Bộ Giáo dục và Đào tạo đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định Quy định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp, chính sách hỗ trợ, thu hút đối với nhà giáo.
Trong đó có nội dung được giáo viên kiêm nhiệm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn/ bộ môn hết sức quan tâm là chuyển từ phụ cấp chức vụ sang phụ cấp trách nhiệm nhưng dự kiến sẽ không được giảm định mức tiết dạy hoặc ngược lại khiến giáo viên băn khoăn, lo lắng, bởi hiện nay trong quá trình đổi mới, công việc, áp lực của tổ trưởng chuyên môn rất lớn.
Bản thân người viết là cán bộ quản lý trường học thấy rằng hiện nay công việc tổ trưởng chuyên môn công việc khá nhiều, giáo viên đang hưởng đồng thời phụ cấp chức vụ và giảm định mức nhưng khi đề bạt bổ nhiệm tổ trưởng chuyên môn thì nhiều người từ chối vì công việc nhiều, áp lực lớn, nếu chỉ hưởng 1 trong 2 chế độ e rằng bổ nhiệm các tổ trưởng còn khó hơn nhiều.
Ảnh minh họa
Hiện nay, tổ trưởng, tổ phó chuyên môn đang được hưởng đồng thời phụ cấp và giảm định mức tiết dạy
Hiện nay, chế độ làm việc của giáo viên được thực hiện theo Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông, dự bị đại học, có hiệu lực thi hành từ ngày 22/4/2025.
Tại khoản 3 Điều 3 Thông tư 05 về Nguyên tắc xác định chế độ làm việc quy định: “3 . Mỗi giáo viên không kiêm nhiệm quá 02 nhiệm vụ quy định tại Điều 9, Điều 10, Điều 11 Thông tư này.
Đối với các nhiệm vụ theo quy định tại Chương III Thông tư này (trừ nhiệm vụ kiêm nhiệm tại khoản 3, khoản 5, Điều 9; khoản 1, khoản 2, khoản 3 Điều 10 Thông tư này) nếu đã được nhận tiền thù lao hoặc tiền phụ cấp thì không được giảm định mức tiết dạy hoặc quy đổi ra tiết dạy.
Các nhiệm vụ kiêm nhiệm tại khoản 3, khoản 5 Điều 9 gồm:
Tại khoản 3 Điều 9 Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định “3. Tổ trưởng tổ chuyên môn hoặc tổ trưởng tổ bộ môn được giảm 03 tiết/tuần, Tổ phó tổ chuyên môn hoặc tổ phó tổ bộ môn được giảm 01 tiết/tuần.”
Khoản 5 Điều 9 Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định: “Giáo viên kiêm trưởng phòng chức năng trường dự bị đại học được giảm 06 tiết/tuần; giáo viên kiêm phó trưởng phòng chức năng trường dự bị đại học được giảm 05 tiết/tuần.”
Khoản 1, khoản 2, khoản 3 Điều 10 Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT quy định:
1. Giáo viên kiêm bí thư đảng bộ, bí thư chi bộ (nơi không thành lập đảng bộ) ở trường có từ 28 lớp trở lên đối với vùng 2 và vùng 3, 19 lớp trở lên đối với vùng 1 được giảm 04 tiết/tuần; ở trường còn lại được giảm 03 tiết/tuần.
2. Giáo viên kiêm nhiệm công tác công đoàn thực hiện giảm định mức tiết dạy theo quy định tại Thông tư số 08/2016/TT-BGDĐT ngày 28 tháng 3 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định chế độ giảm định mức giờ dạy cho giáo viên, giảng viên làm công tác công đoàn không chuyên trách trong các cơ sở giáo dục công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân.
3. Giáo viên kiêm công tác bí thư đoàn hoặc trợ lý thanh niên, cố vấn đoàn, phó bí thư đoàn cấp trường được thực hiện giảm định mức tiết dạy theo quy định tại Quyết định số 13/2013/QĐ-TTg ngày 06 tháng 02 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ, chính sách đối với cán bộ Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Hội sinh viên Việt Nam trong các cơ sở giáo dục và cơ sở dạy nghề.
Thông tư 05/2025/TT-BGDĐT hiện nay quy định rất rõ giáo viên kiêm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn vừa được giảm định mức tiết dạy vừa được hưởng phụ cấp.
Kiến nghị tổ trưởng chuyên môn được giảm đồng thời phụ cấp và giảm định mức tiết dạy
Giai đoạn hiện nay, công việc của tổ trưởng là khá vất vả, áp lực, công việc báo cáo, thống kê, chủ trì sinh hoạt chuyên môn, hội họp, tập huấn...diễn ra thường xuyên, liên tục, có khi làm suốt cả những ngày nghỉ cuối tuần, không có thời gian nghỉ.
Tổ trưởng chuyên môn là đầu tàu quan trọng nhất để vận hành tổ đoàn kết, vận hành chuyển đổi số trong tổ chuyên môn, nâng cao chất lượng tổ chuyên môn, được tập thể tín nhiệm,...
