Trước tiên cần nhớ rằng, bệnh viêm kết mạc mùa xuân là bệnh không có nguồn gốc do virus hay vi khuẩn nên viêm kết mạc mùa xuân không lây lan cho người khác.
Viêm kết mạc mùa xuân thường gặp ở trẻ nhỏ, tái phát theo mùa và các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn khi người bệnh tiếp xúc với dị nguyên gây dị ứng. Lúc này, cơ thể sẽ sinh ra kháng thể chống lại, đồng thời xảy ra một loạt các phản ứng quá mẫn liên quan.
1. Triệu chứng bệnh viêm kết mạc mùa xuân
Theo Healthline, các triệu chứng viêm kết mạc mùa xuân có thể gặp bao gồm:
- Mắt bị ngứa, sưng, nóng rát: Cảm giác ngứa mắt được mô tả trong hầu hết các trường hợp bị viêm kết mạc mùa xuân. Mắt bị ngứa mang theo cảm giác nóng rát, ngứa dữ dội đột ngột. Lúc này, nếu người bệnh thường xuyên dụi mắt, chà xát mạnh sẽ gây sưng phù mắt và cảm giác mắt châm chích, tê ran như có con gì bên trong. Cơn đau và ngứa mắt thường xuất hiện thành từng cơn vào cùng một thời điểm trong ngày, thường gặp nhất là đau ngứa mắt lúc sáng sớm khi vừa ngủ dậy.
Cảm giác ngứa mắt được mô tả trong hầu hết các trường hợp bị viêm kết mạc mùa xuân (Ảnh: ST)
- Cộm mắt: Cảm giác như có dị vật trong mắt giống sạn, bụi hay có gì đó mắc kẹt ở bên trong.
- Tiết nhiều gỉ mắt: Còn gọi là ghèn mắt, ở người bị bệnh viêm kết mạc mùa xuân, mắt có sự tăng tiết chất nhầy, khiến mí mắt khó mở ra như bình thường. Gỉ mắt thường dính và có màu trong, có nhiều hơn ở bên trong mi trên.
- Đỏ mắt: Đỏ mắt đi kèm với ngứa mắt, đây cũng là dấu hiệu khiến viêm kết mạc mùa xuân dễ bị nhầm lẫn với các bệnh đau mắt đỏ do virus hay đau mắt đỏ do vi khuẩn. Khi lộn mi quan sát có thể thấy các nhú lớn với đường kính trên 1mm xếp cạnh nhau như gạch lát với các rãnh ngăn sâu, mạch máu ở đỉnh các nhú hoặc các hạt tròn có màu trắng sữa ở quanh rìa giác mạc mắt.
Người bệnh bị viêm kết mạc mùa xuân có thể có các triệu chứng khác gồm: Nhạy cảm với ánh sáng mạnh, mờ mắt, chảy nước mắt quá mức,...
Tuy nhiên cần nhớ rằng, các triệu chứng kể trên cũng có thể gặp ở các bệnh mắt khác. Nếu thỉnh thoảng bị ngứa hoặc đỏ mắt thì không phải lúc nào bệnh cũng đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu bị đỏ mắt, ngứa, cộm mắt trong nhiều ngày kèm theo đau nhức mắt hoặc thay đổi thị lực thì cần thăm khám bác sĩ sớm.
2. Nguyên nhân gây viêm kết mạc mùa xuân
Như đã nói, bệnh viêm kết mạc mùa xuân xảy ra do phản ứng quá mẫn của cơ thể với các dị nguyên trong không khí như phấn hoa, lông thú cưng,... dẫn tới các biểu hiện ở một hoặc nhiều cơ quan.
Khi một vật lạ (hạt phấn hoa, bụi…) rơi vào mắt, kết hợp với một kháng thể làm vỡ một loại tế bào ở mắt được gọi là dưỡng bào, dưỡng bào này khi vỡ sẽ làm thoát ra các hoạt chất gây ngứa, đỏ, phù,...
Ngoài ra, viêm kết mạc mùa xuân cũng có thể liên quan tới sự thay đổi của thời tiết ở các thời điểm giao mùa.
Ai có nguy cơ cao bị viêm kết mạc mùa xuân?
Theo Healthline, viêm kết mạc mùa xuân phổ biến ở người có cơ địa dị ứng nên ngoài bệnh viêm kết mạc mùa xuân thì các bệnh đi kèm theo có thể gặp ở người bệnh là: Viêm mũi dị ứng, viêm da dị ứng, viêm phế quản dị ứng, viêm xoang mũi dị ứng, hen suyễn,... hoặc tiền sử gia đình có người mắc các bệnh dị ứng này.
Tỷ lệ nam giới bị viêm kết mạc mùa xuân cũng thường cao hơn nữ giới, khởi phát khi còn nhỏ, trước 10 tuổi.
