Những tháng cuối năm, khi lá khoai sọ bắt đầu héo là khoảng thời gian người dân Phì Nhừ thu hoạch khoai sọ.
Được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao từ năm 2019, khoai sọ Phì Nhừ đã mở rộng diện tích lên 20ha vào năm 2021 và kỳ vọng là sản phẩm mũi nhọn phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo cho bà con. Kỳ vọng là thế nhưng việc mở rộng diện tích khoai sọ tại xã Phì Nhừ gặp không ít khó khăn.
Ông Thào A Dua, Chủ tịch UBND xã Phì Nhừ cho biết: Những năm đầu được công nhận là sản phẩm OCOP, diện tích trồng khoai sọ được mở rộng nhanh chóng. Song do dịch Covid-19, việc thu hoạch, xuất bán cho thương lái không thuận lợi nên quá trình phát triển sản phẩm khoai sọ Phì Nhừ chững lại. Sau dịch, việc xuất bán thuận lợi hơnm diện tích khoai sọ dần phục hồi và phát triển. Năm 2023 tăng hơn 4ha, tập trung tại các bản: Tào Xa A, Tào Xa B.
Diện tích trồng khoai sọ chủ yếu ở bản Tào Xa A và Tào Xa B của xã Phì Nhừ với hơn 10ha.
Năm 2024, với chương trình hỗ trợ sản xuất nông nghiệp phát triển sản phẩm OCOP, xã Phì Nhừ thành lập Tổ Hợp tác hỗ trợ phân bón cho các hộ dân. Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện tuyên truyền, phổ biến, quảng bá tìm đầu ra ổn định, đưa khoai sọ thành sản phẩm mũi nhọn xóa đói giảm nghèo tại địa phương.
Khoai sọ Phì Nhừ là sản phẩm OCOP 3 sao, là cây trồng tiềm năng phát triển kinh tế xóa đói giảm nghèo.
Hiện tại người dân xã Phì Nhừ bắt đầu thu hoạch, phân loại khoai sọ thành phẩm và tích trữ giống sản xuất vụ sau. Chị Vàng Thị Ai, bản Tào Xa A chia sẻ: Khoai sọ là loại cây trồng truyền thống, dễ trồng, vốn đầu tư thấp và chịu hạn tốt. Việc thu hái không cần quá chính xác thời điểm, có thể kéo dài hơn 1 tháng nên thuận tiện, khi thương lái có nhu cầu mới thu hoạch vừa đảm bảo sản lượng và chất lượng sản phẩm. Năm 2023 gia đình đã chuyển đổi diện tích nương trồng sắn sang trồng khoai sọ, nâng diện tích trồng khoai sọ đạt 1ha, mỗi vụ thu nhập gần 30 triệu đồng. Năm nay, dự kiến sau khi thu hoạch, gia đình tôi sẽ chuyển 3.000m2 nương sắn kém hiệu quả sang trồng khoai sọ.
Thời gian thu hoạch khoai sọ kéo dài từ đầu tháng 11 đến giữa tháng 12.
Đầu mùa thu hoạch, khoai sọ Phì Nhừ đang có giá từ 30.000 đồng/kg củ lớn, 20.000 - 25.000 đồng/kg củ vừa, đem lại thu nhập không nhỏ cho người dân.
Do hợp thổ nhưỡng nên khoai Phì Nhừ có sản lượng tốt, đem lại thu nhập không nhỏ cho bà con nơi đây.
Là một trong những hộ dân trồng lại khoai sọ, anh Hạ A Và, bản Tào Xa A chia sẻ: Năm nay gia đình bắt đầu phục hồi trồng hơn 4.000m2 khoai sọ, do nhà neo người, việc thu mua khoai giống gặp khá nhiều rủi ro như để lâu khoai bị hỏng, thối, tỉ lệ nảy mầm không cao… Vì vậy ngay khi người dân thu hoạch, gia đình sẽ mua giống, triển khai trồng luôn. Thời tiết thuận lợi, khoai nảy mầm, sẽ tiến hành phát cỏ, bón phân và trồng giặm bổ sung.
Đối với gia đình neo người, sau khi thu hoạch khoai có thể trồng luôn, khi có mưa điều kiện thuận lợi khoai nảy mầm sẽ phát cỏ trồng giặm.
Sự phục hồi, gia tăng diện tích khoai sọ tại Phì Nhừ là tín hiệu đáng mừng, giúp đa dạng hóa sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của địa phương. Để khoai sọ thực sự là cây trồng mũi nhọn phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo thì cần đẩy mạnh giới thiệu, quảng bá, liên kết tìm đầu ra ổn định bền vững cho khoai sọ Phì Nhừ.
Trần Nhâm