiêm nhiệm công tác tổ trưởng chuyên môn ở trường trung học phổ thông, người viết cho rằng nên xem xét gộp Hội đồng thi đua, khen thưởng và Hội đồng tư vấn thành Hội đồng Thi đua, khen thưởng và tư vấn nhằm tránh chồng chéo, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu quả quản lý cho hiệu trưởng.
Ảnh minh họa: Lã Tiến/giaoduc.net.vn
Khi một nội dung phải đi qua hai hội đồng
Ở trường phổ thông, giáo viên không chỉ đứng lớp mà còn tham gia nhiều hoạt động khác nhau. Với tổ trưởng chuyên môn, việc dự họp các hội đồng của nhà trường gần như là nhiệm vụ thường xuyên.
Trong năm học, Hội đồng thi đua, khen thưởng họp định kỳ để bàn tiêu chí, đánh giá kết quả, đề xuất khen thưởng.
Cũng trong năm học đó, Hội đồng tư vấn được triệu tập để góp ý kế hoạch giáo dục, điều chỉnh hoạt động chuyên môn, triển khai nhiệm vụ mới.
Điều đáng nói là có những vấn đề được đưa ra ở cả hai hội đồng. Vẫn là những con người ấy, vẫn là những nội dung xoay quanh chất lượng dạy học, cách tổ chức thực hiện.
Chỉ khác ở chỗ, cuộc họp này mang tên Hội đồng thi đua, khen thưởng, còn cuộc họp kia mang tên Hội đồng tư vấn.
Sự trùng lặp ấy khiến không ít giáo viên đặt câu hỏi về tính hợp lý của việc duy trì hai hội đồng riêng biệt ở các nhà trường phổ thông hiện nay.
Điểm chung giữa Hội đồng thi đua, khen thưởng và Hội đồng tư vấn
Trong Thông tư số 32/2020/TT-BGDĐT ban hành Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, Điều 12 quy định về các hội đồng khác trong nhà trường.
Tại khoản 1 Điều 12, Điều lệ quy định:
“1. Hội đồng thi đua và khen thưởng
Hội đồng thi đua khen thưởng được thành lập vào đầu mỗi năm học để giúp hiệu trưởng tổ chức các phong trào thi đua, đề nghị danh sách khen thưởng đối với cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh trong nhà trường.
Hội đồng thi đua khen thưởng do hiệu trưởng thành lập và làm chủ tịch. Các thành viên của hội đồng thi đua khen thưởng gồm: bí thư cấp ủy, phó hiệu trưởng, đại diện hội đồng trường, chủ tịch Công đoàn, bí thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (nếu có), tổng phụ trách Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh (nếu có), tổ trưởng tổ chuyên môn, tổ trưởng tổ văn phòng và các giáo viên chủ nhiệm lớp.”
Còn khoản 3 Điều 12 Điều lệ quy định:
“3. Hội đồng tư vấn
Các hội đồng tư vấn do hiệu trưởng thành lập theo yêu cầu cụ thể của từng công việc. Nhiệm vụ, thành phần và thời gian hoạt động của các hội đồng tư vấn do hiệu trưởng quy định.”
Có thể thấy rằng, quy định trên có một điểm chung rất rõ ràng đó là cả hai hội đồng đều tồn tại để giúp hiệu trưởng, đều mang bản chất tham mưu cho lãnh đạo nhà trường.
Vì vậy, dự thảo Điều lệ trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học tiếp tục khẳng định tính chất tham mưu của cả hai hội đồng này.
Theo đó, trong dự thảo, Điều 12 được giữ lại và nội dung mô tả chức năng của Hội đồng thi đua, khen thưởng còn thể hiện rõ hơn vai trò tham mưu.
Cụ thể, điểm a khoản 1 Điều 12 của dự thảo quy định:
“1. Hội đồng thi đua khen thưởng
a) Hội đồng thi đua khen thưởng giúp hiệu trưởng tổ chức phong trào thi đua; hướng dẫn tổ chức phát động thi đua và giám sát việc thực hiện; tham mưu sơ kết, tổng kết, xét và đề nghị khen thưởng đối với cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh nhà trường; kiến nghị đề xuất về công tác thi đua, khen thưởng.
