Lý do số nạn nhân trong các vụ gấu tấn công ở Nhật Bản không ngừng tăng

5 giờ trướcBài gốc

Một con gấu trong khuôn viên một ngôi đền ở Morioka, tỉnh Iwate. Ảnh: Kyodo

Theo báo cáo của Bộ Môi trường Nhật Bản công bố vào tháng 10, từ tháng 4 năm nay, ít nhất 13 người đã thiệt mạng và trên 100 người bị thương do bị gấu tấn công. Bộ này cho biết đây là con số tử vong cao nhất kể từ khi Nhật Bản bắt đầu ghi nhận các vụ gấu tấn công từ năm 2006.

Nhật Bản là nơi sinh sống của loài gấu nâu lớn, có thể nặng trên 450kg, chủ yếu ở Hokkaido – hòn đảo phía Bắc nổi tiếng với suối nước nóng và núi lửa. Ngoài ra, đất nước này còn có gấu đen châu Á nhỏ hơn, nặng từ 80 – 200kg, phân bố chủ yếu trên đất liền đông dân cư.

Cả hai loại gấu này đều liên quan tới các vụ tấn công năm nay và đều nguy hiểm với con người, nhưng mức độ khác nhau: gấu đen tấn công thường xuyên hơn, trong khi gấu nâu nguy hiểm hơn.

Ông Shota Mochizuki, Phó giáo sư Đại học Fukushima, giải thích: “Gấu đen phân bố rộng ở Honshu và Shikoku – nơi đông dân cư, còn gấu nâu chỉ sống ở Hokkaido nên ít có cơ hội tiếp xúc với con người. Tuy nhiên, khi gấu nâu tấn công, hậu quả nghiêm trọng hơn vì chúng to lớn và khỏe hơn, dễ gây thương tích nặng hoặc tử vong”.

Địa điểm xảy ra các vụ tấn công

Theo đài NHK, các tỉnh phía Bắc Nhật Bản là nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các vụ tấn công. Đến đầu tuần này, NHK ghi nhận năm người tử vong ở Iwate, hai ở Hokkaido, một ở Nagano và Miyagi, bốn ở Akita.

Tại Akita, số lần gấu xuất hiện tăng gấp sáu lần so với năm ngoái, với hơn 50 vụ tấn công từ tháng 5, chủ yếu là gấu đen và xảy ra trong khu dân cư.

Ngày 9/11, một con gấu đã tấn công bà cụ 78 tuổi ở thị trấn Gojome và sau đó tấn công một phụ nữ 50 tuổi đến cứu. Cả hai đã được đưa đến bệnh viện ở thành phố Akita và may mắn vẫn sống sót. Tuy nhiên, cuối tháng 10, một phụ nữ cao tuổi ở Akita đã thiệt mạng khi gặp gấu trong lúc làm nông.

Trong một bài đăng trên Instagram, ông Kenta Suzuki, thống đốc khu vực, cho biết: “Tình hình đã vượt quá khả năng xử lý của tỉnh và các địa phương”.

Gấu đen là mối đe dọa lớn nhất

Một con gấu đi dọc bờ sông ở Morioka, tỉnh Iwate, Đông Bắc Nhật Bản ngày 23/10. Ảnh: Kyodo

Ông Billy Halloran, đến từ Auckland (New Zealand) và hiện sống tại Nhật Bản, kể lại với kênh CNN về một vụ tấn công nghiêm trọng ở rừng Myoko, miền Bắc Nhật Bản, hồi đầu tháng 10. Khi chạy bộ, ông thấy hai con gấu nhìn mình từ bụi rậm. Khi ông tìm cách lùi lại, một con nặng khoảng 60 -70 kg tiến tới. Con gấu cắn vào tay và đẩy ông ngã xuống đất, khiến tay ông bị gãy và chân bị thương. Ông Halloran phải trải qua ba ca phẫu thuật, lắp thanh kim loại vào tay.

Các vụ tấn công cũng xuất hiện ở trung tâm Nhật Bản. Tháng trước, một con gấu xông vào siêu thị ở Numata, tấn công khách hàng. May mắn không có người tử vong, nhưng nhiều người bị thương.

