Kinh tế di sản - Động lực mới để Quảng Ninh 'cất cánh'

3 giờ trướcBài gốc

Một góc Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh. (Nguồn: BQN)

Với thiên nhiên tươi đẹp, địa hình đa dạng gồm cả vùng núi, đồng bằng và miền biển, Quảng Ninh hội tụ hệ thống di sản thiên nhiên và di sản văn hóa rất phong phú, đa dạng, kết tinh những giá trị văn hóa đặc sắc của nhiều dân tộc, vùng, miền trong hành trình xây dựng và phát triển lâu dài.

Di sản tiêu biểu không chỉ của tỉnh, mà còn của cả nước phải kể đến Vịnh Hạ Long-kỳ quan thiên nhiên độc đáo, 3 lần được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới.

Ngoài ra, Quảng Ninh sở hữu kho tàng di sản phong phú, gồm hơn 630 di tích, trong đó có 8 di tích quốc gia đặc biệt và 362 di sản văn hóa phi vật thể đã được kiểm kê. Tỉnh đang chuyển hóa nguồn tài nguyên này thành động lực phát triển, gắn kết chặt chẽ giữa bảo tồn và tăng trưởng kinh tế.

Bảo tồn từ "tĩnh" sang "động"

Điểm nổi bật trong cách tiếp cận của Quảng Ninh là chuyển từ bảo tồn “tĩnh” sang “động”. Cụ thể, tỉnh vừa giữ gìn nguyên bản giá trị di sản, vừa tích cực đưa di sản vào đời sống đương đại, biến các lễ hội, phong tục, làng nghề, không gian lịch sử thành sản phẩm kinh tế-du lịch có giá trị.

Sự đa dạng về văn hóa, từ văn hóa biển, văn hóa công nhân mỏ đến văn hóa dân tộc miền núi, chính là thế mạnh để mảnh đất này tạo nên hệ sinh thái du lịch văn hóa phong phú, có bản sắc riêng biệt.

Để phát triển kinh tế di sản, thời gian qua, Quảng Ninh đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng gắn với các vùng di sản. Các tuyến du lịch tâm linh-văn hóa tại Đông Triều, Uông Bí, Quảng Yên, Vân Đồn… được hình thành và kết nối thành chuỗi không gian-thời gian-sản phẩm.

Các không gian di sản lớn như Vịnh Hạ Long, Yên Tử, Bạch Đằng được kết nối với làng nghề truyền thống, sản phẩm Chương trình OCOP, văn hóa ẩm thực địa phương để tạo nên các tuyến du lịch đa trải nghiệm.

Đồng thời, tỉnh đang triển khai chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực bảo tồn-khai thác di sản, hỗ trợ nghệ nhân, phát triển công nghiệp văn hóa, thương mại hóa sản phẩm văn hóa thông qua các nền tảng mạng xã hội và thương mại điện tử.

Quảng Ninh cũng tăng cường đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ số vào quảng bá di sản, xây dựng các nền tảng giới thiệu sản phẩm văn hóa, đẩy mạnh số hóa dữ liệu di sản, tổ chức trải nghiệm thực tế ảo tại các điểm du lịch lớn.

GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh, thực tiễn phát triển kinh tế di sản của tỉnh Quảng Ninh trong thời gian qua đã cho thấy tư duy vượt trước, để lại nhiều kinh nghiệm quý cho các địa phương trong cả nước. Đó là chiến lược về một mô hình phát triển bền vững, rõ nét ngay từ các quy hoạch chiến lược của tỉnh, gắn liền với quá trình chuyển đổi từ "kinh tế nâu" sang "kinh tế xanh".

Lấy trọng tâm là di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long, tỉnh đã định hình các chính sách phát triển một cách dài hạn, không chỉ khai thác tiềm năng du lịch mà còn đặt ưu tiên cao vào việc gìn giữ các giá trị văn hóa, lịch sử và bảo vệ môi trường.

Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Côn Sơn-Kiếp Bạc-Vĩnh Nghiêm được công nhận là Di sản văn hóa thế giới. (Ảnh: Hoàng Dương)

Mới nhất, ngày 12/7 vừa qua, quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới. Điều này đã mở ra bước ngoặt phát triển mới cho vùng đất Yên Tử, Quảng Ninh.