Đối với Hội đồng tư vấn, khoản 3 Điều 12 của dự thảo cũng quy định:
“3. Hội đồng tư vấn
Các hội đồng tư vấn được thành lập theo yêu cầu cụ thể của từng nhiệm vụ. Việc thành lập, nhiệm vụ, quyền hạn, thành phần và thời gian hoạt động của các hội đồng tư vấn do hiệu trưởng quy định.”
So sánh cho thấy, Hội đồng thi đua, khen thưởng thực chất là một hội đồng tư vấn có tính thường xuyên và có phạm vi công việc cụ thể, còn Hội đồng tư vấn là cơ chế tư vấn linh hoạt theo từng nhiệm vụ phát sinh.
Hơn nữa, xét về bản chất pháp lý, thi đua, khen thưởng không phải là một hoạt động tách rời, mà nằm trong tổng thể hoạt động tư vấn, hỗ trợ quản lý nhà trường.
Gộp Hội đồng thi đua, khen thưởng và Hội đồng tư vấn để tránh chồng chéo
Tại điểm b khoản 1 Điều 12 dự thảo Điều lệ trường tiểu học, trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học quy định:
“b) Hội đồng thi đua khen thưởng do hiệu trưởng thành lập vào đầu mỗi năm học bao gồm chủ tịch, phó chủ tịch, thư ký và các thành viên. Hiệu trưởng là chủ tịch hội đồng thi đua khen thưởng.
Các thành viên của hội đồng bao gồm: phó hiệu trưởng, đại diện tổ chức Đảng, đoàn thể, tổ chức xã hội trong trường (nếu có), tổ trưởng tổ chuyên môn, tổ trưởng tổ văn phòng, đại diện giáo viên. Số lượng thành viên trong Hội đồng thi đua khen thưởng là số lẻ.”
Trong khi đó, thành phần Hội đồng tư vấn do hiệu trưởng quyết định theo từng nhiệm vụ.
Trên thực tế, khi cần tư vấn về chuyên môn hay kế hoạch giáo dục, hiệu trưởng vẫn mời phó hiệu trưởng và các tổ trưởng chuyên môn, tổ trưởng tổ văn phòng tham gia.
Hệ quả là cùng một nhóm có thể tham gia hai hội đồng khác nhau, với nội dung bàn thảo có nhiều điểm giao nhau, dẫn đến làm tăng số cuộc họp, kéo dài thời gian xử lý công việc.
Theo người viết, việc gộp Hội đồng thi đua, khen thưởng và Hội đồng tư vấn giúp giảm chồng chéo về tổ chức. Thay vì hai hội đồng song song, nhà trường chỉ cần một đầu mối tham mưu, với các phiên họp theo từng nội dung cụ thể.
Khi số lượng hội đồng giảm, số quyết định thành lập, số biên bản và số cuộc họp cũng giảm theo, giúp tiết kiệm thời gian của giáo viên và cán bộ quản lý.
Không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, việc gộp hai hội đồng còn nâng cao hiệu quả tư vấn.
Việc bàn thảo các nội dung thi đua, khen thưởng và chuyên môn trong cùng một diễn đàn giúp các ý kiến được tổng hợp đầy đủ, hỗ trợ hiệu trưởng đưa ra quyết định sát thực tiễn hơn.
Tài liệu tham khảo:
https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Giao-duc/Thong-tu-32-2020-TT-BGDDT-Dieu-le-truong-trung-hoc-co-so-truong-trung-hoc-pho-thong-443627.aspx?anchor=dieu_21
https://giaoduc.net.vn/giao-vien-neu-mot-so-gop-y-ve-du-thao-thong-tu-ban-hanh-dieu-le-truong-pho-thong-post256738.gd
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Cao Nguyên