Hồ Ba Bể nằm trong Vườn quốc gia Ba Bể, thuộc tỉnh Thái Nguyên.
Từ quyết định quy hoạch đến mục tiêu phát triển
Hồ Ba Bể nằm trong Vườn quốc gia Ba Bể, thuộc tỉnh Thái Nguyên. Đây là hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam, diện tích hơn 500 ha, nằm ở độ cao khoảng 178m so với mực nước biển. Khu vực này nổi bật với di sản địa chất quý hiếm, hệ thống hang động kỳ vĩ, đồng thời là kho tàng đa dạng sinh học với nhiều loài động, thực vật quý hiếm. Đây cũng là nơi lưu giữ bản sắc văn hóa của các đồng bào dân tộc thiểu số như Tày, Mông, Dao, Nùng.
Vừa qua, phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã ký Quyết định số 1407/QĐ-TTg về quy hoạch bảo quản, tu bổ và phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt Danh lam thắng cảnh Hồ Ba Bể. Quy hoạch đặt mục tiêu vừa bảo tồn giá trị nguyên bản, vừa khai thác hợp lý để phát triển kinh tế du lịch bền vững.
Theo quy hoạch tổ chức tổng thể không gian kiến trúc cảnh quan di tích, tổ chức tổng thể không gian kiến trúc, cảnh quan của khu vực quy hoạch, Hồ Ba Bể được xác định là trung tâm hạt nhân của quy hoạch với bốn không gian chức năng chính gồm: Không gian phía Bắc, khai thác cảnh quan sông nước, hang động, văn hóa bản địa, kết nối với khu vực Na Hang (Tuyên Quang) dọc sông Năng.
Không gian phía Nam, cửa ngõ chiến lược, bảo tồn kiến trúc truyền thống, phát triển du lịch cộng đồng và dịch vụ ven sông Lèng.
Không gian phía Đông, trung tâm đón tiếp, điều hành, phát triển du lịch sinh thái gắn với giáo dục môi trường và nghỉ dưỡng cao cấp, liên kết với Vườn quốc gia Ba Bể.
Không gian phía Tây, bảo tồn văn hóa cộng đồng người Mông, kết hợp nghỉ dưỡng, giải trí và du lịch sinh thái.
Theo hoạch, đến năm 2030, Hồ Ba Bể sẽ trở thành khu du lịch quốc gia, kết nối với các điểm du lịch – di sản khác, thu hút khách trong và ngoài nước, đặc biệt là nhóm khách cao cấp, có trách nhiệm với môi trường.
Ông Phạm Ngọc Thịnh – Chủ tịch UBND xã Ba Bể, tỉnh Thái Nguyên cho biết: “Khi có quyết định quy hoạch, chúng tôi tập trung giữ nguyên hiện trạng cảnh quan hồ, tránh tác động làm biến dạng môi trường tự nhiên. Đồng thời, để kích cầu du lịch, địa phương sẽ xây dựng những giải pháp cụ thể như phát triển hạ tầng đồng bộ, nâng cao chất lượng dịch vụ và đẩy mạnh quảng bá hình ảnh Ba Bể ra tầm quốc gia và quốc tế”.
Một góc khu du lịch ven hồ, nơi du khách thưởng thức ẩm thực và trải nghiệm văn hóa bản địa.
Định hướng phát triển theo hướng bền vững
Theo thống kê của ngành du lịch, mỗi năm Hồ Ba Bể đón hàng trăm nghìn lượt khách tham quan, nhưng lượng khách quốc tế còn khiêm tốn và thời gian lưu trú ngắn. Nguyên nhân chủ yếu là hạ tầng du lịch chưa đồng bộ, sản phẩm du lịch chưa đa dạng, hoạt động quảng bá còn hạn chế. Quy hoạch mới được kỳ vọng sẽ trở thành cú hích quan trọng, khắc phục những tồn tại, đồng thời định hướng phát triển theo hướng bền vững.
Chị Nguyễn Mai Lan - du khách đến từ Hà Nội chia sẻ: “Tôi cho rằng việc quy hoạch chi tiết sẽ giúp Hồ Ba Bể giữ được nét nguyên sơ, đồng thời nâng cao trải nghiệm cho du khách. Nếu được thực hiện đúng định hướng, nơi đây sẽ vừa phát triển được kinh tế, vừa bảo vệ được môi trường và bản sắc văn hóa. Đó mới chính là phát triển bền vững thực sự”.
Người dân và chính quyền địa phương kỳ vọng quy hoạch mới sẽ giúp hạn chế tình trạng khai thác tự phát, bảo vệ di sản thiên nhiên và văn hóa một cách lâu dài. Ngoài đầu tư hạ tầng, các chương trình giáo dục cộng đồng, nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường và gìn giữ văn hóa truyền thống sẽ đóng vai trò quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu quy hoạch.
Quy hoạch Hồ Ba Bể cũng được lồng ghép vào chiến lược phát triển du lịch tỉnh Thái Nguyên, hướng đến việc kết nối với các di sản và điểm đến khác, hình thành chuỗi sản phẩm du lịch liên vùng. Đây là yếu tố quan trọng giúp nâng cao sức cạnh tranh của điểm đến trên bản đồ du lịch quốc gia.
Với định hướng và giải pháp rõ ràng, Hồ Ba Bể có cơ hội trở thành điểm đến tiêu biểu về du lịch sinh thái và văn hóa. Sự kết hợp giữa bảo tồn và phát triển kinh tế sẽ giúp lưu giữ được giá trị nguyên bản và đóng góp thiết thực cho đời sống cộng đồng, quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới.
Phương Thảo
Ngọc Linh