Hương bài Yên Cát tất bật vào tết

4 giờ trướcBài gốc

Công đoạn xe hương bài.

Đang sắp xếp những thùng hương bài để kịp xuất đi Hải Phòng, chị Lê Thị Hằng, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp hương bài Yên Cát, cho biết: "Nghề làm hương bài ở đây có từ lâu đời và gia đình tôi cũng đã gắn bó với nghề này hơn 30 năm. Vừa để duy trì nghề truyền thống vừa tạo nguồn thu nhập chính, vì thế gia đình tôi và các hộ dân ở phố Cát Tiến làm quanh năm, nhiều nhất là những tháng giáp tết và vào tháng bảy âm lịch. Để làm ra một thẻ hương chất lượng, có mùi thơm, hình thức đẹp, có độ cháy là một quá trình sản xuất tỉ mỉ từ khâu chọn nguyên liệu đến kỹ thuật se hương, phơi sấy...".

Sau đó hương bài được đưa vào lò sấy để tránh ẩm mốc.

Trước đây, nguyên liệu chính để làm hương là rễ cây trầm; bây giờ, rễ trầm khan hiếm nên được thay thế bằng bột trám, bột bài và than của các loại cây thân nhẹ như lạc, mía. Ba loại nguyên liệu trộn với nhau theo tỉ lệ, để thành hỗn hợp chất làm hương bài. Công đoạn làm hương bài cũng khá công phu, vất vả. Nhựa trám được cho vào máy lọc lấy nước nguyên chất, sau đó trộn vào than cây rồi cho vào máy xay đều. Hương làm xong đem phơi nắng gió, hoặc sấy hong khô tạo màu sắc đẹp, lưu giữ mùi thơm lâu hơn. Để đáp ứng nhu cầu của thị trường, năm 2021, gia đình chị Hằng và 15 thành viên trong khu phố Cát Tiến đã thành lập HTX Dịch vụ nông nghiệp hương bài Yên Cát. Được thị trấn Yên Cát hỗ trợ tạo điều kiện thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), năm 2021, sản phẩm hương bài Yên Cát được công nhận OCOP 3 sao cấp tỉnh. Nhờ đó, sản phẩm được mở rộng thị trường trong và ngoài tỉnh. Năm 2024, HTX sản xuất được khoảng 4 triệu que hương, doanh thu ước đạt 1,2 tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 15 lao động và hàng chục lao động thời vụ, với mức thu nhập trung bình từ 5 đến 6 triệu đồng/người/tháng.

Nhằm mở rộng sản xuất, HTX Dịch vụ nông nghiệp hương bài Yên Cát đã quy hoạch trồng 3,5ha cây hương bài, ngoài ra người dân trong huyện cũng đã chuyển đổi một số diện tích đất nông, lâm nghiệp kém hiệu quả sang trồng cây hương bài phục vụ nguyên liệu sản xuất.

Ngoài ra, HTX đã sử dụng các trang mạng xã hội như facebook, zalo, website để quảng bá sản phẩm hương bài Yên Cát rộng rãi đến với khách hàng. Đến nay, sản phẩm hương bài Yên Cát được bán ở trong và ngoài tỉnh. Đốt thử một nén hương bài cho chúng tôi xem, chị Hằng tự hào cho biết thêm: “So với các sản phẩm hương bài khác trên thị trường, hương bài truyền thống ở thị trấn Yên Cát có mùi hương dịu nhẹ, phảng phất rất đặc trưng và đặc biệt tốt cho sức khỏe bởi nguyên liệu làm ra hoàn toàn từ các loại thảo mộc tự nhiên”.

Chân hương được lấy từ cây nứa già ở vùng núi tự nhiên.

Là thành viên của HTX Dịch vụ nông nghiệp hương bài Yên Cát, mấy chục năm nay gia đình ông Lê Đình Tạo vẫn miệt mài lưu giữ nghề làm hương bài truyền thống của cha ông. Ông Tạo chia sẻ: "Trước đây, làm hương theo cách truyền thống nên năng suất thấp và hương làm ra cũng không đều. Những năm gần đây, máy làm hương ra đời đã giúp cho công việc của người làm hương bớt vất vả, cực nhọc, năng suất tăng cao, giảm công lao động và cây hương làm ra rất đều, đẹp".

Tuy nhiên, dù đã có máy móc hỗ trợ nhưng người thợ làm hương vẫn phải có sự chỉn chu, tỉ mỉ và đôi bàn tay khéo léo. Cây hương đạt chuẩn là phải thẳng, tròn, đều và có màu vàng nâu, tùy theo công thức pha chế của mỗi cơ sở mà cho ra các loại hương với mùi thơm khác nhau bởi mỗi người thợ sẽ có những cách pha trộn nguyên liệu khác nhau.

Hằng năm, từ tháng 10 âm lịch, khi có nhiều đơn hàng, gia đình ông Tạo phải thuê thêm nhân công, và đầu tư lò sấy để hương khô nhanh và không bị mốc. Hương được dùng vào công việc tâm linh nên công đoạn làm hương phải rất cẩn thận, sạch sẽ từ nguyên liệu đến sơ chế, đóng gói.

Sản phẩm hương bài Yên Cát đa dạng về kiểu dáng.

Phó Chủ tịch phụ trách UBND thị trấn Yên Cát Lê Hữu Nguyên, cho biết: Nghề làm hương bài truyền thống ở thị trấn Yên Cát có từ lâu đời. Những năm gần đây, thu nhập từ nghề làm hương của người dân từng bước được nâng lên. Nhiều gia đình có doanh thu hàng trăm triệu đồng/năm. Hiện, sản phẩm hương bài của HTX Dịch vụ nông nghiệp hương bài Yên Cát đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh. Đây là cơ hội để sản phẩm hương bài Yên Cát khẳng định được thương hiệu, nâng tầm giá trị sản phẩm trên thị trường trong và ngoài tỉnh.

Bài và ảnh: Khắc Công

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/huong-bai-yen-cat-tat-bat-vao-tet-236451.htm