Trường trung học nghề không dùng cụm từ 'phổ thông','cơ sở': Rõ từ tên để phụ huynh bớt chọn 'sai'

5 giờ trướcBài gốc

Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Giáo dục nghề nghiệp.

Đáng chú ý, trong dự thảo nêu ra quy định các nội dung cơ bản về đặt tên, đổi tên của cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Theo đó, dự thảo Nghị định đề ra nguyên tắc đặt tên, đổi tên cơ sở giáo dục nghề nghiệp để bảo đảm tính đặc thù của hoạt động giáo dục nghề nghiệp, hướng đến xây dựng mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp hiện đại, chuyên nghiệp.

Riêng với quy định trong dự thảo về việc đặt tên, đổi tên trường trung học nghề đưa ra các nguyên tắc đặt tên, đổi tên không sử dụng cụm từ “phổ thông”, “cơ sở” trong tên trường trung học nghề để tránh gây nhầm lẫn với các mô hình trường trung học khác.

Cùng với đó, dự thảo cũng quy định, trường trung học nghề truyền thông, quảng bá tuyển sinh không thay đổi tên gọi chính thức ghi trong quyết định thành lập hoặc cho phép thành lập; Không gây hiểu lầm là cơ sở giáo dục phổ thông hoặc cơ sở giáo dục đại học; Không sử dụng tên gọi thể hiện thứ hạng, đẳng cấp không được công nhận theo quy định của pháp luật; Không sử dụng tên gọi khác trên văn bằng, chứng chỉ, quyết định hành chính, hợp đồng hoặc tài liệu pháp lý (Khoản 1, Điều 5).

Những quy định tại dự thảo được đưa ra đang nhận được sự quan tâm rất lớn của dư luận. Đa phần các ý kiến cho rằng, việc minh bạch mô hình giáo dục là thực sự cần thiết để hạn chế những nhầm lẫn và hiểu lầm với đối tượng có nhu cầu tìm hiểu.

Cần bổ sung thêm các hướng dẫn, định nghĩa rõ mô hình trường trung học nghề là gì

Chia sẻ một số quan điểm về vấn đề này, thầy Nguyễn Huy Phương - Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Cao đẳng Nghề Nghi Sơn cho rằng, đây là đề xuất hợp lý và cần thiết.

Theo Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) được Quốc hội thông qua ngày 10/12/2025 nêu: "Trường trung học nghề được tổ chức dưới các tên gọi khác nhau phù hợp với lĩnh vực hoặc nhóm ngành, nghề đào tạo; thực hiện chương trình giáo dục trung học nghề, chương trình đào tạo sơ cấp và các chương trình đào tạo nghề khác".

Theo đó, thầy Nguyễn Huy Phương nhấn mạnh: "Trường trung học nghề là một khái niệm rất mới được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 10/12/2025. Lâu nay, khi chưa có mô hình tên gọi là trung học nghề thì trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp cũng đã có sự phân loại các cơ sở vừa dạy kiến thức văn hóa vừa đào tạo nghề để người học có thể lựa chọn nơi học phù hợp với trình độ kiến thức và định hướng nghề nghiệp của bản thân.

Với một khái niệm mới thì yếu tố rõ ràng, dễ tìm hiểu trong việc đặt tên là điều hết sức cần thiết. Quy định trong dự thảo đưa ra như vậy là đúng thời điểm và phù hợp với cách thức quản lý các cơ sở giáo dục nghề nghiệp hiện nay.

Nếu phụ huynh muốn con mình chỉ chuyên tâm học văn hóa thì có thể thi vào các trường trung học phổ thông sau đó học tiếp lên đại học, cao đẳng. Còn những phụ huynh nào nhận thấy con mình có năng lực học tập yếu hơn thì có thể cho con rẽ hướng vào học tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp.

Như vậy hai mục đích là hoàn toàn khác nhau và giá trị bằng cấp mà học sinh nhận được ở trường trung học nghề với các trường trung học phổ thông cũng khác nhau nên không thể để việc đặt tên làm ảnh hưởng đến lựa chọn và định hướng của phụ huynh được".