3. Điều trị bệnh viêm kết mạc mùa xuân
Cũng giống như các bệnh dị ứng khác thì điều quan trọng đầu tiên khi điều trị viêm kết mạc mùa xuân chính là xác định được nguyên nhân gây ra phản ứng dị ứng là gì và tránh xa chúng, lúc này các phản ứng quá mãn sẽ giảm dần, dịu lại và đáp ứng thuốc điều trị sớm hiệu quả. Hơn nữa, bệnh viêm kết mạc mùa xuân có tính chất mạn tính nên việc quản lý tốt các tác nhân gây dị ứng là rất quan trọng.
Điều trị giảm nhẹ triệu chứng khó chịu ở mắt do viêm kết mạc mùa xuân bao gồm: Thuốc chống dị ứng, thuốc chống viêm kết hợp cùng chườm lạnh,... Khi mắt ngứa cần tránh dụi mắt vì sẽ khiến mắt bị kích ứng, sưng rát thêm. Chườm lạnh nhiều lần trong ngày là cách đơn giản nhất giúp giảm đau sưng mắt.
Thuốc nhỏ mắt nhân tạo cũng có thể hữu ích để ổn định màng nước mắt, làm loãng nồng độ của chất gây dị ứng.
Tuy nhiên cần lưu ý rằng, mặc dù có rất nhiều loại thuốc uống hay thuốc nhỏ mắt giảm dị ứng nhưng tuyệt đối không được tự ý uống thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ hay chủ quan điều trị theo đơn thuốc cũ, sẽ ảnh hưởng tới tiến triển bệnh, tái phát và đáp ứng điều trị. Chẳng hạn, có một số thuốc kháng viêm có chứa thành phần corticoid nếu không dùng đúng cách có thể dẫn tới các tác dụng phụ tại mắt.
4. Bệnh viêm kết mạc mùa xuân có nguy hiểm không?
Hầu hết các triệu chứng của bệnh viêm kết mạc mùa xuân sẽ thuyên giảm khi tránh được các tác nhân dị ứng. Nếu phản ứng kéo dài và không được điều trị đúng cách có thể gây ra các ảnh hưởng tới thị lực, bao gồm các biến chứng mắt như viêm giác mạc, loét giác mạc, loét thủng giá mạc hay sẹo giác mạc,...
Sử dụng quá liều thuốc nhỏ chứa corticoid là tăng nguy cơ tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể rất nguy hiểm.
Do vậy, nếu các triệu chứng do viêm kết mạc mùa xuân gây ra không cải thiện khi chăm sóc tại nhà hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, ảnh hưởng tới thị lực của người bệnh thì cần nhanh chóng thăm khám bác sĩ, tránh biến chứng lâu dài.
Bệnh viêm kết mạc mùa xuân có nguy hiểm không? Ảnh: ST
5. Phòng ngừa viêm kết mạc mùa xuân
Như đã nói, xét về nguyên nhân chính thì bệnh viêm kết mạc mùa xuân khó có thể tránh khỏi hoàn toàn nhưng bạn có thể phòng ngừa và hạn chế các cơn bùng phát bằng các biện pháp như:
- Hạn chế thấp nhất tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng đã biết như phấn hoa, bụi, lông thú cưng,... đặc biệt với người có cơ địa dị ứng thì càng cần thận trọng.
- Nếu di chuyển ngoài trời, nên đeo kính, khẩu trang để bảo vệ mắt và đường hô hấp.
- Sau khi đi ở ngoài về, nên thay quần áo và rửa tay sạch sẽ, rửa mắt nếu cần thiết. Điều này đồng nghĩa với việc cần chú ý vệ sinh cá nhân cẩn thận, nhất là với người làm việc ở ngoài trời thường xuyên.
- Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thường xuyên làm sạch chăn ga, gối, sofa, thảm trải sàn. Hạn chế mở cửa vào những hôm gió to, những ngày nhiều phấn hoa,... Có thể trang bị thêm máy lọc không khí để tăng hiệu quả lọc.
- Hạn chế cắm, trồng các cây hoa trong nhà nếu nguyên nhân dị ứng liên quan tới phấn hoa.
- Tăng đề kháng cho cơ thể bằng cách thực hiện các thói quen lành mạnh như tập thể dục thường xuyên với cường độ vừa phải ít nhất 150 phút mỗi tuần, bổ sung vitamin và khoáng chất từ rau xanh và trái cây hay thực phẩm bổ dưỡng,...
Nhìn chung, bệnh viêm kết mạc mùa xuân là một bệnh lý mãn tính có thể bùng phát theo mùa, khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng. Điều trị sớm các triệu chứng sẽ giúp giảm nguy cơ biến chứng mắt, ảnh hưởng tới thị lực và chất lượng cuộc sống.
Châu Anh (Tổng hợp)