Ngành công nghệ toàn cầu đang chứng kiến một làn sóng cắt giảm nhân sự lớn chưa từng có do ảnh hưởng trực tiếp từ sự phát triển mạnh mẽ của AI (trí tuệ nhân tạo). Khi máy móc bắt đầu đảm nhiệm những công việc vốn do con người thực hiện, cánh cửa tuyển dụng ở nhiều công ty ngày càng thu hẹp. Không chỉ tại Mỹ, mà ở Hàn Quốc và nhiều quốc gia khác, tỷ lệ thất nghiệp trong giới trẻ đang tăng cao, với tình hình việc làm xấu đi liên tục trong bốn quý, mức tệ nhất trong gần một thập kỷ.
Câu hỏi đặt ra là: Liệu khi AI phát triển đến một mức độ nhất định, con người có đánh mất hoàn toàn công việc của mình? Nhiều chuyên gia trong ngành cho rằng một số nghề nghiệp có thể biến mất hoàn toàn, trong khi những kỹ năng cần thiết để tồn tại trong “kỷ nguyên AI” sẽ thay đổi sâu sắc.
Nhiều người lao đao vì AI. Ảnh minh họa
Tỷ phú Elon Musk, CEO của Tesla, đã thẳng thắn viết trên mạng xã hội X: “AI và robot sẽ thay thế tất cả công việc của con người”. Trong khi đó, Sam Altman, CEO của OpenAI là công ty đứng sau ChatGPT, cũng dự đoán rằng “nhiều nhóm nghề nghiệp sẽ biến mất hoàn toàn trong tương lai gần”.
Một số chuyên gia còn cho rằng AI không chỉ thay thế con người trong các công việc lặp đi lặp lại, mà còn có thể vượt qua cả trình độ của những người có bằng tiến sĩ. Các AI coding agent hiện nay đã đủ khả năng viết mã, sửa lỗi và triển khai hệ thống phần mềm phức tạp mà không cần lập trình viên. Đồng thời, những robot tích hợp AI có khả năng nhận diện môi trường và phản ứng theo thời gian thực cũng đang được phát triển nhanh chóng, mở rộng phạm vi nghề nghiệp có thể bị đe dọa.
Tuy nhiên, không phải mọi việc làm đều biến mất. Theo Jensen Huang, CEO của Nvidia, “mọi công việc sẽ thay đổi, nhưng không có nghĩa là chúng sẽ biến mất”. Ông cho rằng, tương tự thời kỳ bùng nổ của máy tính, sự ra đời của AI có thể khiến năng suất lao động tăng mạnh và tạo ra nhiều nghề nghiệp mới.
AI được cho là có thể tạo ra năng suất làm việc lớn cho người sử dụng. Ảnh minh họa
Các chuyên gia chỉ ra rằng những vị trí văn phòng ít tiếp xúc trực tiếp với khách hàng như nhân sự, kế toán hoặc nhập liệu sẽ chịu ảnh hưởng đầu tiên. Minh chứng là Amazon, trong kế hoạch cắt giảm 14.000 nhân viên gần đây, phần lớn tập trung ở các bộ phận hành chính. CEO Andy Jassy thừa nhận rằng “sự ra đời của AI tạo sinh sẽ khiến số lượng nhân viên văn phòng giảm đáng kể trong vài năm tới”. Một báo cáo của Microsoft cũng cho thấy các công việc như nhập liệu, tóm tắt tài liệu hoặc hỗ trợ hành chính là những nhóm dễ bị thay thế nhất.
Tuy nhiên, các lãnh đạo công nghệ đều đồng thuận rằng con người vẫn có thể thích nghi nếu biết cách làm việc cùng AI thay vì chống lại nó. Jensen Huang nhấn mạnh: “Chúng ta sẽ không bị AI thay thế, mà sẽ bị thay thế bởi người biết sử dụng AI tốt hơn”. Trong khi đó, Sam Altman khuyến khích giới trẻ “hãy theo đuổi những điều khiến bạn đam mê, bởi đây là thời đại tuyệt vời nhất để khởi nghiệp”.
Bên cạnh nỗi lo mất việc, AI cũng mở ra nhiều cơ hội nghề nghiệp mới. Ông Belchamy Shankarlingam, Giám đốc sản phẩm của Zoom, nhận định rằng “AI không chỉ lấy đi công việc mà còn tạo ra những ngành nghề mới như an ninh AI, quản lý AI agent hay kỹ sư đạo đức AI”. Microsoft cũng khẳng định sẽ “tiếp tục tuyển dụng, đồng thời ứng dụng AI để nâng cao năng suất nhân viên”.
AI có thể mở ra nhiều cơ hội công việc mới. Ảnh minh họa
Phương Thảo