Sinh viên Trường Cao đẳng Nghề Nghi Sơn thực hành nghề hàn trong một lần hội giảng nhà giáo giáo dục nghề nghiệp tỉnh Thanh Hóa. Ảnh: website nhà trường.

Cũng theo Phó Hiệu trưởng phụ trách Trường Cao đẳng Nghề Nghi Sơn, lâu nay trong suy nghĩ của nhiều phụ huynh cho rằng, nếu năng lực kiến thức của học sinh sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở quá yếu để thi vào các trường trung học phổ thông thì họ sẽ lựa chọn cho con vào các cơ sở giáo dục có mô hình trung học nghề. Điều này phần nào đó cũng là sự phân định rõ ràng giữa học sinh có năng lực học tập tốt và hạn chế hơn.

"Qua đó, ngoài việc quy định cụ thể các nguyên tắc khi đặt tên thì mong rằng, sắp tới cơ quan quản lý cũng có thêm những hướng dẫn cụ thể để rõ hơn nội hàm của "trung học nghề" là gì? Quy chế, quy định cho đối tượng học tại trường trung học nghề ra sao?", thầy Nguyễn Huy Phương chia sẻ.

Quy định phù hợp, phụ huynh không còn "sợ sai" khi chọn trường cho con

Còn theo Thạc sỹ Nguyễn Phan Anh Quốc – Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ - Năng lượng Khánh Hòa, đây là quy định cần thiết và cần sớm áp dụng để bảo đảm quyền lợi cho người học.

Thầy Nguyễn Phan Anh Quốc bày tỏ quan điểm rằng, đối với cơ sở giáo dục nào cũng vậy, cần rõ ràng từ việc đặt tên đến cách thức quảng bá các loại hình đào tạo, chương trình học và giá trị của văn bằng mà người học sẽ được cấp sau quá trình học tại đó.

"Tôi thấy rằng quy định được nêu ra trong dự thảo mang tính chất sát sườn, nhằm đảm bảo người học không chịu nhiều thiệt thòi. Trong đó có việc, khi tên trường được đặt rõ ràng thì người có nhu cầu tìm hiểu cũng sẽ dễ dàng nhận biết về chức năng, nhiệm vụ của trường học đó như thế nào, từ đó không bị mất quá nhiều thời gian, thậm chí là mang tâm lý ấm ức chỉ vì "lựa chọn sai" ngay từ ban đầu.

Ngoài ra, cùng với quy định về việc đặt tên, sau này, khi mô hình trường trung học nghề chính thức đi vào vận hành thì cơ quan quản lý cũng nên thường xuyên có sự rà soát, chỉnh đốn và có phương án xử lý kịp thời với các cơ sở thực hiện sai quy định", Thạc sỹ Nguyễn Phan Anh Quốc nhấn mạnh.

Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ - Năng lượng Khánh Hòa cũng nhấn mạnh, không thể phủ nhận rằng, đa phần tâm lý các huynh hiện nay đều muốn con cái có bằng trung học phổ thông "chính quy". Tuy nhiên, có nhiều yếu tố, đặc biệt là nền tảng kiến thức của học sinh đó không như kỳ vọng nên các phụ huynh chọn cách lựa chọn cho con theo học mô hình trung học nghề để đảm bảo hoàn thiện kiến thức phổ thông.

Tuy nhiên, việc quảng cáo hoặc đặt tên trường không đúng với chức năng có thể khiến phụ huynh lầm tưởng, về góc độ nào đó có thể làm ảnh hưởng đến các mô hình trường trung học khác.

Thạc sĩ Nguyễn Phan Anh Quốc cho rằng, khi mô hình trường trung học nghề chính thức được áp dụng thì cần phải rõ ràng là sau khi học xong thì cái học sinh nhận về là gì để phụ huynh nắm chắc định hướng cho con.

