Du khách lần đầu đến 'ngôi làng tốt nhất thế giới' ở Hà Giang Tháng 2/2023, trong chuyến đi xuyên Việt khám phá 63 tỉnh thành cũ của Việt Nam, du khách Nguyễn Yến lần đầu lưu trú tại Lô Lô Chải, ngôi làng vừa được vinh danh "tốt nhất thế giới".
Chuyến đi Hà Giang đầu tháng 11 của nhà sáng tạo nội dung du lịch Nguyễn Thị Yến (26 tuổi, Hà Nội), hay còn gọi Yến Vi Vu, đánh dấu lần thứ 4 cô trở lại Lô Lô Chải.
Trong hành trình 4 ngày 3 đêm Hà Giang (nay là Tuyên Quang) vào mùa tam giác mạch, Yến dành một đêm nghỉ tại Lô Lô Chải (xã Lũng Cú), điểm dừng nằm giữa cung đường chinh phục cao nguyên đá Đồng Văn.
Đây là lần đầu cô trở lại sau khi ngôi làng được vinh danh "làng du lịch tốt nhất thế giới", nhưng không phải lần đầu đặt chân đến đây. Trước đó, Yến từng ở Lô Lô Chải vào tháng 2/2023 trong chuyến xuyên Việt 63 tỉnh thành cũ, trở lại vào tháng 12/2023, tháng 2/2025 và gần đây nhất vào tháng 11.
"Lần này tôi nhận thấy sự thay đổi rõ rệt, như bước vào một ngôi làng khác vậy", Yến nói với Tri Thức - Znews.
Du khách Yến Nguyễn trong lần đầu (tháng 2/2023) và lần thứ 4 (tháng 11/2025) đến Lô Lô Chải.
Du khách nhận thấy homestay mọc lên nhiều, gần như nhà nào cũng làm dịch vụ lưu trú, mở quán ăn hoặc bán hàng. Homestay cô từng ở, vốn rất vắng khi cô đến lần đầu, nay gần như kín phòng dù là ngày trong tuần.
Do thời gian lưu trú không nhiều, Yến chỉ kịp ăn lẩu gà đen tại homestay, thử món xôi tím sốt thịt băm buổi sáng, dạo quanh những ngôi nhà trình tường mái ngói âm dương và ghé quán cà phê trên đồi ngắm toàn cảnh làng.
Đi trong làng, đâu đâu cô cũng thấy khách du lịch. Hai điểm đông nhất là quán cà phê trên đồi và góc chụp ảnh cây hồng nổi tiếng. Điều khiến cô bất ngờ nhất là ngày trong tuần mà lượng khách vẫn rất đông, chủ yếu là khách Việt.
Điều khác biệt dễ nhận thấy nữa là ít gặp người bản địa hơn, hoặc do khách du lịch đông quá khiến cô choáng ngợp. Dù vậy, cô nhận ra người quản lý homestay dân tộc Lô Lô vẫn giữ sự nhiệt tình, thẳng thắn như trước.
Toàn cảnh Lô Lô Chải trong chuyến khám phá lần thứ 4 của du khách.
Ông Trần Đức Chung, Chủ tịch UBND xã Lũng Cú (tỉnh Tuyên Quang), cho biết từ tháng 10 đến tháng cuối tháng 11, lượng khách tới Lũng Cú tăng mạnh, khoảng 10.000 khách/tuần, thậm chí có thời điểm 12.000-15.000 khách/tuần.
Trong đó, Lô Lô Chải là nơi hút khách nhất sau khi được Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism) vinh danh là "Làng du lịch tốt nhất thế giới" hồi tháng 10. Đây cũng là dịp cao điểm mùa hoa tam giác mạch, nhiều hoạt động trải nghiệm văn hóa hấp dẫn được địa phương tổ chức.
Yến chụp ảnh toàn cảnh Lô Lô Chải và trước homestay.
Ký ức lần đầu tiên đặt chân đến Lô Lô Chải vào tháng 2/2023 vẫn vẹn nguyên trong Yến. Khi đó, cô tìm hiểu và ấn tượng với tên gọi của ngôi làng, cũng là nơi sinh sống chủ yếu của người Lô Lô. Sự tò mò về văn hóa dân tộc Lô Lô đã thôi thúc nữ du khách ở đây 2 ngày 2 đêm.
Ngày đó, du lịch chưa phục hồi hoàn toàn sau Covid-19. Yến đến vào ngày trong tuần, cả làng gần như không có khách, chỉ có 2-3 vị khách nước ngoài đi phượt giống cô. Homestay nơi Yến ở vắng đến mức chỉ có một mình cô trong phòng.
Buổi tối không có đèn đường, cô phải bật đèn flash để đi lại. Homestay không phục vụ bữa tối vì vắng khách, cô phải xuống nhà hàng ở đầu làng, nơi cũng chỉ có duy nhất một thực khách là cô.
Yến mặc trang phục truyền thống người Lô Lô, gặp gỡ người dân đi nương, trẻ nhỏ đến trường và trò chuyện để tìm hiểu văn hóa, đời sống.
Một người trong làng chia sẻ Lô Lô Chải khi đó có 113 hộ, trong đó hơn 100 hộ là người Lô Lô. Cô cũng học được vài từ tiếng bản địa. Tất cả tạo cho Yến cảm giác hoang sơ, bình yên và đầy thú vị.
Du khách dừng chân ở Lô Lô Chải trên hành trình xuyên Việt năm 2023.
Những đổi thay ngày nay của Lô Lô Chải mang đến cho Yến nhiều cảm xúc lẫn lộn. Cô vui vì làng được nhiều du khách trong và ngoài nước biết đến, đời sống bà con cải thiện nhờ du lịch. Người dân có cơ hội tiếp xúc với du khách, học làm dịch vụ và mở rộng sinh kế.
Tuy nhiên, nữ du khách tiếc nuối vì làng không còn giữ được sự cổ kính, tĩnh lặng như trước. Một số ngôi nhà đất mới xây không còn nét mộc mạc, xuất hiện các khối bê tông lớn hoặc công trình dở dang khiến tổng thể làng "lởm chởm".
Lô Lô Chải thuở đầu khi du lịch chưa phát triển mạnh mẽ như bây giờ.
Yến kỳ vọng Lô Lô Chải có thể mở rộng để đón thêm du khách nhưng vẫn thể hiện được văn hóa bản địa. Để giữ bản sắc, người dân nên mặc trang phục truyền thống hoặc có không gian trưng bày văn hóa Lô Lô để du khách hiểu hơn về con người nơi đây.
Theo cô, nhiều homestay do người dưới xuôi làm chủ, nhưng nên tạo điều kiện và hướng dẫn người Lô Lô có thể quản lý, làm việc tại làng. Như vậy, trải nghiệm của du khách mới giữ được linh hồn bản địa.
Nữ du khách cho biết mình chắc chắn sẽ quay lại lần thứ 5 hoặc những lần sau nữa để xem Lô Lô Chải tiếp tục thay đổi thế nào.
"Nếu Lô Lô Chải không còn mang lại cảm giác bình yên nữa, tôi có thể tìm những ngôi làng khác, như Thèn Pả. Ngôi làng này rất gần Lô Lô Chải, tôi từng ở đó và rất thích", Yến nói.