Giữ bình yên cho những cánh chim trời

6 giờ trướcBài gốc

“Thiên la địa võng” giăng bẫy

Chiều đông buông xuống trên cánh đồng Dộc Quéo, thôn Chi Lễ, xã Mỹ Thái. Không gian quạnh hiu, gốc rạ trơ trọi sau mùa gặt, gió thổi qua mang theo hơi lạnh của mùa đông. Giữa sự tĩnh lặng ấy, bỗng vang lên tiếng vỗ cánh, tiếng kêu thảng thốt của những chú chim bị biến thành mồi nhử. Hơn chục cò diệc xám bị buộc chặt đôi chân đậu trên chiếc cọc tre, nháo nhác gọi đàn. Những con cò khác nghe tiếng gọi, liệng xuống thì lập tức mắc vào hàng lưới tàng hình giăng khắp cánh đồng như “thiên la địa võng”. Mỗi chú cò vừa đáp xuống là bị siết chặt bởi những sợi lưới, treo lơ lửng. Không chỉ dưới rộc, ngay cả trên chiếc lều dựng gần bờ cũng có chú chim bị buộc. Thấy có người đến, chúng sợ hãi đập cánh bay lên, nhưng càng vùng vẫy thì sợi dây càng siết chặt đôi chân.

Lực lượng chức năng cởi trói cho những chú chim.

Xác định đây là một trong những điểm bẫy chim trái phép, sau khi khảo sát tình hình, đoàn công tác liên ngành gồm Chi cục Kiểm lâm (Sở Nông nghiệp và Môi trường), Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Công an tỉnh) đã tiến hành xử lý. Một cán bộ kiểm lâm xắn quần lội ruộng, tỉ mỉ gỡ từng nút dây để cứu những chú chim tội nghiệp. Đôi chân cò hằn vết trói, cả thân hình run rẩy sau thời gian dài bị giam cầm. Sau khi được thả, những chú cò xám không bay đi ngay, chúng lượn vài vòng trên cao rồi mới tung cánh trở về trong vòng tay bao bọc của mẹ thiên nhiên.

Cán bộ Chi cục Kiểm lâm giải cứu những chú chim mồi.

Theo người dân xã Mỹ Thái, chiều xuống, đêm về, trên những cánh đồng xã Mỹ Thái, tiếng loa phát ra âm thanh giả cùng tiếng chim mồi gọi đàn vang vọng khắp không gian. Những chú chim di cư nghe thấy, tưởng là đồng loại đang chờ đợi liền bay về. Nhưng khi vừa đáp xuống, đôi cánh vướng ngay vào những tấm lưới giăng sẵn, vùng vẫy đến kiệt sức cũng không thể thoát thân. Cảnh tượng ấy lặp đi lặp lại suốt một tháng, chỉ đến khi lực lượng chức năng xuất hiện, thu giữ, lập biên bản xử lý thì tình trạng trên mới tạm dừng.

"Giữ cho đàn chim trời được tung bay không chỉ là nhiệm vụ của lực lượng chức năng mà là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Khi mỗi người cùng chung tay, cùng gìn giữ khoảng trời xanh, tạo vùng đất lành cho chim đậu thì tiếng chim mới còn ngân vang mỗi sớm mai, để lòng người nhẹ nhõm, vui vẻ giữa cuộc sống bộn bề" - Ông Dương Đại Tiến, cán bộ Chi cục Kiểm lâm.

Khi gió mùa Đông Bắc tràn về, bầu trời Bắc Ninh trở thành điểm dừng nghỉ của những đàn chim hoang dã đang trên hành trình di cư xuống phương Nam tránh rét. Trên cánh đồng lúa sau mùa gặt, đàn rẽ giun, gà nước, sâm cầm, cuốc, cò… xuất hiện, dang rộng đôi cánh để mong muốn đến nơi an toàn, ấm no hơn. Sự hiện diện của chúng cũng khiến nhiều đối tượng bất chấp quy định giăng lưới, bắt chim để buôn bán hoặc làm thực phẩm. Những tấm lưới, cọc tre giăng ra cánh đồng vốn yên bình, nay trở thành nơi rình rập, đe dọa sự sống của chim di cư. Nắm bắt được điều này, trước đó tại cánh đồng thuộc tổ dân phố Như Thiết, phường Việt Yên, lực lượng kiểm lâm cơ động phối hợp cùng công an và chính quyền đã kịp thời tháo gỡ, tiêu hủy hàng trăm mét lưới, hàng chục cọc tre cùng loa phát dụ chim.

Không săn bắt, tiêu thụ động vật hoang dã

Những chú chim bé nhỏ vốn chỉ mong tìm một chốn bình yên để tránh rét lại bị biến thành món hàng trên bàn tiệc. Chỉ với vài dụng cụ thô sơ, con người đã chặn lại biết bao hành trình di cư của chim trời.

Khuôn viên của Trường Đại học Nông lâm Bắc Giang là nơi lưu trú của nhiều đàn cò. Ảnh: Nguyễn Chí Thành.

Khảo sát trên địa bàn tỉnh, không ít nhà hàng vẫn treo biển “đặc sản chim trời”, đặc sản đồ rừng, hoặc không treo biển nhưng trên thực đơn vẫn có các món chế biến từ động vật hoang dã. Có người chưa nhận thức được rằng săn bắt chim di cư là hành vi vi phạm pháp luật. Có người biết nhưng vẫn cố tình làm ngơ, để mặc cho những cánh chim bị tước đi quyền sống.

