Một chuồng trong trang trại chó tại Hàn Quốc
Dữ liệu mới nhất từ chính phủ Hàn Quốc vừa công bố cho thấy một con số đáng kinh ngạc: Gần 80% các trang trại nuôi chó lấy thịt trên toàn quốc đã chính thức ngừng hoạt động. Sự suy giảm nghiêm trọng này không chỉ là kết quả của các biện pháp hành chính cứng rắn, mà còn phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong tâm thức người dân xứ sở Kim Chi.
Với việc 1.204 trên tổng số 1.537 trang trại đã đóng cửa, tính đến ngày 21/12; Hàn Quốc đang trải nhựa cho con đường tiến tới lệnh cấm tiêu thụ thịt chó toàn diện vào năm 2027. Đây không chỉ là sự kết thúc của món "Boshintang" trứ danh một thời, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về cam kết trở thành một quốc gia coi trọng phúc lợi động vật trên bản đồ thế giới.
Cú hích pháp lý và "hiệu ứng domino" của việc đóng cửa sớm
Tháng 8 năm 2024 sẽ được ghi nhớ như một dấu mốc định mệnh đối với ngành chăn nuôi tại Hàn Quốc, khi đạo luật đặc biệt cấm chăn nuôi, giết mổ và buôn bán thịt chó chính thức có hiệu lực. Tuy nhiên, ít ai ngờ rằng tác động của nó lại diễn ra thần tốc đến vậy. Chỉ hơn một năm sau khi luật được ban hành, bức tranh ngành công nghiệp này đã thay đổi hoàn toàn.
Theo Bộ Nông nghiệp, Thực phẩm và Nông thôn (MAFRA), con số 78% trang trại ngừng hoạt động là một tín hiệu vượt xa kỳ vọng. Đáng chú ý, hơn một nửa số trang trại ban đầu dự kiến đóng cửa theo lộ trình vào năm 2026 và 2027 đã quyết định "buông súng" sớm hơn kế hoạch. Điều gì đã tạo nên làn sóng rút lui ồ ạt này? Câu trả lời nằm ở sự kết hợp giữa "cây gậy" pháp lý và "củ cà rốt" kinh tế.
Chính phủ Hàn Quốc đã thiết kế một cơ chế khuyến khích tài chính thông minh: Đóng cửa càng sớm, mức bồi thường và hỗ trợ càng cao. Đối với những người nông dân đã gắn bó cả đời với nghề nuôi chó. Việc duy trì hoạt động thêm một, hai năm trong bối cảnh xã hội ngày càng kỳ thị và lợi nhuận sụt giảm, không còn là lựa chọn khôn ngoan.
Thay vào đó, việc nhận khoản hỗ trợ tài chính để chuyển đổi mô hình kinh doanh ngay lập tức trở nên hấp dẫn hơn. Các quan chức Bộ Nông nghiệp cho biết, sự khuyến khích tích cực từ chính quyền địa phương đóng vai trò then chốt. Các nhân viên công vụ đã đi đến từng hộ chăn nuôi, phân tích thiệt hơn và vẽ ra lộ trình rút lui an toàn, tạo nên một hiệu ứng domino lan rộng từ tỉnh này sang tỉnh khác.
Bên cạnh đó, áp lực từ dư luận xã hội là một chất xúc tác không thể bỏ qua. Thế hệ trẻ Hàn Quốc ngày nay coi chó là thành viên trong gia đình (pet-fam) thay vì là thực phẩm. Các cuộc vận động của các tổ chức bảo vệ động vật và sự thay đổi trong thói quen ăn uống đã khiến cầu thị trường giảm sút nghiêm trọng. Những người chủ trang trại nhận ra rằng, ngay cả khi chưa đến hạn chót năm 2027, việc tìm đầu ra cho sản phẩm đã trở nên vô cùng khó khăn.
Do đó, việc đóng cửa sớm không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn là một quyết định kinh tế bắt buộc để cắt lỗ. Tốc độ đóng cửa hiện tại cho thấy chính phủ Hàn Quốc đang đi đúng hướng, thậm chí là về đích sớm trong nỗ lực xóa sổ hoàn toàn ngành công nghiệp gây tranh cãi này trước khi luật cấm toàn diện có hiệu lực vào tháng 2 năm 2027.
Bài toán hậu đóng cửa: Chuyển đổi sinh kế và tầm nhìn quốc gia
Tuy nhiên, việc đóng cửa các trang trại chỉ là bước đầu tiên trong một lộ trình phức tạp. Thách thức lớn hơn nằm ở việc đảm bảo sinh kế cho hàng ngàn hộ nông dân vừa mất đi nguồn thu nhập chính. Đồng thời, ngăn chặn mọi nguy cơ tái phát của thị trường chợ đen. Bộ Nông nghiệp Hàn Quốc hiểu rằng lệnh cấm sẽ chỉ thực sự bền vững nếu những người nông dân tìm được con đường sống mới.
Dưới sự phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, một chiến dịch hỗ trợ chuyển đổi quy mô lớn đang được triển khai. Những người từng nuôi chó lấy thịt giờ đây đang được hướng dẫn và hỗ trợ vốn để chuyển sang các hình thức chăn nuôi gia súc khác, trồng trọt hoặc kinh doanh nhỏ.
Các gói tài chính ưu đãi được tung ra để giúp họ nâng cấp cơ sở vật chất, biến những chuồng trại cũ kỹ thành nhà kính trồng ớt, vườn cây ăn quả hoặc các cơ sở sản xuất sạch. Dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp cũng được cung cấp để giúp họ thích nghi với mô hình kinh tế mới. Đây được xem là nỗ lực "hạ cánh mềm" của chính phủ, nhằm giảm thiểu tối đa các xung đột xã hội có thể phát sinh từ lệnh cấm.
Song song với việc hỗ trợ, công tác giám sát cũng được thắt chặt tối đa. Các cơ quan quản lý đang tăng cường tần suất thanh tra để đảm bảo không có trang trại nào lén lút hoạt động trở lại hoặc các cơ sở giết mổ chui mọc lên. "Tối hậu thư" năm 2027 đang đến gần, và không có chỗ cho sự khoan nhượng. Một quan chức Bộ Nông nghiệp nhấn mạnh: "Chúng tôi kêu gọi các trang trại còn lại tích cực hợp tác với nỗ lực của chính phủ và góp phần vào quá trình chuyển đổi của Hàn Quốc thành một quốc gia có ý thức về phúc lợi động vật".
Lời kêu gọi này không sáo rỗng. Nó phản ánh khát vọng của Hàn Quốc trong việc tái định vị hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế. Từ một đất nước thường xuyên bị chỉ trích bởi các tổ chức bảo vệ động vật phương Tây vì thói quen ăn thịt chó, Hàn Quốc đang quyết tâm trở thành hình mẫu tiên phong tại châu Á về quyền động vật. Sự biến mất của gần 80% trang trại chó chỉ trong thời gian ngắn là minh chứng cho thấy sự đồng thuận cao độ giữa nhà nước và người dân.
Khi những chiếc lồng sắt cuối cùng được dỡ bỏ và những chú chó được giải cứu, Hàn Quốc không chỉ khép lại một chương lịch sử gây tranh cãi mà còn mở ra một tương lai nhân văn hơn. Đến tháng 2 năm 2027, khi lệnh cấm toàn diện chính thức có hiệu lực, thế giới sẽ nhìn thấy một Hàn Quốc rất khác, nơi truyền thống và hiện đại đã tìm được tiếng nói chung qua lăng kính của lòng trắc ẩn.
Bùi Tú