Khả năng sinh lời của ngân hàng sắp bước vào chu kỳ phục hồi

2 giờ trướcBài gốc

Dấu hiệu sớm cho phục hồi?

Trong báo cáo phân tích ngành ngân hàng mới đây, Chứng khoán Mirae Asset ghi nhận biên lãi thuần (NIM) tiếp tục thu hẹp tại các ngân hàng niêm yết nhưng với biên độ nhỏ dần.

Trong quý III/2025, NIM các ngân hàng niêm yết giảm nhẹ 0,04 điểm % so với quý trước xuống 3,13%, lũy kế 9 tháng đầu năm giảm khoảng 0,2 điểm %. Lợi suất tài sản bắt đầu nhích lên khi lãi suất cho vay dần được bình thường trở lại, nhưng chi phí huy động tăng có phần nhanh hơn.

Trong nhóm các ngân hàng lớn, NIM một số ngân hàng bắt đầu xuất hiện tín hiệu ổn định trở lại sau thời giam dài bị thu hẹp. Trong khi nhóm ngân hàng quốc doanh tiếp tục ghi nhận NIM giảm do vai trò dẫn dắt trong việc giữ mặt bằng lãi suất thị trường.

(Nguồn: Mirae Asset)

Ở nhóm ngân hàng tư nhân, ngân hàng có dư nợ kinh doanh bất động sản tăng vượt trội hơn như VPBank ghi nhận NIM cải thiện tăng 0,09 điểm % so với quý trước, trong khi NIM của Sacombank tăng 0,11 điểm % nhờ việc hoàn tất thu hồi tiền bán Khu Công nghiệp Phong phú (một phần trong đó là lãi vay nên được ghi nhận trong doanh thu).

Việc giảm tốc thu hẹp NIM trong kỳ cũng phần nào phản ánh cung tín dụng không quá dư thừa, đặc biệt khi nhiều ngân hàng thương mại nhà nước đã tiến sát trần tỷ lệ an toàn thanh khoản.

Về triển vọng, nhóm phân tích dự phóng NIM của các ngân hàng được kỳ vọng sẽ sớm hồi phục trong giai đoạn quý IV/2025 - 6 tháng đầu năm 2026, nhờ sự cân bằng tốt hơn giữa tăng trưởng tín dụng so với huy động và chi phí huy động từ các kênh ngắn hạn hạ nhiệt.

Nhóm ngân hàng trong phạm vi theo dõi củaMirae Asset được dự báo NIM cải thiện từ 0,03 - 0,2 điểm % trong năm 2026, tùy theo cơ cấu danh mục cho vay và lợi thế huy động của từng ngân hàng.

Theo các chuyên gia phân tích tỷ lệ chi phí trên thu nhập (CIR) tiếp tục cải thiện, nhưng dư địa nâng hiệu quả hoạt động đang dần thu hẹp. CIR trung bình của các ngân hàng niêm yết giảm còn 32,7%, tương ứng 0,5% so với quý II và 1% so với năm 2024, duy trì xu hướng giảm trong nhiều năm qua nhờ tối ưu chi phí nhân sự, gia tăng tự động hóa nhiều nghiệp vụ, và thu nhập ổn định.

Điều này giúp ngân hàng nội địa hoạt động hiệu quả hơn so với mức CIR 40-50% thường thấy tại các nước trong khu vực. Tuy nhiên, dư địa để tiếp tục cải thiện có thể còn khá hạn chế. Việc đẩy mạnh chuyển đổi số có thể nâng năng suất nhưng đòi hỏi khoản đầu tư ban đầu khá lớn, khiến chi phí hoạt động có thể tăng trong ngắn và trung hạn.

Đồng thời, kỳ vọng phục hồi mảng bán lẻ - bao gồm nhu cầu vay tăng, khối lượng giao dịch lớn hơn và yêu cầu phục vụ khách hàng nhiều hơn - sẽ đòi hỏi mở rộng lượng nhân sự cũng như khả năng vận hành trơn tru của hệ thống. Do đó, CIR được dự báo tăng nhẹ trong năm 2026.