Qua đó, lãnh đạo Trường Cao đẳng Công nghệ - Năng lượng Khánh Hòa nêu ra một số góp ý, trong đó có việc cần tuyên truyền rộng rãi để phụ huynh, học sinh nhận thức rõ sự khác biệt các mô hình học tập này ra sao? Nếu học ở trường trung học nghề thì sẽ có được lợi ích, hạn chế gì so với các mô hình trường học khác?

"Đối với việc lựa chọn trường học cho con, trước hết phụ huynh phải xác định được năng lực học tập của con mình đang ở mức độ nào. Đồng thời cần nắm rõ ưu thế, điểm mạnh của con em mình ra sao. Đặc biệt là xác định rõ học sinh đó có mạnh về tư duy nghề nghiệp hay không để có thể định hướng cho em đó theo học nghề sau khi tốt nghiệp trung học cơ sở.

Sau này, khi các trường trung học nghề chính thức thành lập, phụ huynh cần tìm hiểu thông tin được đăng tải trên website của trường hoặc các trang mạng xã hội về chức năng, nhiệm vụ và bằng cấp của trường đó cấp ra sao. Điều này là để tránh "chệch hướng" với các dự định mà gia đình và bản thân học sinh đã đặt ra trước đó".

Đồng tình với các quan điểm như trên, Thạc sĩ Nguyễn Hữu Hằng - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Việt - Đức Nghệ An cho rằng, quy định cụ thể về nguyên tắc khi đặt tên hoặc đổi tên trường là cần thiết đối với các trường trung học nghề.

"Tôi thấy quy định được dự thảo đưa ra là hoàn toàn đúng và phù hợp với thực tế hiện nay. Nói đến cụm từ "trung học nghề" nghe có vẻ là mới nhưng thực tế lâu nay, mô hình tương tự như thế này đã được các cơ sở giáo dục nghề nghiệp phối hợp với các trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên để triển khai. Mục đích chính của nó vẫn là đào tạo kết hợp vừa dạy kiến thức văn hóa và kiến thức nghề cho học sinh sau khi đã tốt nghiệp trung học cơ sở.

Đối tượng của nó cũng rõ ràng, đó là những học sinh có năng lực học tập chưa phù hợp trung học phổ thông nhưng có định hướng học nghề để ra đời làm việc sớm thì đây là loại hình phù hợp. Còn với đối tượng muốn theo định hướng nghiên cứu thì sẽ lấy bằng trung học phổ thông, sau đó học lên cao đẳng, đại học hoặc cao hơn.

Hai mục đích phục vụ hai nhóm đối tượng hoàn toàn khác nhau nên cần có sự phân định rạch ròi để người tìm hiểu không bị nhầm lẫn, lãng phí thời gian "vàng" của người học", Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Việt - Đức Nghệ An nhấn mạnh thêm.

Các thí sinh dự thi thực hành nghề Điện - nước tại Trường Cao đẳng Việt - Đức Nghệ An. Ảnh: website nhà trường.

Tuy nhiên, theo Thạc sĩ Nguyễn Hữu Hằng vì khái niệm "trung học nghề" còn rất mới nên có thể nhiều phụ huynh còn chưa hiểu hết được bản chất của tên gọi này.

Qua đó, lãnh đạo Trường Cao đẳng Việt - Đức Nghệ An nêu lên góp ý: "Ngoài các quy định trong việc đặt tên, để phân định rõ ràng giữa trường trung học nghề và mô hình trường trung học phổ thông khác thì cần có sự tuyên truyền, văn bản hướng dẫn để phụ huynh và người học tìm hiểu và tự phân định được giữa các mô hình trường học".

Trung Dũng

Nguồn Giáo Dục VN : https://giaoduc.net.vn/truong-trung-hoc-nghe-khong-dung-cum-tu-pho-thongco-so-ro-tu-ten-de-phu-huynh-bot-chon-sai-post256920.gd