Liệu ông Trump có được nhiệm kỳ tổng thống thứ ba?

một ngày trướcBài gốc

Mới trở lại cầm quyền chưa được hai tháng rưỡi, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã vài lần đề cập xa gần tới nhiệm kỳ tổng thống Mỹ thứ ba.

Theo cách hiểu chung lâu nay về hiến pháp hiện hành của nước Mỹ thì ông Trump sau khi kết thúc nhiệm kỳ tổng thống Mỹ hiện tại không thể tái ứng cử tổng thống được lần nữa. Tu chính án 22 thông qua năm 1951 cho hiến pháp nước Mỹ quy định: một người Mỹ chỉ có thể cầm quyền hai nhiệm kỳ tổng thống. Trong Tu chính án không ghi rõ là tổng cộng hai nhiệm kỳ tổng thống hay hai nhiệm kỳ tổng thống liên tiếp.

Về lý thuyết, có bốn cách ông Trump có thể thử nghiệm.

Thứ nhất, sửa hiến pháp. Nhìn vào thực trạng cục diện chính trị quyền lực hiện tại ở nước Mỹ, cách này không khả thi. Để sửa đổi được hiến pháp hiện hành, phía ông Trump cần sự tán đồng của đa số ít nhất hai phần ba trong lưỡng viện lập pháp và sự chấp thuận của chính quyền ở ít nhất hai phần ba số bang của nước Mỹ. Từ năm 1992 đến nay, nước Mỹ có hơn 14.000 đề xuất sửa đổi hiến pháp hiện hành, nhưng tất cả đều thất bại.

Thứ hai, hiểu khác và vận dụng hiến pháp khác so với lâu nay. Cụ thể là về hai nhiệm kỳ tổng thống liên tiếp hay không liên tiếp mà trong Tu chính án 22 không quy định và giải thích cụ thể. Đội ngũ cộng sự của ông Trump đang đào sâu khai thác sự mập mờ này để tung ra và rồi ép tòa án tối cao Mỹ ra phán quyết thuận cho ông Trump.

Thứ ba, lách hiến pháp hiện hành. Trong cách này có hai phương án. Phương án thứ nhất là năm 2028 có ứng cử viên tổng thống khác của phe đảng Cộng hòa và ông Trump sắm vai ứng cử viên phó tổng thống. Người kia sau khi đắc cử và trở thành tổng thống mới sẽ từ chức và ông Trump sẽ từ cấp phó lên cấp trưởng. Chỉ có điều Tu chính án 22 quy định rõ: ai không được ứng cử tổng thống thì cũng không được ứng cử phó tổng thống. Phương án thứ hai là ông Trump làm Chủ tịch hạ viện, rồi cả tổng thống lẫn phó tổng thống thuộc phe đảng Cộng hòa đều từ chức và Chủ tịch hạ viện làm tổng thống. Điều kiện tiên quyết ở đây là ông Trump phải chi phối được tuyệt đối phe đảng Cộng hòa.

Thứ tư, tạo tình huống khẩn cấp đặc biệt ở nước Mỹ để không thể tiến hành được cuộc bầu cử tổng thống. Hiến pháp Mỹ không quy định cụ thể cho tình huống này, nhưng bản thân việc tạo nên tình huống ấy khó không khác gì việc sửa đổi hay lách hiến pháp hiện hành.

Dịch Dung

Nguồn Hà Nội TV : https://hanoionline.vn/lieu-ong-trump-co-duoc-nhiem-ky-tong-thong-thu-ba-319149.htm