Kết quả là, 6 tháng đầu năm, Quảng Ninh đón khoảng 12,1 triệu lượt du khách, đạt 116% so với cùng kỳ 2024, đạt 112% chỉ tiêu so với kịch bản tăng trưởng. Trong đó, khách nội địa ước đạt 9,8 triệu lượt, khách quốc tế ước đạt 2,3 triệu lượt.

Tổng doanh thu từ ngành du lịch đạt trên 29.140 tỷ đồng, đạt 131% so với cùng kỳ 2024, đạt 107% so với kịch bản tăng trưởng. Những con số này thể hiện sức hấp dẫn ngày càng lớn của sản phẩm du lịch gắn với di sản của vùng đất mỏ.

Động lực tăng trưởng mới

Trên quan điểm hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, Quảng Ninh xác định sẽ tiếp tục khai thác hiệu quả giá trị đặc biệt của di sản để phục vụ cho mục tiêu tăng trưởng nhanh, mạnh và bền vững.

Phát huy nguồn lực này, tỉnh Quảng Ninh chủ động nâng cao năng lực quản trị di sản theo hướng bền vững trên cơ sở quán triệt các quan điểm của Đảng về bảo tồn và phát huy giá trị các di sản, đồng thời xác định các lợi thế từ nguồn lực di sản của địa phương.

Về mặt quan điểm, tầm nhìn chiến lược, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh luôn đề cao vị trí, vai trò của văn hóa và đưa ra những định hướng về phát triển văn hóa trong quá trình phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Quan điểm đó có sự xuyên suốt, kế thừa từ các kỳ đại hội trước đó và bổ sung những điểm mới phù hợp với bối cảnh mới và thực tiễn địa phương.

Về hành động, Quảng Ninh đã chủ động ứng dụng công nghệ và đẩy mạnh chuyển đổi số trong phát triển kinh tế di sản, tạo bước đột phá trong quản lý và quảng bá, truyền thông giá trị di sản.

Một góc quần thể khu danh thắng Yên Tử. (Nguồn: BQN)

Tỉnh xây dựng cơ sở dữ liệu số về các di sản văn hóa và thiên nhiên, giúp quản lý thông tin một cách hệ thống, minh bạch và khoa học; đồng thời, thông qua các nền tảng trực tuyến, tích hợp công nghệ hiện đại mang đến trải nghiệm sống động cho du khách. Những nỗ lực này không chỉ nâng cao hiệu quả bảo tồn và khai thác di sản mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận thị trường du lịch quốc tế, khẳng định tầm nhìn chiến lược của mảnh đất này trong thời đại số hóa.

PGS. TS. Nguyễn Thường Lạng, Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế thuộc Trường Đại học Kinh tế quốc dân nhận định, trong tương lai, Quảng Ninh cần có các biện pháp để thúc đẩy các giá trị của di sản, trong đó xây dựng mô hình hệ sinh thái kinh tế kỳ quan thế giới.

Mô hình này thực hiện trên nguyên tắc nâng cấp hình ảnh Vịnh Hạ Long và Quảng Ninh, coi trọng phát triển kinh tế di sản, phát triển hạ tầng kinh tế di sản, hệ thống dịch vụ bổ sung.

Ngoài ra, tỉnh cần tiếp tục rà soát, đổi mới quy hoạch hạ tầng du lịch văn hóa, đặc biệt là quy hoạch các tuyến du lịch tâm linh, du lịch trải nghiệm văn hóa, lịch sử kết hợp du lịch nghỉ dưỡng đẳng cấp cao theo hướng tăng cường tính liên kết vùng.

Đồng thời, đẩy mạnh hiện đại hóa công cụ quản lý di sản, ứng dụng công nghệ, như công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) được đưa vào hệ thống bảo tàng, phục dựng di sản bằng công nghệ 3D… Tiếp tục cập nhật, số hóa hồ sơ di sản trên cơ sở khai thác có hiệu quả các nguồn tư liệu mới phát hiện trong nước và quốc tế được sưu tầm, phổ biến.

Việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản thúc đẩy phát triển kinh tế, công nghiệp văn hóa, du lịch sẽ tiếp tục được Quảng Ninh quyết tâm thực hiện. Đây sẽ là động lực tăng trưởng mới để địa phương “cất cánh” trong bối cảnh mới.

Gia Thành

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/kinh-te-di-san-dong-luc-moi-de-quang-ninh-cat-canh-324317.html