Không nên từ bỏ chủ nghĩa nhân văn và lý tưởng Khai sáng trong kỷ nguyên AI

2 giờ trướcBài gốc

Ngày 25/11/2024, Tổng thống Pháp Emmanuel Marcon đã có bài Diễn văn nhận giải thưởng Nhà lãnh đạo Thế giới vì Hòa bình và An ninh do Diễn đàn Toàn cầu Boston, Hoa Kì trao tặng với nhiều thông điệp quan trọng. Tuần Việt Nam xin giới thiệu toàn văn bài Diễn văn này.

Các bạn thân mến,

Tôi rất vui mừng và tự hào khi đại diện cho nước Pháp nhận giải thưởng thường niên của các bạn dành cho Hòa bình và An ninh.

Tôi muốn dành thời gian để nói điều này một cách chân thành, thông qua thông điệp đọc to này - trong thời đại trí tuệ nhân tạo, đọc to có lẽ vẫn là một trong những thực hành mang tính cách mạng nhất, và là sự đảm bảo tốt nhất chống lại các sản phẩm giả mạo (deep fakes).

Tôi nói điều này với một chút hài hước, nhưng thực sự, đây là những vấn đề trọng yếu: quy định trật tự số của chúng ta và quản lý trí tuệ nhân tạo (AI).

Thật vậy, tôi tin rằng di sản của nền chính trị hiện đại - nền tảng của các nền dân chủ phương Tây - đang bị đe dọa ở cốt lõi của nó. Khái niệm về các quyền chính trị của cá nhân, được thừa hưởng từ triết học tự do thế kỷ 18 và Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của chúng tôi, dựa trên việc đảm bảo các quyền, một tập hợp các quy tắc để tổ chức không gian công cộng, các thủ tục xác minh, và cuối cùng là một cuộc tranh luận giữa các công dân được hướng dẫn bởi tinh thần duy lý.

Tất cả điều này giả định một quan niệm chung về tiến bộ, được hỗ trợ bởi khoa học như một quyền uy, niềm tin vào trí tuệ con người để hiểu lý tính của thế giới, và nỗ lực của các ý chí tập thể để làm sáng tỏ thực tại.

Thật không may, chỉ cần mở bất kỳ mạng xã hội nào, chúng ta sẽ thấy quan niệm này không còn phổ biến nữa. Chúng ta đã chuyển từ sự thống trị của sự thật sang sự thống trị của ý kiến, một sự phản đối lớn đối với các hình thức từng duy trì cuộc tranh luận công khai của chúng ta. Điều này bao gồm từ điều kiện tạo ra thông tin tự do và duy lý cho đến việc đặt câu hỏi về tất cả quyền uy và thứ bậc trong tri thức. Một dạng vô trật tự là nguồn gốc của mọi thoái lui: thuyết âm mưu, hoang tưởng, sự bằng phẳng hóa tri thức.

Chúng ta đang trải qua một bước chuyển lớn trong lĩnh vực kỹ thuật số, nơi chúng ta thấy những tiến bộ to lớn, nhưng cũng là những sự lệch lạc nghiêm trọng: các hành vi phạm tội, sự bỏ bê trật tự số, cho phép ngôn từ thù hận lan tràn và đôi khi là sự kích động khủng bố.

Trước thực trạng đó, trong suốt bảy năm qua, nước Pháp luôn nỗ lực xây dựng các liên minh để điều chỉnh trật tự số. Điều này đúng ở cả châu Âu - nơi chúng tôi đã thực hiện các cơ chế để buộc các nền tảng lớn gỡ bỏ nội dung gây tranh cãi - và trên toàn cầu, với Lời kêu gọi Christchurch, nhằm thúc đẩy ý tưởng đơn giản này: Điều gì là bất hợp pháp trong đời thực thì cũng phải bất hợp pháp trên mạng. Một thế giới số được quản lý tốt hơn là điều kiện tiên quyết cho hòa bình trong xã hội của chúng ta.

Ngoài cuộc chiến chống lại các lệch lạc tội phạm này, những trận chiến lớn hơn vẫn đang chờ phía trước - bởi vì chúng ta cũng phải suy nghĩ lại về các phương thức sản xuất thông tin của mình trong bối cảnh tranh cãi về mô hình dân chủ và sự pha loãng của khoa học và lý trí.

Tất cả điều này, trong bối cảnh sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo đang tác động mạnh mẽ đến tất cả các chủ đề này. Bởi vì AI - như tôi đã đề cập ở phần mở đầu với các sản phẩm giả mạo (deep fakes) - là một bộ gia tốc mạnh mẽ của các hành vi thù địch, một kẻ phá vỡ đáng gờm các chuẩn mực của chúng ta, và là một sân chơi không tưởng cho những kẻ muốn gây bất ổn các nền dân chủ của chúng ta. Trên hết, đó là một mối đe dọa đối với hòa bình và ổn định của thế giới.

Câu hỏi đặt ra là liệu những cuộc cách mạng to lớn này - chuyển đổi kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo - sẽ cho phép chúng ta tạo ra một thời kỳ Khai sáng mới hay sẽ xóa sổ hoàn toàn chủ nghĩa nhân văn của Pháp và châu Âu.