Lợi nhuận tăng tốc

Theo đánh giá của Mirae Asset, trong quý III, lợi nhuận của các ngân hàng niêm yết gia tăng tốc độ nhờ thu nhập từ các hoạt động cốt lõi hồi phục.

Lợi nhuận trước thuế của khối ngân hàng niêm yết tăng 24,6% so với cùng kỳ, với tất cả các cấu phần thu nhập chính đều tăng trưởng hai chữ số. Đáng chú ý, mảng dịch vụ hồi phục mạnh sau giai đoạn chịu tác động chuyển tiếp từ các thay đổi trong chính sách ghi nhận doanh thu.

Về chi phí, chi phí hoạt động chỉ tăng 9,1%, trong khi chất lượng tài sản duy trì ổn định giúp chi phí dự phòng chỉ tăng 8,7%. Đối với nhóm ngân hàng nằm trong phạm vi theo dõi, tăng trưởng lợi nhuận trước thuế cải thiện lên 21,2% trong quý III/2025.

Trong đó, thu nhập lãi thuần tăng 11,5% so với cùng kỳ, thấp hơn trung bình ngân hàng niêm yết do nền NIM cao hơn (nên bị ảnh hưởng mạnh hơn) và tác động của nhóm ngân hàng quốc doanh. Ngược lại, thu nhập dịch vụ tăng mạnh 24,9%, được hỗ trợ bởi hoạt động ngân hàng đầu tư và bancassurance hồi phục rõ nét. Thu nhập khác tăng 35,2%, chủ yếu nhờ lãi từ giao dịch ngoại tệ; trong khi lãi từ giao dịch chứng khoán giảm do lợi suất tăng.

Hoạt động thu hồi nợ vẫn ở mức thấp vì nền so sánh cao và sự chậm trễ hành chính liên quan đến sáp nhập cấp tỉnh. Tuy nhiên, tình hình được kỳ vọng cải thiện từ quý IV khi việc luật hóa Nghị quyết 42 bắt đầu có hiệu lực từ giữa tháng 10.

Lũy kế 9 tháng, các ngân hàng niêm yết ghi nhận mức tăng trưởng lợi nhuận trước thuế 18,1%, trong khi nhóm ngân hàng (đa phần các ngân hàng lớn) thuộc phạm vi theo dõi đạt mức thấp hơn — 16,5%.

(Nguồn: Mirae Asset)

Dù vậy, theo đánh giá của nhóm phân tích nhiều ngân hàng vẫn cần nỗ lực đáng kể để hoàn thành kế hoạch năm do NIM giảm mạnh và nhanh hơn dự báo. Trước đây, NIM được kỳ vọng chạm đáy trong quý II/2025 và phục hồi từ nửa cuối năm, nhưng diễn biến thực tế cho thấy quá trình này sẽ kéo dài hơn.

Do đó, dự báo thu nhập lãi thuần cả năm của 11 ngân hàng theo dõi đã được điều chỉnh giảm 6,7%, trong khi chất lượng tài sản tốt hơn nên chi phí dự phòng cũng ước giảm 12,6%. Ước tính thu nhập thuần từ dịch vụ cũng được điều chỉnh tăng 9,2% nhờ thu phí và giao dịch cải thiện, còn chi phí huy động ước tính giảm 3,4%.

Tổng hợp lại, lợi nhuận trước thuế của nhóm này cho 2025 bị điều chỉnh giảm nhẹ xấp xỉ 1% so với dự phóng trước, tương đương mức tăng trưởng khoảng 13% so với cùng kỳ.

Sang năm 2026, triển vọng lợi nhuận được đánh giá tích cực hơn với mức tăng trưởng dự kiến 17,9%, chủ yếu nhờ thu nhập lãi thuần tăng 19,2% trong bối cảnh NIM ổn định hơn.

Minh Nguyệt

Nguồn Doanh Nhân VN : https://doanhnhanvn.vn/kha-nang-sinh-loi-cua-ngan-hang-sap-buoc-vao-chu-ky-phuc-hoi.html