Gần hai năm kể từ khi Israel mở chiến dịch quân sự chống lại phong trào vũ trang Hamas tháng 10/2023, tình cảnh của những người dân Palestine sinh sống tại Dải Gaza diễn biến ngày một xấu đi. Thống kê ngày 4/8 của giới chức y tế Dải Gaza cho thấy hỏa lực Israel đã cướp đi gần 61.000 sinh mạng Palestine và làm bị thương 150.000 người khác, trong đó bao gồm 119 người thiệt mạng chỉ trong 24h thống kê gần nhất. “Nhiều nạn nhân thậm chí vẫn mắc kẹt dưới các đống đổ nát hoặc trên đường phố vì lực lượng cứu hộ chưa thể tiếp cận vị trí của họ”, cơ quan y tế Dải Gaza nêu.
Cùng ngày, hãng tin AlJazeera dẫn lời các nhân chứng cáo buộc lực lượng Israel đã tiếp tục tấn công các địa điểm phân phát hàng cứu trợ do Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF) tổ chức ở Dải Gaza, khiến ít nhất 27 người chết. Abdul Rahman Abu Jazar, một công dân Palestine 15 tuổi, kể lại, cậu đã bị binh sĩ Israel bắn trúng mắt khi đang chờ nhận hàng cứu trợ của GHF vào khoảng 2h sáng (giờ địa phương) gần thành phố Gaza, nhưng may mắn sống sót. “Tôi đi cùng 3 người khác và cả 3 người cùng trúng đạn”, Abu Jazar nói.
GHF là cơ quan duy nhất cung cấp hàng cứu trợ ở Dải Gaza được cả Mỹ lẫn Israel hậu thuẫn. Họ tiếp quản việc phân phối viện trợ tại Dải Gaza hồi tháng 5/2025, sau khi Tel Aviv nới lỏng lệnh phong tỏa. Tuy nhiên, những nơi GHF phân phát viện trợ giờ đây trở thành nỗi ám ảnh với người Palestine. Nếu họ không tới nhận thực phẩm cứu trợ, gia đình họ có thể chết đói. Nếu đến đó, họ có nguy cơ bị tấn công. Thống kê của Liên hợp quốc (LHQ) cho thấy, chỉ trong hơn 2 tháng, 1.373 người dân Dải Gaza đã thiệt mạng khi cố gắng tiếp cận nguồn lương thực viện trợ hiếm hoi do GHF cung cấp.
Theo AlJazeera, luật pháp quốc tế cấm nhắm mục tiêu vào dân thường, đồng thời yêu cầu các bên tham chiến phải phân biệt rõ đâu là những người tham gia chiến đấu, đâu chỉ là người dân bình thường. Tuy nhiên, theo lời kể của nhiều dân thường và nhân viên cứu trợ của các cơ quan trực thuộc LHQ ở Dải Gaza, nhiều người bị nhắm bắn khi họ tìm cách tiến vào điểm phát đồ cứu trợ và cả khi cố gắng bỏ chạy.
Những đứa trẻ người Palestine mòn mỏi chờ nhận thức ăn cứu trợ ở Dải Gaza. Ảnh: New York Times.
Israel những tháng vừa qua chịu áp lực từ cộng đồng quốc tế, bao gồm các quốc gia đồng minh của Tel Aviv ở châu Âu, về việc phải tạo điều kiện để việc vận chuyển hàng hóa cứu trợ thông suốt để người dân Dải Gaza không phải chịu đói. Tuy nhiên, Israel cho rằng họ đã cho phép đủ hàng cứu trợ đi vào Dải Gaza và Hamas chịu trách nhiệm gây ra nạn đói vì cướp bóc xe tải cứu trợ cũng như làm gián đoạn việc phân phối hàng cứu trợ cho người dân Palestine. Hamas đã bác bỏ cáo buộc nêu trên.
Trong động thái được cho là nhằm tiếp tục gây sức ép lên Israel, Hamas và đồng minh là nhóm Jihad Hồi giáo Palestine (PIJ) mới đây đăng 3 video ghi lại hình ảnh 2 con tin là Rome Braslavski (21 tuổi, công dân Đức-Israel) và Evyatar David (24 tuổi, công dân Israel) cầu xin sự giúp đỡ. Trong video, cả hai người trong tình trạng gầy gò và yếu ớt. Hamas sau đó tuyên bố sẽ “đáp ứng mọi yêu cầu từ Hội Chữ thập đỏ để mang thực phẩm và thuốc men” đến cho các con tin khi Israel cam kết mở cửa trở lại các hành lang nhân đạo và dừng không kích các hành lang đó trong quá trình phân phát cứu trợ. Hamas hiện giữ 50 con tin ở Dải Gaza, trong đó 20 người được cho là còn sống.
Báo Times of Israel đưa tin, sau khi Hamas công bố các đoạn video về con tin, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố ông “càng quyết tâm hơn nữa giải thoát những người bị giam giữ, đồng thời tiêu diệt Hamas để đảm bảo rằng Dải Gaza sẽ không bao giờ gây thêm mối đe dọa cho Israel”.
Nguồn tin của Times of Israel cho biết thêm, ông Netanyahu cũng cân nhắc các biện pháp “thúc đẩy việc thả các con tin thông qua chiến thắng quân sự quyết định”. Ông đồng thời khẳng định “kết hợp với việc đưa viện trợ nhân đạo vào các khu vực bên ngoài vùng chiến sự ở Dải Gaza, nhưng đó phải là nơi nằm ngoài tầm kiểm soát của Hamas”. Tuy nhiên, Israel chưa công bố mốc thời điểm và cách thức họ triển khai kế hoạch nêu trên.
Kể từ khi các cuộc đàm phán ngừng bắn-trao đổi con tin giữa Israel và phong trào Hamas bị đình trệ cuối tháng 7/2025, Tel Aviv đã tăng cường tấn công Dải Gaza. Giới quan sát lo ngại tình thế hiện nay sẽ khiến nạn đói ở Dải Gaza diễn biến xấu đi. Chương trình Lương thực Thế giới ngày 3/8 mô tả nạn đói toàn diện ở Dải Gaza đang lan rộng ở “một mức độ tuyệt vọng mới, với 1/3 dân số không có gì để ăn trong nhiều ngày liên tiếp”.
Theo dữ liệu của Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), cứ 3 trẻ dưới 5 tuổi ở phía Bắc Dải Gaza thì có một em bị suy dinh dưỡng. Tính đến ngày 4/8, ít nhất 175 người, trong đó có 93 trẻ nhỏ, đã tử vong vì nạn đói ở Dải Gaza. “Không còn ai ở Dải Gaza thoát khỏi nạn đói, ngay cả tôi cũng vậy”, bác sĩ Ahmed al-Farra, Trưởng khoa Nhi tại Bệnh viện Nasser ở miền Nam Gaza, nói với New York Times, “Tôi là một nhân viên y tế, nhưng tôi cũng đang tìm kiếm bột mì để nuôi chính gia đình mình”.
Thái Hà