Tôi tin rằng tất cả chúng ta đều có lợi ích trong việc giữ vững bình tĩnh và lý trí trước trí tuệ nhân tạo, thường được mô tả một cách đầy kịch tính. Chúng ta phải xây dựng một chương trình nghị sự tập thể nhằm dân chủ hóa AI, làm cho nó bền vững hơn từ quan điểm môi trường và xã hội, và tạo ra một cơ chế quản trị toàn diện, đưa tất cả các quốc gia và các bên liên quan vào bàn thảo luận - từ các đối tác xã hội, nghệ sĩ đến giáo viên.

Đây là thời điểm quyết định vận mệnh của chu kỳ đổi mới tiếp theo và xa hơn nữa là diện mạo của xã hội chúng ta dành cho con cháu.

Đó là lý do tại sao tôi mời tất cả các bạn đến Paris vào tháng Hai tới đây, để tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hành động về AI: các nhà kinh tế, các nhà lãnh đạo, các nhà tư tưởng - chúng ta cần tạo ra sự đồng thuận toàn cầu và đưa ra các quyết định với tốc độ và quy mô phù hợp.

Về vấn đề này, cuộc tìm kiếm Khai sáng trên quy mô toàn cầu của các bạn chắc chắn sẽ vang vọng tại Pháp, trong nỗ lực tìm kiếm tiến bộ chống lại mọi hình thức u tối.

Tôi tin vào khả năng tập thể của chúng ta trong việc đặt công nghệ phục vụ việc bảo vệ các nền dân chủ của mình và hình thành một kỷ nguyên mới của thịnh vượng, tự do và ổn định trên thế giới. Tôi tin, giống như các bạn, rằng chúng ta không thể và không nên từ bỏ chủ nghĩa nhân văn và lý tưởng của Khai sáng cho thế kỷ tới.

Cảm ơn tất cả các bạn vì sự cam kết không ngừng nghỉ.

Cảm ơn vì giải thưởng này, một vinh dự lớn cho nước Pháp và là lời kêu gọi chúng ta cùng hành động từ tháng Hai tới tại Paris!

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã có bài phát biểu nhận giải thưởng với nhiều thông điệp quan trọng được các nhà lãnh đạo, các giáo sư, học giả hàng đầu của Đại học Harvard, Đại học MIT, Đại học Stanford, Đại học Geogetown… như Alex Pentland, Daniela Rus, Audrey Tang, Bruce Schneier… dự Hội nghị Diễn đàn Toàn cầu Boston, Hoa Kỳ đánh giá cao. Ông Macron đặt câu hỏi đặt ra là liệu những cuộc cách mạng to lớn này - chuyển đổi kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo - sẽ cho phép chúng ta tạo ra một thời kỳ Khai sáng mới hay sẽ xóa bỏ hoàn toàn chủ nghĩa nhân văn của Pháp và châu Âu.

Từ đó, ông nêu giải pháp phải xây dựng một chương trình nghị sự tập thể nhằm dân chủ hóa AI, làm cho nó bền vững hơn từ quan điểm môi trường và xã hội, và tạo ra một cơ chế quản trị toàn diện, đưa tất cả các quốc gia và các bên liên quan vào bàn thảo luận - từ các đối tác xã hội, nghệ sĩ đến giáo viên.

Đây là thời điểm quyết định vận mệnh của chu kỳ đổi mới tiếp theo và xa hơn nữa là diện mạo của xã hội chúng ta.

Đặc biệt, tại Hội nghị còn có bài trình bày báo cáo của Cựu bộ trưởng Quan hệ Số Đài Loan Audrey Tang về Xã hội trí tuệ nhân tạo (AIWS) và Đài Loan: AI cho nền dân chủ mới.

Ngoài ra, tại Hội nghị, Diễn đàn Toàn cầu Boston đã nêu giải pháp Chính phủ trí tuệ nhân tạo, Chính phủ hoạt động không ngừng nghỉ, phục vụ 24 giờ và 7 ngày một tuần với sự trợ giúp của AI mà vẫn không phải cắt giảm, sai thải nhân sự. Đồng thời, nêu mô hình Boston Areti AI (BAI) với AI Agent trợ giúp lãnh đạo ở tầm vóc cao hơn Trợ lý AI. Với Diễn văn nhận giải thưởng của Tổng Thống Pháp Macron, khái niệm Kỷ nguyên Khai sáng Toàn cầu của Diễn đàn Toàn cầu Boston đã được ông trân trọng và lãnh đạo nước Pháp đồng hành, cùng phát huy những giá trị nhân văn Khai sáng khởi nguồn từ nước Pháp.

Giải thưởng Nhà Lãnh đạo thế giới vì Hòa bình và An ninh được Diễn đàn Toàn cầu Boston trao hàng năm, bắt đầu từ năm 2015 nhằm vinh danh các nhà lãnh đạo thế giới có nhiều đóng góp cho hòa bình và an ninh thế giới. Một số nhà lãnh đạo thế giới đã được nhận giải thưởng là Thủ tướng Nhật Shinzo Abe, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thư ký Liên Hợp quốc Ban Ki-moon, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen, Nhà lãnh đạo tinh thần Ấn độ Amma… Năm nay là lần thứ 10 và người được vinh danh là Tổng thống Pháp Macron.

Tuần Việt Nam

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/khong-nen-tu-bo-chu-nghia-nhan-van-va-ly-tuong-khai-sang-trong-ky-nguyen-moi-2345725.html