Tình trạng gia tăng các vụ tấn công đã khiến một số quốc gia, trong đó có Mỹ và Anh, cảnh báo công dân sống hoặc đi du lịch Nhật Bản.

Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra cảnh báo: “Các vụ nhìn thấy và bị gấu tấn công đã gia tăng tại một số vùng Nhật Bản, đặc biệt là các khu dân cư gần rừng. Tại Sapporo, công viên Maruyama bị đóng cửa hai tuần sau khi phát hiện gấu”. Bộ Ngoại giao Anh cũng cảnh báo công dân không đi một mình vào rừng và tránh để lại thức ăn thừa.

Nguyên nhân gia tăng các vụ tấn công

Bà Mochizuki cho biết nguyên nhân chính là thiếu thức ăn trong các vùng núi. Gấu chủ yếu ăn hạt sồi và hạt dẻ gai, nhưng năm nay lượng hạt sồi ít. Khi thiếu thức ăn, gấu có xu hướng tìm vào khu dân cư.

Theo Bộ Môi trường, năm 2023 cũng ghi nhận số vụ tấn công tăng sau mùa thu hoạch hạt sồi kém. Một số chuyên gia cho rằng biến đổi khí hậu là nguyên nhân chính.

Ngoài ra, số lượng quần thể gấu ở Nhật Bản đã gia tăng nhờ các chính sách bảo tồn lâu dài và hạn chế săn bắn, hiện tổng số gấu trên cả nước là hơn 54.000 con. Số lượng gấu đen khoảng 15.000, gấu nâu đã tăng gấp đôi từ năm 1990.

Ông Mochizuki cũng nhấn mạnh việc người trẻ rời làng quê ra thành phố khiến các vùng nông thôn bỏ hoang, tạo đường đi thuận lợi cho gấu.

Giải pháp của chính quyền Nhật Bản

Các thành viên Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (JSDF) lắp đặt bẫy gấu tại Kazuno, tỉnh Akita, Nhật Bản. Ảnh tư liệu: Kyodo

Tuần trước, quân đội và cảnh sát chống bạo động được triển khai tới vùng núi Akita để kiểm soát các vụ tấn công. Cảnh sát được phép bắn gấu, nhưng quân đội chỉ được hỗ trợ và phải phối hợp với thợ săn tư nhân.

“Lực lượng phòng vệ Nhật Bản chỉ được phép tham gia quốc phòng và cứu trợ thiên tai, không có quyền giết động vật hoang dã”, ông Mochizuki nói.

Thợ săn có giấy phép theo Luật Bảo vệ và Quản lý Động vật Hoang dã mới được chính quyền tỉnh ủy quyền kiểm soát gấu, bao gồm bắn khi cần. Quân đội hỗ trợ lắp bẫy và dọn xác gấu do thợ săn bắn.

Người dân, đặc biệt ở Akita, dùng UAV và hệ thống giám sát AI để cảnh báo gấu. Họ được khuyến cáo không để thức ăn trong rừng và cắt cây ra quả có thể thu hút gấu.

Ông Mochizuki gợi ý ba giải pháp. Thứ nhất là loại bỏ nguồn thức ăn quanh khu dân cư, quản lý rác thải, cây ăn quả bỏ hoang. Thứ hai là dùng hàng rào điện quanh nông trại hoặc ranh làng để giảm khả năng gấu xâm nhập. Thứ ba là phát hiện sớm qua camera, cảm biến, dữ liệu GPS và cảnh báo nhanh qua điện thoại để cộng đồng phản ứng kịp thời. Ông cũng nhấn mạnh Nhật Bản thiếu thợ săn và nhân sự bảo vệ động vật hoang dã do dân số già, cần tuyển người trẻ và tăng nhân lực địa phương.

Cuối cùng, giáo dục cư dân và du khách về gấu, cách phòng tránh, nhận biết hành vi gấu là rất quan trọng, đặc biệt với khách quốc tế chưa quen.

Vân Khánh/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/ly-do-so-nan-nhan-trong-cac-vu-gau-tan-cong-o-nhat-ban-khong-ngung-tang-20251115103631064.htm