Tổ trưởng là cánh tay nối dài của hiệu trưởng, phó hiệu trưởng xuống từng giáo viên, tổ trưởng không chỉ có uy tín mà phải là những người giỏi chuyên môn, nghiệp vụ, vận dụng kỹ năng số, công nghệ AI, năng lực giao tiếp, ứng xử,...hiệu quả để tổ hoạt động đoàn kết, thống nhất và nâng cao chất lượng.
Theo dự thảo nghị định tiền lương, phụ cấp nhà giáo, tại khoản 3, điều 7 nêu: "Các hoạt động chuyên môn đã được giảm định mức tiết dạy, giờ giảng hoặc quy đổi ra tiết dạy, giờ giảng thì không được tính hưởng phụ cấp trách nhiệm công việc theo quy định tại điều này, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác".
Tức có thể hiểu nếu dự thảo Nghị định này được thông qua (không sửa đổi điểm này) thì giáo viên kiêm nhiệm tổ trưởng, tổ phó chuyên môn chỉ được hưởng phụ cấp trách nhiệm hoặc giảm định mức tiết dạy.
Người viết cho rằng điều này là thiệt thòi cho tổ trưởng chuyên môn, nếu chỉ hưởng phụ cấp trách nhiệm, tuy dự thảo có tăng từ mức 0,2-0,25 lên 0,3 nhưng phụ cấp trách nhiệm không dùng để tính đóng bảo hiểm xã hội nên khi về hưu sẽ gặp thiệt thòi. Còn nếu được giảm định mức tiết dạy thì hàng tháng họ không có thêm một khoản nhỏ chi phí đi lại, chi phí mua sắm trang thiết bị, chi phí khác,...cho các hoạt động của tổ chuyên môn.
Do đó, người viết kiến nghị cho giáo viên kiêm nhiệm tổ trưởng chuyên môn được hưởng phụ cấp trách nhiệm và giảm định mức tiết dạy. Tuy nhiên, cũng nên nghiên cứu xem xét lại vị trí tổ phó chuyên môn/ bộ môn hiện nay.
Đề xuất nghiên cứu bỏ vị trí tổ phó chuyên môn ở trường phổ thông
Thực chất, công việc tổ trưởng chuyên môn là khá nhiều, vất vả là cầu nối giữa ban giám hiệu và giáo viên, tham gia và chịu trách nhiệm về hoạt động của tổ chuyên môn và giáo viên trong tổ.
Trong cơ cấu tổ chuyên môn hiện nay, tổ trưởng đã đảm nhiệm hầu hết các nhiệm vụ cốt lõi như: xây dựng kế hoạch, tổ chức sinh hoạt chuyên môn, kiểm tra hồ sơ, đánh giá giáo viên trong tổ, đề xuất khen thưởng - kỷ luật, triển khai các chuyên đề…Các trường thường quy định chức danh tổ phó giúp tổ trưởng khi được phân công”, tức là vai trò chỉ mang tính hỗ trợ hình thức, dễ dẫn đến lãng phí nhân sự và khó quy trách nhiệm cụ thể.
Khi tổ trưởng năng động và có năng lực, vai trò tổ phó gần như “mờ nhạt” không cần thiết, đôi khi gây khó khăn cho tổ trưởng thực hiện nhiệm vụ.
Một trường phổ thông có 5 tổ chuyên môn, thường có 5 – 10 tổ phó chuyên môn nhưng vai trò khá mờ nhạt nhưng lại tốn kém kinh phí chi cho phụ cấp (hiện nay hưởng phụ cấp chức vụ 0,15 dự kiến hưởng phụ cấp trách nhiệm 0,2) và được giảm định mức tiết dạy 01 tiết/tuần, điều này tăng thêm gánh nặng cho nhà trường.
Nếu mỗi trường giảm 5-10 vị trí tổ phó chuyên môn sẽ tiết kiệm đáng kể chi phí và góp phần tinh gọn bộ máy, tăng cường vai trò của tổ trưởng chuyên môn.
Nhiều trường đã thực hiện quản lý tổ chuyên môn qua hệ thống số hóa, nên tổ chuyên môn chỉ cần một người phụ trách (tổ trưởng) là đủ để đảm bảo tính chính xác, nhất quán của dữ liệu.
Do đó, góp ý vào dự thảo người viết cho rằng nên tăng cường vai trò, trách nhiệm của tổ trưởng chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn nên đồng thời hưởng cả phụ cấp trách nhiệm, và giảm định mức tiết dạy và kiến nghị nên nghiên cứu đề xuất bỏ vị trí tổ phó chuyên môn/ bộ môn ở các trường phổ thông để tinh gọn.
(*) Văn phong, nội dung bài viết thể hiện góc nhìn, quan điểm của tác giả.
Hoài Thanh