Không đi theo lối mòn của vịt luộc, vịt quay quen thuộc, anh Mạnh đã tạo nên thương hiệu chả vịt, mở hướng mưu sinh bền vững, góp phần giúp người dân quê anh từng bước thoát nghèo.
Anh Lương Tiến Mạnh giới thiệu thương hiệu chả vịt Thúy Mạnh. Ảnh: T.M
Từ nỗi trăn trở mưu sinh…
Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất thuần nông thôn Vân Đình, xã Vân Đình (Hà Nội), anh Lương Tiến Mạnh từ sớm đã thấu hiểu những nhọc nhằn của cuộc sống nhà nông. Quê hương anh gắn liền với ruộng đồng, ao chuôm, với những đàn vịt được chăn thả trên đồng ruộng. Bao đời nay, người dân nơi đây vẫn cần mẫn chăn nuôi nhỏ lẻ, quanh năm “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”, nhưng thu nhập lại bấp bênh, đời sống nhiều gia đình vẫn loay hoay trong vòng xoáy của cái nghèo.
Vân Đình vốn nổi tiếng khắp nơi với các món ăn từ vịt như vịt luộc, vịt quay, vịt nướng… Thế nhưng, nghịch lý là dù đặc sản đã có thương hiệu, giá trị kinh tế mang lại cho người chăn nuôi vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Những món ăn ngon ấy lại khó bảo quản, khó vận chuyển đi xa, chủ yếu phục vụ tại chỗ, khiến cơ hội mở rộng thị trường cho người dân địa phương còn nhiều hạn chế.
Quy trình sơ chế để làm ra món chả vịt. Ảnh: T.M
Tốt nghiệp Trường Cao đẳng Chăn nuôi Thú y, anh Mạnh từng có thời gian làm việc đúng với chuyên môn được đào tạo. Tuy nhiên, trong anh luôn thường trực một nỗi trăn trở, đó là làm thế nào để gia đình có cuộc sống khá giả hơn và quan trọng hơn, làm thế nào để bà con quê mình có việc làm ổn định, thoát nghèo một cách bền vững? Những câu hỏi ấy không ngừng day dứt, thôi thúc anh phải tìm kiếm một hướng đi mới - một con đường vừa làm giàu cho bản thân, vừa tạo ra giá trị thiết thực cho cộng đồng.
Xuất phát từ thực tế quê hương và chính gia đình mình, anh Mạnh nhận ra một lợi thế đặc biệt là gia đình anh vốn có nghề làm giò chả truyền thống. Trong khi đó, con vịt Vân Đình lại là nguyên liệu sẵn có, chất lượng cao nhưng chưa được khai thác hết giá trị. Từ sự quan sát ấy, một ý tưởng táo bạo dần hình thành trong đầu anh, đó là tại sao không kết hợp con vịt Vân Đình với nghề làm giò chả để tạo ra một sản phẩm hoàn toàn mới?
Ý tưởng “chả vịt” ra đời trong bối cảnh đó - một ý tưởng vừa lạ lẫm, vừa tiềm ẩn nhiều rủi ro. Không ít người hoài nghi vì thịt vịt vốn nhiều mùi, nhiều xương, liệu có thể làm ra món chả ngon, hợp khẩu vị người tiêu dùng? Thế nhưng, với bản tính cần cù, ham học hỏi và tinh thần dám nghĩ dám làm, anh Mạnh vẫn kiên trì theo đuổi hướng đi mình đã chọn.
Anh Mạnh tin rằng, nếu vượt qua được những nghi ngại ban đầu và làm chủ được kỹ thuật chế biến, chả vịt không chỉ đơn thuần là một món ăn mới mà còn có thể trở thành lời giải cho bài toán nâng tầm đặc sản quê hương, giúp con vịt Vân Đình đi xa hơn, mang lại sinh kế ổn định và niềm hy vọng đổi thay cho người dân nơi vùng quê anh gắn bó từ thuở ấu thơ.
Anh Lương Tiến Mạnh và sản phẩm chả vịt Thúy Mạnh. Ảnh: T.M
Thế nhưng, hành trình khởi nghiệp chưa bao giờ trải hoa hồng. Những ngày đầu thử nghiệm chả vịt, anh Mạnh liên tục đối mặt với thất bại. Khi thì chả bị bở, không có độ dai; khi thì nhão, ăn chẳng khác gì thịt xay; lúc lại còn mùi hôi, không đạt yêu cầu. Bao nhiêu hy vọng đặt vào từng mẻ chả, rồi lại chua xót đổ bỏ.
Chỉ trong vòng ba tháng, gần 10 triệu đồng - số tiền không nhỏ với một người ở nông thôn đã “bốc hơi” theo những lần thử nghiệm không thành công. Có lúc anh chùn bước, tự hỏi liệu mình có đang đi sai hướng. Nhưng rồi nghĩ đến khát vọng làm giàu chính đáng và mong muốn giúp bà con có thêm việc làm, anh lại tự nhủ không được bỏ cuộc.
