Lúa gạo miền Tây: nông dân gồng lỗ, thương lái buông tay

7 giờ trướcBài gốc

Lúa gạo miền Tây vào giai đoạn bất ổn khi nhiều tác nhân trong chuỗi thua lỗ. Ảnh: Trung Chánh

Nông dân thua lỗ vì giá lúa giảm mạnh!

Lúa gạo thị trường nội địa giảm giá rất mạnh những ngày gần đây, trong đó, có bốn nguyên nhân chính, bao gồm tác động từ chính sách cấm nhập khẩu gạo trong 60 ngày của Philippines- quốc gia nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam- có hiệu lực từ ngày 1-9; chính sách thuế giá trị gia tăng (VAT) mới với quy định thương lái mua lúa từ nông dân bán lại cho doanh nghiệp bị áp 5% thuế dẫn đến hạ giá mua lúa.

Ngoài ra, hai nguyên nhân khác khiến giá lúa ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) giảm mạnh được xác định, bao gồm lượng lúa giá rẻ từ Campuchia “chảy” mạnh sang và do ảnh hưởng của mưa khiến ẩm độ trong lúa tăng cao.

Trao đổi với KTSG Online, ông Vũ Phước Hậu, thương lái mua lúa ở khu vực tỉnh An Giang (An Giang và Kiên Giang cũ), cho biết lúa OM 5451 và IR 50404, OM 380 được thương lái thu mua tại ruộng chỉ còn 4.800-4.900 đồng/kg; OM 18 và Đài Thơm 8 có giá trên dưới 5.500 đồng/kg.

Với mức giá nêu trên đồng nghĩa lúa IR 50404 và OM 5451, OM 380 đã giảm 900-1.000 đồng/kg so với mức giá được ghi nhận vào đầu tháng 8-2025; lúa OM 18 và Đài Thơm 8 cũng giảm 500-700 đồng/kg trong khoảng thời gian này.

Trước tình hình giá lúa gạo sụt giảm rất nhanh, trong khi năng suất vụ Hè thu và Thu đông sớm thấp đã khiến nông dân sản xuất loại cây trồng chủ lực này ở ĐBSCL thua lỗ nặng nề, dù sản xuất trên đất thuê hay đất nhà.

Trao đổi với KTSG Online, ông Nguyễn Văn Lực, ngụ xã Thạnh Phú, tỉnh Đồng Tháp, khu vực đang thu hoạch vụ lúa Thu đông sớm (lúa vụ 3), cho biết năng suất lúa vụ này chỉ khoảng 500 kg/công tầm nhỏ (1.000m2), trong khi giá bán 5.000 đồng/kg đối với giống OM 5451, tức mỗi công thu được 2,5 triệu đồng. “Tình hình này (thu nhập), dù đất nhà cũng phải lỗ ít nhất 500.000 đồng/công, đất thuê còn thua lỗ nặng hơn", ông cho hay.

Ông Bùi Văn Hải, nông dân ngụ xã Tân Thạnh, tỉnh Tây Ninh (tỉnh Long An cũ), xác nhận với 2 héc ta đất sản xuất lúa, vụ này gia đình ông thua lỗ khoảng 20 triệu đồng. “Chưa năm nào làm lúa khó khăn như vậy”, ông nói.

Không riêng Đồng Tháp và Tây Ninh, theo tìm hiểu của KTSG Online, nhiều địa phương khác trong vùng ĐBSCL, như thành phố Cần Thơ, An Giang và Vĩnh Long nông dân đang thu hoạch lúa hầu như đều rơi vào cảnh thua lỗ do giá bán và năng suất thấp, trong khi chi phí đầu tư cao.

Lúa gạo miền Tây đang tiêu thụ khó khăn, nhiều thương lái chấp nhận bỏ cọc thua lỗ. Ảnh: Trung Chánh

Lái lúa cũng “bỏ của chạy lấy người”!

Không riêng nông dân, giá lúa giảm mạnh và nhanh trong những ngày gần đây khiến thương lái kinh doanh lúa gạo ở ĐBSCL cũng rơi vào cảnh thua lỗ hoặc “bỏ của chạy lấy người” vì đặt cọc giá cao hơn.

Trao đổi với KTSG Online, thương lái Vũ Phước Hậu, xác nhận có hai cách xử lý đối với lượng lúa đã đặt cọc thu mua trước với giá cao hơn thời điểm hiện tại, đó là (1) thương lượng để nông dân giảm giá bán; (2) chấp nhận bỏ luôn số tiền đã cọc, khoảng 3 triệu đồng/héc ta.

Chẳng hạn, trước thời điểm thu hoạch khoảng nửa tháng, thương lái đặt cọc mua lúa OM 18 là 6.000 đồng/kg, nhưng hiện nay còn 5.500 đồng/kg, thì thương lượng với nông dân chia đôi mức chênh lệch, tức giảm 250 đồng/kg. “Nếu hai bên đồng ý thì tiếp tục hợp đồng, còn ngược lại thì thường lái mất cọc, nông dân tự giải quyết lượng lúa của họ”, ông Hậu giải thích.

Việc tiêu thụ lúa gạo ở thời điểm hiện tại rất chậm khi nhiều kho ở khu vực Lấp Vò, Bà Đắc, tỉnh Đồng Tháp hoặc Ô Môn của thành phố Cần Thơ tạm ngưng thu mua; thương lái hoạt động cũng ở mức cầm chừng, giao dịch yếu. Trong khi đó, lượng lúa từ Campuchia “chảy” mạnh qua Việt Nam với giá dưới 5.000 đồng/kg càng khiến ngành lúa gạo ĐBSCL hết sức khó khăn.

Trước đó, trao đổi với KTSG Online, ông Nguyễn Chí Thành, Giám đốc ngành hàng lúa gạo của Công ty cổ phần xuất nhập khẩu An Giang (Angimex) dù không nêu quan điểm “siết” hay không lượng lúa Campuchia “chảy” qua Việt Nam, bởi quyết định phải nằm ở cấp Chính phủ. Thế nhưng, theo ông trong bối cảnh Philippines ngưng nhập khẩu gạo 60 ngày, thì chính lúa gạo Campuchia sẽ càng khiến tình hình lúa gạo Việt “ảm đảm” hơn.

Theo số liệu của Cục trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), đến thời điểm hiện tại, có khoảng 1 trên 1,8 triệu héc ta lúa Hè thu ở ĐBSCL đã thu hoạch. Trong khi đó, vụ Thu đông đã xuống giống được 0,5 trên 0,7 triệu héc ta kế hoạch, trong đó, một phần diện tích sớm ở tỉnh Đồng Tháp và Tây Ninh đang cho thu hoạch.

Trước những diễn biến như nêu trên, rõ ràng ngành lúa gạo miền Tây đang vào giai đoạn hết sức “bất ổn” khi nhiều tác nhân trong chuỗi ngành hàng này thua lỗ hoặc phải ngưng giao dịch như thực tế đang diễn ra…

Trung Chánh

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/lua-gao-mien-tay-nong-dan-gong-lo-thuong-lai-buong-tay/