Lộ lọt dữ liệu cá nhân làm bùng phát lừa đảo qua mạng

4 giờ trướcBài gốc

Sáng 24-5, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, sự điều hành của Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương.

Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp. Ảnh: TRỌNG HẢI

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương) cho rằng, thời gian qua, hiện tượng lộ lọt dữ liệu cá nhân diễn ra ngày càng phổ biến, tinh vi. Các thông tin về số điện thoại, địa chỉ email, tài khoản ngân hàng, hồ sơ y tế,… đều có thể bị thu thập, mua bán, sử dụng trái phép.

Hệ quả là dù các cơ quan chức năng đã rất nỗ lực trong tuyên truyền, đấu tranh với loại tội phạm lừa đảo qua mạng, nhưng loại tội phạm này vẫn bùng phát mạnh mẽ, gây bất ổn xã hội và ảnh hưởng tới niềm tin của người dân.

Từ đó, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nhấn mạnh tới sự cần thiết ban hành luật này nhằm khắc phục khoảng trống pháp lý và tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước, bảo vệ quyền con người trong không gian số và thúc đẩy phát triển an toàn, bền vững về kinh tế số.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu. Ảnh: TRỌNG HẢI

Về quy định nghiêm cấm hành vi mua bán dữ liệu cá nhân, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga nêu quan điểm, nếu cấm tuyệt đối mua bán dữ liệu cá nhân mà không có ngoại lệ hợp lý thì sẽ gây khó khăn cho quá trình thực thi và có thể triệt tiêu một số mô hình kinh doanh số hợp pháp đang phát triển.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga đề nghị sửa quy định tại khoản 5 Điều 7 dự thảo luật theo hướng nghiêm cấm hành vi mua bán, chuyển nhượng dữ liệu cá nhân mà không có sự đồng ý rõ ràng của các chủ thể dữ liệu hoặc nhằm mục đích trục lợi, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của các cá nhân khác.

Cùng quan điểm này, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) đề nghị cân nhắc quy định tại khoản 5 Điều 7 dự thảo luật. Đại biểu bày tỏ đồng tình với quy định cấm mua bán dữ liệu cá nhân, nhưng chỉ cấm mua bán phi pháp dữ liệu cá nhân. Còn nếu mua bán dữ liệu cá nhân vì mục đích phát triển kinh tế-xã hội được cá nhân đồng ý thì nên cho phép.

Đại biểu Phạm Văn Hòa phát biểu. Ảnh: TRỌNG HẢI

Giải trình về vấn đề này, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an, nhấn mạnh: Dữ liệu cá nhân gắn liền với con người, quyền con người, quyền nhân thân, quyền riêng tư nên không thể coi là hàng hóa, tài sản thông thường, mà là một loại tài nguyên đặc biệt.

Do vậy, Đại tướng Lương Tam Quang nêu rõ, yêu cầu khai thác, sử dụng dữ liệu cá nhân phải đi đôi với bảo vệ ở mức cao nhất. Cho phép mua bán dữ liệu cá nhân là cho phép mua bán quyền con người, quyền định đoạt thông tin của người khác.

“Đó là giới hạn ranh giới giữa sử dụng và định đoạt, ưu tiên phát triển nhưng phải đi đôi với bảo vệ, thiết lập các quy định, cơ chế quản lý việc sử dụng và khai thác dữ liệu cá nhân không vi phạm các nguyên tắc bảo vệ dữ liệu cá nhân”, Đại tướng Lương Tam Quang nói.

Đại tướng Lương Tam Quang giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Ảnh: TRỌNG HẢI

Đại tướng Lương Tam Quang nêu thực tế, hiện nay, qua các vụ lừa đảo về chiếm đoạt tài sản với tài sản quy mô lớn đã triệt phá, thì yếu tố lộ lọt mua bán dữ liệu cá nhân là nguyên nhân chính khiến tội phạm thực hiện hành vi phạm tội. Việc mua bán dữ liệu cá nhân như hàng hóa diễn ra với số lượng dữ liệu cá nhân rất lớn, bán nhiều lần cho nhiều đối tượng để phân tích, khai thác, xây dựng các kịch bản lừa đảo và tiếp cận nạn nhân chính xác và dễ dàng.

Hiện nay nhiều tổ chức thiếu quy định, chính sách quản lý chưa chặt chẽ, phân quyền xử lý dữ liệu cá nhân dẫn đến nhân viên lấy thông tin khách hàng với tính chính xác rất cao và cập nhật theo thời gian thực để bán cho các đối tượng lừa đảo, đặc biệt trong các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng, viễn thông, điện lực, bảo hiểm và vận chuyển, giao hàng.

“Chính phủ xin báo cáo để thấy, nếu không quy định việc cấm mua bán dữ liệu cá nhân như hàng hóa thông thường và có chế tài xử lý nghiêm minh thì thực tiễn sẽ phát sinh rất nhiều phương thức, thủ đoạn để hình thành chợ đen về dữ liệu cá nhân, gây hậu quả thiệt hại rất lớn và nỗi bất an cho người dân”, Đại tướng Lương Tam Quang nói.

Kết luận nội dung này, Phó chủ tịch Quốc hội-Thượng tướng Trần Quang Phương nhấn mạnh, cần nghiên cứu bổ sung, điều chỉnh quy định về các hành vi bị nghiêm cấm cho phù hợp với đặc thù dữ liệu cá nhân là một loại tài nguyên đặc biệt, quyền dữ liệu cá nhân là một loại tài sản, hàng hóa đặc biệt, không giống với bất cứ loại tài sản, hàng hóa nào khác. Do vậy cần nghiên cứu các hành vi bị cấm với cả lỗi cố ý và lỗi vô ý và chế tài cần nghiêm minh hơn.

Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh và Đối ngoại của Quốc hội khẩn trương chủ trì, phối hợp với cơ quan soạn thảo và cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, hoàn chỉnh dự thảo luật để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp giữa 2 đợt kỳ họp.

CHIẾN THẮNG

Nguồn QĐND : https://www.qdnd.vn/chinh-tri/cac-van-de/lo-lot-du-lieu-ca-nhan-lam-bung-phat-lua-dao-qua-mang-829759