Anh Mạnh kiên trì điều chỉnh từng chi tiết nhỏ, từ khâu chọn vịt, sơ chế, tỷ lệ phối trộn cho đến gia vị. Thịt vịt phải được làm sạch kỹ lưỡng bằng chanh, muối hạt, gừng giã nhuyễn để khử mùi hôi; xương được lọc bỏ hoàn toàn, chỉ lấy phần thịt nạc. Để tạo độ dai, anh kết hợp thịt vịt với một lượng vừa phải thịt nạc lợn và mỡ lợn, đồng thời luôn giữ hỗn hợp ở nhiệt độ lạnh trong suốt quá trình xay trộn.
Gia vị tiêu, ớt, hành tỏi, nước mắm, muối, đường… cũng phải cân chỉnh sao cho vừa miệng nhưng vẫn giữ được vị đặc trưng của vịt Vân Đình. Thay vì luộc, anh chọn cách hấp để chả chín đều, giữ trọn hương vị và độ ngọt tự nhiên.
Rồi khoảnh khắc mong chờ cũng đến. Mẻ chả vịt đầu tiên đạt yêu cầu ra lò với độ giòn dai, thơm nức, đậm đà. Khi cắn miếng chả, người ăn cảm nhận được chút vị của vịt luộc, chút hương của vịt nướng vừa quen, vừa lạ. Anh Mạnh hiểu rằng, mình đã tìm ra hướng đi đúng.
… đến khát vọng đổi thay quê hương
Năm 2020, anh Mạnh chính thức đưa chả vịt ra thị trường. Ban đầu, anh chỉ mong khách thấy lạ miệng, ai ngờ sản phẩm lại được đón nhận tích cực. Người mua ăn thử rồi quay lại, giới thiệu cho người thân, bạn bè. Chả vịt dần trở thành món quà quê được nhiều người lựa chọn, bởi tiện lợi, bảo quản được lâu và không gây mùi khi mang đi xa.
Sản phẩm chả vịt Thúy Mạnh đạt Thương hiệu vàng Nông nghiệp Việt Nam năm 2023. Ảnh: T.M
Năm 2021, thương hiệu chả vịt Thúy Mạnh chính thức ra đời. Những ngày đầu khởi nghiệp, anh Mạnh đối mặt với vô vàn khó khăn, vốn ít, thị trường còn dè dặt với sản phẩm mới, kinh nghiệm quản lý chưa nhiều. Nhưng anh chọn cách đi chậm mà chắc, kiên định với phương châm “làm thật, làm sạch”.
Cơ hội lớn đến khi anh được chính quyền địa phương động viên tham gia chương trình OCOP (mỗi xã một sản phẩm). Với sự đầu tư bài bản về chất lượng, bao bì, quy trình sản xuất, chỉ sau vài tháng, chả vịt Thúy Mạnh được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao của Hà Nội. Đây là dấu mốc quan trọng, khẳng định giá trị và uy tín của sản phẩm trên thị trường.
Không dừng lại ở đó, năm 2023, chả vịt Thúy Mạnh tiếp tục được vinh danh Thương hiệu Vàng Nông nghiệp Việt Nam, đồng thời đạt chứng nhận ISO 22000:2018 về an toàn thực phẩm. Những danh hiệu ấy không chỉ là niềm tự hào cá nhân mà còn là minh chứng cho con đường làm ăn nghiêm túc, bền vững mà anh Mạnh đã lựa chọn.
Từ sản phẩm ban đầu, anh mạnh dạn mở rộng quy mô và đa dạng hóa mặt hàng, gồm có: Giò lụa, chả lụa, chả quế, mọc vịt, chả vịt hun khói, pa-tê gan vịt… Nhiều sản phẩm đạt chuẩn OCOP 4 sao, trở thành lựa chọn quen thuộc của các bếp ăn tập thể, nhà hàng và khách hàng mua làm quà biếu.
Đến nay, cơ sở sản xuất của anh Mạnh mỗi ngày cung ứng ra thị trường gần 300kg chả vịt, tạo việc làm ổn định cho gần 10 lao động địa phương với thu nhập đều đặn. Không ít người trước đây làm nông nhàn rỗi, thu nhập bấp bênh, nay có công việc ổn định ngay tại quê hương, từng bước cải thiện cuộc sống, thoát nghèo.
Điều đáng quý là dù đã đạt được nhiều thành công, anh Mạnh vẫn giữ sự khiêm nhường, giản dị của người con quê lúa. Anh tâm sự: “Tôi chỉ mong làm ra những sản phẩm xứng đáng với cái tên Vân Đình, vừa giữ được hồn ẩm thực truyền thống vừa mang lại giá trị kinh tế cho bà con”.
Hành trình của anh Lương Tiến Mạnh không chỉ là câu chuyện khởi nghiệp từ một món ăn mà còn là minh chứng cho ý chí vươn lên, dám nghĩ dám làm của người trẻ ở nông thôn. Từ con vịt quen thuộc của làng quê Vân Đình, anh đã tạo dựng nên một thương hiệu đặc sản, mở ra hướng làm giàu chính đáng và tạo công ăn việc làm cho nhiều người dân.
Chả vịt Vân Đình hôm nay không chỉ ngon bởi hương vị mà còn đậm đà bởi tinh thần bền bỉ, sáng tạo và tình yêu quê hương được gửi gắm trong từng sản phẩm.
Xuân Lộc