Không lực Hoa Kỳ đã phê duyệt lộ trình thay thế C-17A Globemaster III và C-5M Galaxy bằng chương trình Không vận Thế hệ Tiếp theo (NGAL), với mục tiêu những máy bay đầu tiên có thể bắt đầu thực hiện nhiệm vụ chiến đấu vào khoảng 2040–2041. Theo kế hoạch, nguyên mẫu NGAL đầu tiên có thể được lắp ráp năm 2038 và đạt khả năng hoạt động ban đầu vào khoảng 2041, trước tiên thay thế C-5M, sau đó chuyển dần sang C-17.
Thời đại của C-17 và C-5 sắp chấm dứt để nhường chỗ cho NGAL- Ảnh 1.
Tổng quan chương trình
Chiến lược mới của Bộ Tư lệnh Không vận Hoa Kỳ (AMC) xác định NGAL là nền tảng chung duy nhất, dần thay thế hai loại vận tải cơ hạng nặng hiện hữu. Trình tự được nêu rõ: C-5M tiếp tục phục vụ đến khoảng 2045 rồi nhường chỗ cho NGAL; tiếp đó, NGAL sẽ từng bước thay thế C-17, với vòng đời khai thác của đội bay hiện tại dự kiến kéo dài đến năm 2075 nếu được nâng cấp và chứng nhận phù hợp.
Kế hoạch phụ thuộc ngân sách và tiến độ kỹ thuật: nếu mọi việc diễn ra đúng lộ trình và không bị cắt giảm, NGAL sẽ có nguyên mẫu vào năm 2038, sau đó đạt khả năng hoạt động ban đầu vào khoảng 2041.
Bối cảnh đội bay hiện tại
Cả C-5M Galaxy và C-17A Globemaster III đều đã dừng sản xuất từ lâu: chiếc C-5 cuối cùng được chế tạo vào thập niên 1980, còn C-17 kết thúc dây chuyền vào năm 2013. Tuy vậy, hai dòng máy bay này vẫn hoạt động với cường độ cao: tham gia di tản năm 2021 tại Afghanistan, cơ động vũ khí đường không đến Ukraine từ năm 2022, và thường xuyên xuất hiện trong các hoạt động ở Trung Đông.
Chiến lược của AMC đồng thời nêu khả năng cần chứng nhận mở rộng và hiện đại hóa đáng kể cho cả hai loại. Riêng C-17 đã có phương án nâng cấp toàn diện, bao gồm lắp động cơ mới nhằm giảm tiêu thụ nhiên liệu và kéo dài thời hạn sử dụng.
Phân tích kỹ thuật: NGAL đang ở giai đoạn yêu cầu
Hiện tại, NGAL chủ yếu là tập hợp các yêu cầu và bản phác thảo khái niệm, chưa phải một thiết kế cụ thể. Theo định hướng lý thuyết, chương trình có thể tích hợp các giải pháp táo bạo như yếu tố tàng hình, yêu cầu đường băng cất hạ cánh ngắn hơn và giảm phụ thuộc vào các sân bay lớn truyền thống. Các nghiên cứu trước đây còn thảo luận khả năng vận tải hạng nặng cất cánh/hạ cánh thẳng đứng (VTOL). Những nội dung này mang tính định hướng khái niệm và chưa phải cấu hình được xác nhận.
Chiến thuật và học thuyết không vận
Nếu các yêu cầu như cất cánh từ đường băng ngắn hơn được hiện thực hóa, NGAL có thể giúp nâng cao tính linh hoạt cho không vận chiến lược, giảm ràng buộc vào hạ tầng sân bay quy mô lớn. Điều này phù hợp với mục tiêu bảo đảm cơ động lực lượng và tiếp vận trong môi trường có rủi ro, nhưng mức độ hiện thực sẽ phụ thuộc vào các lựa chọn thiết kế cụ thể được Không lực Hoa Kỳ phê duyệt trong giai đoạn tiếp theo.
Bảng tóm tắt các mốc và trạng thái
Rủi ro và điều kiện tiên quyết
Tiến độ NGAL gắn chặt với nguồn lực tài chính và khả năng duy trì lịch trình. Chiến lược của AMC nêu rõ nhu cầu chứng nhận mở rộng và hiện đại hóa lớn cho đội bay hiện hữu, trong khi NGAL mới ở mức yêu cầu. Do đó, lựa chọn nâng cấp trung gian cho C-17 và việc kéo dài khai thác các phi đội hiện tại là cần thiết để bắc cầu đến các mốc 2038–2041.
Vận tải cơ thế hệ mới NGAL sẽ sớm thay thế phi đội C-17 và C-5 của Không lực Hoa Kỳ.
Kết luận
NGAL được AMC xác định là lời giải dài hạn cho năng lực không vận chiến lược của Hoa Kỳ, với lộ trình nguyên mẫu năm 2038 và khả năng hoạt động ban đầu khoảng 2041. Trong khi cấu hình kỹ thuật cuối cùng chưa được chốt, các yêu cầu đặt ra cho thấy ưu tiên tính sống còn và khả năng hoạt động từ hạ tầng hạn chế. Cho đến khi NGAL sẵn sàng, việc duy trì và nâng cấp C-5M, C-17 vẫn là trụ cột bảo đảm hoạt động không vận của Mỹ.
CTVX