Đây là những dự án được kỳ vọng sẽ tạo nên mạng lưới vận tải hiện đại, giảm chi phí logistics, thúc đẩy liên kết vùng và phát triển bền vững; mở ra cơ hội đột phá cho vận tải, công nghiệp và phát triển đô thị của TP HCM với vai trò trung tâm vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
Theo TCty Becamex, tuyến TP HCM - Cần Thơ có chiều dài khoảng 174km, vốn đầu tư giai đoạn 1 hơn 173.600 tỷ đồng, được thiết kế cho tàu khách tốc độ 200km/h và tàu hàng 160km/h, hướng đến vai trò “huyết mạch” đưa hàng hóa, nông sản từ Đồng bằng sông Cửu Long đến các trung tâm công nghiệp và cảng biển quốc tế.
Với dự án tuyến đường sắt Bàu Bàng - An Bình - Cái Mép, dài khoảng 136,65km, nối ga Bàu Bàng (tuyến TP HCM - Lộc Ninh) với ga Tiền Cảng Thị Vải (thuộc tuyến Biên Hòa - Vũng Tàu). Tuyến có 16 ga chính và 4 ga trong cảng, đi qua các khu công nghiệp trọng điểm thuộc tỉnh Bình Dương cũ, Đồng Nai, kết nối trực tiếp với cụm cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải. Với thiết kế gắn kết Trung tâm logistics Cái Mép Hạ, tuyến này hướng tới xây dựng một trung tâm trung chuyển hàng hóa quy mô quốc tế, gia tăng lợi thế cạnh tranh cho khu vực trong vận tải biển và thương mại toàn cầu.
Theo ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch TCty Becamex, sự hợp nhất giữa TP HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu đã tạo nên một không gian phát triển mới với tiềm năng lớn. “Becamex mong muốn đồng hành cùng Nhà nước, phát huy thế mạnh từng địa phương, kiến tạo hành lang kinh tế thống nhất”, đại diện Becamex nói.
Becamex kiến nghị cơ chế “phân vai” rõ ràng: Nhà nước đảm nhận giải phóng mặt bằng và chuẩn bị hạ tầng kỹ thuật; DN chịu trách nhiệm xây dựng, vận hành. Đồng thời, quy hoạch đường sắt cần lồng ghép với quy hoạch đất đai, đô thị, công nghiệp để tạo sự đồng bộ. Về đất đai, kiến nghị thực hiện cơ chế thu hồi mở rộng, tái định cư tại chỗ, bảo đảm đồng thuận xã hội.
Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được tại cuộc làm việc với TCty Becamex.
Ngoài đường sắt liên vùng, Becamex còn đề xuất đầu tư hệ thống đường sắt đô thị gắn với phát triển định hướng giao thông công cộng (TOD) và khai thác không gian ngầm đô thị. Mục tiêu đến trước năm 2035 hình thành 7 tuyến metro dài 355km, vốn đầu tư hơn 1 triệu tỷ đồng. Đến 2045 sẽ có thêm 3 tuyến, dài 155km, tổng vốn hơn 455.000 tỷ đồng.
Trong đó, đáng chú ý là tuyến Metro Suối Tiên - Bình Dương dài 29km. Dự án đã được thông qua báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, mở ra triển vọng kết nối khu vực phía Đông TP HCM với các trung tâm công nghiệp của khu vực Bình Dương cũ. Đây là bước đi quan trọng để mở rộng không gian phát triển đô thị, giảm áp lực giao thông đường bộ, thúc đẩy mô hình đô thị xanh - thông minh.
Tại cuộc làm việc, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được đánh giá cao đề xuất của Becamex, nhận định đây là những dự án mang tính động lực, góp phần định hình diện mạo của TP HCM sau hợp nhất. Lãnh đạo TP cho biết, với tuyến Bàu Bàng - An Bình - Cái Mép; TP sẽ báo cáo, đề xuất Chính phủ giao trực tiếp cho TP thực hiện. Với tuyến Metro Suối Tiên - Bình Dương, đề nghị Becamex chủ động xây dựng phương án đầu tư, sẵn sàng triển khai nếu Nghị quyết 98 về cơ chế đặc thù cho TP được Quốc hội sửa đổi, bổ sung.
D. Trường - Tr.Trung