Ngoại giao Bitcoin: Tiền ảo, hợp tác thật

3 giờ trướcBài gốc

Bài viết của tác giả Victoria Jones* đăng tải trên trang CounterPunch ngày 1/10. (Ảnh chụp màn hình)

Theo đuổi xu thế

Hoạt động hợp tác giữa El Salvador và Pakistan là minh chứng cho khái niệm “Biplomacy” - ngoại giao Bitcoin, tức việc sử dụng Bitcoin như một công cụ trong quan hệ quốc tế.

Giữa tháng 7, Tổng thống El Salvador Nayib Bukele có cuộc gặp với Trợ lý đặc biệt về tiền mã hóa, blockchain của Pakistan Bilal Bin Saqib. Trong đó, hai bên nhất trí thiết lập kênh trao đổi tri thức về Bitcoin, mở ra đường dây liên lạc giữa Văn phòng Bitcoin El Salvador và Hội đồng tiền mã hóa Pakistan để xây khung thể chế cho hợp tác tài chính toàn diện dựa trên blockchain và hoạch định chính sách cho các nền kinh tế mới nổi.

Theo thỏa thuận tại cuộc gặp, Islamabad sẽ cử phái đoàn kỹ thuật sang El Salvador để khảo sát các dự án thí điểm ứng dụng blockchain trong thanh toán chính phủ, nghiên cứu quỹ Bitcoin và chính sách thuế với lợi nhuận Bitcoin.

Sự kiện này phản ánh sự thay đổi lập trường của Islamabad về tiền mã hóa so với trước đây. Năm 2018, Ngân hàng Nhà nước Pakistan tuyên bố tiền mã hóa không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp và cấm các công ty giao dịch hỗ trợ hoạt động này.

Song, đến tháng 7 năm nay, Islamabad đã thành lập Cơ quan quản lý tài sản ảo, cùng Hội đồng tiền mã hóa Pakistan do ông Bin Saqib làm giám đốc điều hành. Trên toàn cầu, nước này hiện đứng thứ 8 về mức độ phổ biến tiền mã hóa, với khoảng 20 triệu người dân nắm giữ lượng tài sản kỹ thuật số trị giá từ 20-25 tỷ USD.

Minh chứng thêm cho quyết tâm phát triển tiền ảo của Islamabad, hồi tháng 6, ông Bin Saqib, Bộ trưởng Tài chính Muhammad Aurangzeb và nhà đầu tư Bitcoin nổi tiếng Michael Saylor (công ty MicroStrategy của ông nắm giữ hơn 62 tỷ USD Bitcoin) đã bàn kế hoạch xây dựng năng lực tài chính bền vững cho Pakistan thông qua tiền ảo.

Tuy nhiên, sự tham gia của khu vực tư nhân vào chương trình tiền tệ quốc gia tiềm ẩn rủi ro, lợi nhuận dễ bị chuyển hóa thành động cơ chính, từ đó làm suy yếu quản trị công và bóp méo ưu tiên phát triển.

Khía cạnh địa chính trị cũng thể hiện rõ trong cách tiếp cận của Islamabad với Bitcoin. Hai tháng trước, Hội đồng tiền mã hóa Pakistan ký thỏa thuận với World Liberty Financial, công ty do gia đình Tổng thống Mỹ Donald Trump sáng lập, nhằm thúc đẩy blockchain tại Pakistan. Đây được coi là động thái chiến lược nhằm tạo thiện cảm với ông chủ Nhà Trắng.

Lối đi riêng

Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) lên tiếng chỉ trích El Salvador khi nước này trở thành quốc gia đầu tiên chấp nhận Bitcoin là tiền hợp pháp năm 2021. (Nguồn: IMF)

Thỏa thuận Pakistan-El Salvador về Bitcoin diễn ra trong bối cảnh cả hai nước đều đang chịu giám sát của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF), vì theo đuổi chiến lược tiền mã hóa, vốn đi ngược khuyến nghị của tổ chức này.

Dù IMF kêu gọi các quốc gia không mua tài sản số cấp nhà nước, Islamabad đã dành 2.000 MW điện dư cho khai thác Bitcoin và công bố kế hoạch lập Quỹ dự trữ Bitcoin chiến lược.

Tương tự với El Salvador, bất chấp áp lực từ IMF, Tổng thống Bukele vẫn mở rộng kho dự trữ tiền mã hóa lên hơn 6.200 Bitcoin, trị giá khoảng 745 triệu USD.

Việc hai quốc gia cùng “thách thức” IMF cho thấy nỗ lực xây dựng các khuôn khổ tài chính thay thế ngoài cấu trúc quản trị truyền thống. Thông qua ngoại giao Bitcoin, Pakistan và El Salvador đã tạo tiền lệ cho hợp tác dựa trên tiền mã hóa, giúp các nền kinh tế đang phát triển khẳng định độc lập tài chính, giảm phụ thuộc vào các định chế hầu hết do phương Tây kiểm soát. Xu thế này có thể làm thay đổi hệ thống tiền tệ quốc tế dựa trên đồng USD và giảm ảnh hưởng của IMF với chính sách tài khóa các nước thành viên.

Tuy nhiên, sự gia tăng tính tự chủ này cũng kéo theo rủi ro suy yếu quản trị toàn cầu. Nguy cơ tham nhũng, rửa tiền và tài chính bất hợp pháp có thể xảy ra tại các quốc gia có năng lực thể chế yếu, đe dọa ổn định trong nước lẫn an ninh tài chính quốc tế.

Theo tác giả bài viết, chính sách công nhận tiền Bitcoin bất chấp sức ép quốc tế của El Salvador đã trở thành một điển hình cho Pakistan học hỏi. Tuy nhiên, hai nước vẫn cần cải thiện thể chế, năng lực quản lý và pháp lý để đạt mục tiêu khai thác tối đa giá trị tiền mã hóa ở tầm quốc gia.

* Victoria Jones là nghiên cứu viên cao cấp tại Quỹ châu Á - Thái Bình Dương (Asia-Pacific Foundation), một tổ chức nghiên cứu chính sách quốc tế có trụ sở tại London, Anh. Nhiều công trình nghiên cứu của tác giả đã xuất hiện trên các ấn phẩm uy tín như Foreign Policy, Le Monde diplomatique và The Diplomat.

(theo CounterPunch)

Xuân Sơn

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/ngoai-giao-bitcoin-tien-ao-hop-tac-that-329709.html