Miễn trừ trách nhiệm pháp lý cho người giám định tư pháp: Rủi ro rất lớn?

3 giờ trướcBài gốc

Sáng 1-10, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cho ý kiến về bảy dự án Luật, trong đó có Luật Giám định tư pháp (sửa đổi).

Đề xuất cho phép công dân nước ngoài có thể là người giám định theo vụ việc

Một nội dung đáng chú ý tại dự luật đó là quy định về thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm giám định viên tư pháp theo hướng các bộ, ngành thực hiện bổ nhiệm, miễn nhiệm người làm việc tại bộ, ngành mình.

Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn). Ảnh: PHẠM THẮNG

Nêu ý kiến, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (đoàn Lạng Sơn) cho rằng quy định như dự thảo có thể hiểu là giám định viên kỹ thuật hình sự công tác tại Bộ Quốc phòng, VKSND Tối cao sẽ do người đứng đầu các cơ quan này bổ nhiệm, miễn nhiệm mà không phải là Bộ trưởng Bộ Công an - cơ quan quản lý chuyên ngành về hình sự.

Tương tự, giám định viên pháp y thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an cũng sẽ do hai bộ này bổ nhiệm, miễn nhiệm mà không phải là Bộ Y tế - cơ quan quản lý chuyên ngành về y tế.

Nêu quan điểm không đồng ý với dự luật, Đại biểu đoàn Lạng Sơn đề nghị giữ thẩm quyền bổ nhiệm giám định viên tư pháp như luật hiện hành. Theo đó, Bộ trưởng Bộ Y tế bổ nhiệm giám định viên trong lĩnh vực pháp y và pháp y tâm thần; Bộ trưởng Bộ Công an bổ nhiệm giám định viên kỹ thuật hình sự; Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ bổ nhiệm giám định viên tư pháp hoạt động trong các lĩnh vực khác tại các cơ quan ở trung ương thuộc phạm vi quản lý.

Về tiêu chuẩn người giám định tư pháp theo vụ việc, dự thảo luật quy định “phải là công dân Việt Nam”. Đại biểu đề nghị tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xem xét mở rộng trong một số trường hợp có thể cho phép công dân nước ngoài có nhân thân tốt và tham gia giám định tư pháp với tư cách là người giám định tư pháp theo vụ việc.

“Việc này phúc đáp yêu cầu trong nước, góp phần nâng cao chất lượng giám định tư pháp, nhất là trong các vụ việc tranh chấp có yếu tố nước ngoài”, ông Nghĩa nói.

"Miễn trách nhiệm chỉ giải pháp bề mặt, không thể áp dụng dài hạn"

Một nội dung khác được các đại biểu quan tâm đó là dự thảo Luật quy định người giám định tư pháp “được miễn trừ trách nhiệm pháp lý đối với nội dung chuyên môn trong kết luận giám định, trừ trường hợp cố ý làm sai lệch kết luận giám định”.

Đại biểu Lê Thị Song An (Tây Ninh) đề xuất bỏ quy định nói trên, thay vào đó, dự thảo bổ sung cơ chế trách nhiệm nghề nghiệp của người giám định tư pháp.

Bà Song An phân tích người giám định tư pháp chỉ được miễn trừ trách nhiệm pháp lý đối với nội dung kết luận chuyên môn nếu chứng minh được đã thực hiện công việc một cách khách quan, vô tư, tuân thủ đúng quy trình, quy chuẩn chuyên môn và dựa trên các thông tin, tài liệu được cung cấp hợp lệ tại thời điểm giám định.

Đại biểu Lê Thị Song An (Tây Ninh). Ảnh: PHẠM THẮNG

“Người giám định tư pháp phải chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật dân sự nếu có lỗi do sơ suất, cẩu thả hoặc thiếu năng lực chuyên môn một cách nghiêm trọng trong quá trình thực hiện giám định, gây ra thiệt hại cho cá nhân, tổ chức. Họ cũng phải chịu trách nhiệm pháp lý khi cố ý làm sai lệch kết luận giám định”- bà Song An nói.

Đại biểu Tây Ninh cho rằng quy định miễn trừ trách nhiệm pháp lý theo dự thảo đi ngược với xu hướng pháp lý tiến bộ của thế giới về việc thu hẹp, tiến tới xóa bỏ quyền miễn trừ của các chuyên gia để tăng cường trách nhiệm giải trình.

Cạnh đó, việc miễn trừ, theo bà An, mang tính rủi ro pháp lý rất lớn, nhất là trong những vụ việc, vụ án nghiêm trọng, dư luận xã hội quan tâm. Cụ thể, sẽ tạo vùng an toàn cho những cá nhân yếu kém về chuyên môn, thiếu nghiêm túc trong bổ nhiệm, đào tạo, đánh giá năng lực đội ngũ giám định viên.

“Việc yếu kém chuyên môn sẽ rất dễ bị lợi dụng, tác động để sai phạm do cá nhân giám định viên chứng kiến từ nền tảng chuyên môn”- bà Song An nói và cho rằng tờ trình của Chính phủ đánh giá việc miễn trách nhiệm pháp lý để khuyến khích, tạo sự an tâm là “chưa đầy đủ về nguyên nhân”.

Thực tế, còn những nguyên nhân khác như thù lao chưa tương xứng, áp lực vô hình từ các chủ thể liên quan…

“Miễn trách nhiệm chỉ giải pháp bề mặt, không thể áp dụng dài hạn, vì dần dần sẽ bị lạm dụng”- đại biểu Song An nhấn mạnh, đồng thời cho rằng quy định như dự thảo luật còn xung đột với mục tiêu chính trị “ngăn chặn tình trạng né tránh, sợ trách nhiệm”.

ĐỨC MINH

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/mien-tru-trach-nhiem-phap-ly-cho-nguoi-giam-dinh-tu-phap-rui-ro-rat-lon-post873262.html