Tháo dỡ chiếc loa do các đối tượng sử dụng để phát tiếng chim kêu vang xa gọi đàn.

Nhận thức săn bắt chim là hành vi trái pháp luật, nhiều người dân đã chọn cách sống nhân văn hơn, mở rộng vòng tay, dành những khoảng đất lành cho chim đậu. Họ coi chim như những người bạn từ thiên nhiên, suốt hàng chục năm qua vẫn kiên định bảo vệ đàn cò, bất chấp sự đe dọa của những kẻ săn bắn. Nhờ có những bến đỗ bình yên ấy, đàn chim ngày càng sinh sôi, điểm tô thêm vẻ đẹp thanh bình cho miền quê.

Ở thôn Biềng, xã Nam Dương, gia đình ông Nguyễn Văn Trường hơn 30 năm nay vẫn dành cả vườn vải, bạch đàn làm nơi trú ngụ cho hàng nghìn cánh chim. Ven hồ nước trong khuôn viên Trường Đại học Nông - Lâm Bắc Giang (phường Việt Yên), từng tán cây, từng nhành lá cũng trở thành mái nhà che chở cho nhiều loài chim. Nơi đây không chỉ là chốn bình yên cho chim trời, mà còn là điểm hẹn của du khách muôn phương.

Thả chim về môi trường tự nhiên.

Tương tự, vườn cò thôn Tân Phúc, xã Tiên Lục do thầy giáo về hưu Đặng Đình Quyển trông coi, sau hơn 30 năm vẫn giữ được sự ổn định của tổng đàn. Tuy nhiên, loài cò ốc nặng khoảng 2 kg/con ngày một thưa dần bởi nạn săn bắn khốc liệt. Để duy trì đàn cò được như hôm nay, những người chủ vườn đã phải bỏ ra biết bao công sức để bảo vệ các loài chim trời khỏi hiểm nguy. Hay như gia đình ông Vi Văn Hải, thôn Phúc Lễ, xã Phúc Hòa có gần 40 năm gắn bó với đàn cò. Ông tâm sự: “Nếu cải tạo vườn để trồng vải sớm thì mỗi năm gia đình tôi cũng có khoản thu không nhỏ. Nhưng với tôi, đây là món quà vô giá mà thiên nhiên ban tặng, là lộc trời để dành cho con cháu mai sau. Vì thế, tôi không bao giờ bán, dù có nhiều người đến gạ mua với giá cao”.

Cùng với người dân, năm nay, chính quyền địa phương, lực lượng chức năng đã triển khai một kế hoạch đồng bộ, quyết liệt để bảo vệ đàn chim di cư: Tuyên truyền nhân rộng mô hình bảo vệ đàn chim hiệu quả trên địa bàn; thực hiện thông điệp mạnh mẽ “Không săn bắt - Không tiêu thụ - Bảo vệ động vật hoang dã, chim di cư”; tuyên truyền lưu động ở chợ, trường học, nơi tâm linh đến phát thanh, pano, áp phích, mạng xã hội… Tất cả đều hướng tới nâng cao nhận thức cộng đồng, khơi dậy tình yêu thiên nhiên và trách nhiệm bảo vệ sự sống.

Một con cò bị buộc chặt chân để làm mồi nhử.

Không chỉ dừng ở đó, lực lượng chức năng còn phát động phong trào quần chúng tố giác, ngăn chặn hành vi vi phạm; tổ chức ký cam kết với các nhà hàng, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống; thiết lập đường dây nóng tiếp nhận phản ánh. Đồng thời tiến hành rà soát, thống kê đối tượng trọng điểm, địa bàn nóng, kể cả trên không gian mạng để kịp thời kiểm tra, xử lý. Những tang vật vi phạm được tiêu hủy, những cá thể chim còn sống được cứu hộ và thả về tự nhiên.

Theo đại diện Chi cục Kiểm lâm, các vụ việc đã được xử lý thời gian qua bước đầu đã có sức răn đe cao. Nhiều khu vực từng bị phát hiện được theo dõi thường xuyên và đáng mừng là không còn tái phạm. Tuy nhiên, dự báo tình trạng săn bắt, tiêu thụ chim hoang dã, đặc biệt chim di cư vẫn còn diễn ra ở một số địa phương. Điều này gây suy giảm đa dạng sinh học, phá vỡ hệ sinh thái nếu không được ngăn chặn. Thời gian tới, cùng với tuyên truyền, biểu dương những cá nhân, tổ chức làm tốt công tác bảo vệ động vật hoang dã, lực lượng chức năng sẽ tiếp tục tuần tra, truy quét, kiểm tra định kỳ và đột xuất tại các khu bảo tồn, những cánh đồng, chợ, nhà hàng - nơi tiềm ẩn nguy cơ tiêu thụ động vật hoang dã. Ông Dương Đại Tiến, cán bộ Chi cục Kiểm lâm chia sẻ: “Giữ cho đàn chim trời được tung bay không chỉ là nhiệm vụ của lực lượng chức năng mà là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Khi mỗi người cùng chung tay, cùng giữ gìn khoảng trời xanh, tạo vùng đất lành cho chim đậu thì tiếng chim mới còn ngân vang mỗi sớm mai, để lòng người nhẹ nhõm, vui vẻ giữa cuộc sống bộn bề”.

Bài, ảnh: Trịnh Lan

Nguồn Bắc Ninh : https://baobacninhtv.vn/giu-binh-yen-cho-nhung-canh-chim-troi-postid432063.bbg