Nhật Bản có thể thay đổi chính sách tiền tệ dưới thời nữ thủ tướng mới

6 giờ trướcBài gốc

Chân dung "bà đầm thép" Sanae Takaichi. Ảnh: Reuters.

Sau khi trở thành người lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do Nhật Bản, bà Sanae Takaichi dự kiến trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản sau khi được quốc hội nước này phê chuẩn vào ngày 15/10, theo Reuters.

Dù vậy, các chuyên gia không loại trừ khả năng liên minh của đảng này mất thế thượng phong ở cả lưỡng viện. Đây vốn là điều đã xảy ra dưới thời Thủ tướng tiền nhiệm, Shigeru Ishiba, và làm gián đoạn tiến trình xây dựng và phê duyệt chính sách.

Câu chuyện lãi suất vẫn còn bỏ ngỏ

Xuyên suốt chiến dịch tranh cử, bà Takaichi gây ấn tượng khi là ứng viên duy nhất ủng hộ việc mở rộng chi tiêu tài khóa và nới lỏng các chính sách tiền tệ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Bà cho rằng lạm phát thời gian qua chủ yếu đến từ giá nguyên liệu thô tăng cao và cảnh báo còn quá sớm để tuyên bố đã thoát khỏi tình trạng giảm phát trong bối cảnh doanh nghiệp dần “thấm đòn” từ hàng rào thuế quan của Mỹ.

"Tốt nhất là đạt được thế lạm phát do nhu cầu tăng. Khi đó lương thưởng sẽ tăng, kéo theo bùng nổ tiêu dùng, giá cả tăng vừa phải và lợi nhuận doanh nghiệp đi lên", bà nói trong cuộc họp báo sau khi đắc cử.

Nhiều chuyên gia nhận định Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) có thể không nâng lãi suất trong tháng 10.

"Bà ấy không ủng hộ việc tăng lãi suất, khiến Ngân hàng Trung ương Nhật Bản khó thắt chặt chính sách hơn", Kazutaka Maeda, kinh tế gia tại Viện Nghiên cứu Meiji Yasuda, cho biết. Theo ông, cơ quan này có thể chọn cách tiếp cận thận trọng, từ tốn và trì hoãn lần tăng lãi suất kế tiếp sang đầu năm sau.

Thực tế, BOJ đã chấm dứt giai đoạn kích thích tăng trưởng khi nâng lãi suất chuẩn lên 0,5% hồi tháng 1, sau khi đánh giá Nhật Bản tiến gần mục tiêu lạm phát 2% bền vững.

Trước khi bà Takaichi đắc cử, thị trường từng đặt xác suất trên 60% cho khả năng tăng lãi suất ngay trong tháng này vì lạm phát đã vượt mục tiêu hơn 1 năm.

Từ đó, một số chuyên gia lại cho rằng biết đâu bà Takaichi sẽ chẳng làm gián đoạn kế hoạch điều tiết thị trường của ngân hàng trung ương khi lạm phát đã trở thành vấn đề nổi cộm, thay thế căn bệnh giảm phát kinh niên của nền kinh tế Nhật Bản. Lập luận ấy được củng cố vì chính sức ép giá cả cũng từng góp phần khiến cựu Thủ tướng Shigeru Ishiba “ngã ngựa” hồi tháng 7.

Tuy nhiên, Thống đốc Kazuo Ueda dự đoán rằng sự bất ổn trên toàn cầu có thể làm giảm động lực tăng lương của doanh nghiệp.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản Kazuo Ueda trả lời họp báo. Ảnh: Reuters.

"Ông Ueda sẽ không hấp tấp nâng lãi suất. Ngân hàng trung ương hẳn sẽ tiếp tục chờ đợi và xem xét tình hình", theo lời Mari Iwashita, một chuyên viên phân tích cấp cao tại Nomura Securities.

Đồng thời, cựu viên chức BOJ Nobuyasu Atago cũng cho biết ngân hàng trung ương này còn đối mặt thách thức xây dựng niềm tin trong một thời gian ngắn với nội các mới.

Đối diện với thách thức mới

Bà Takaichi lâu nay luôn ủng hộ “Abenomics” - triết lý phối hợp giữa chi tiêu công và chính sách nới lỏng tiền tệ do người thầy của bà, cố Thủ tướng Shinzo Abe, vận dụng để kéo Nhật Bản khỏi tình trạng giảm phát và phòng ngừa đồng yen tăng “phi mã” trong nền kinh tế phụ thuộc xuất khẩu.

Dù đã hạn chế chỉ trích các đợt nâng lãi suất, bà vẫn được hậu thuẫn bởi đội ngũ cố vấn gồm nhiều nhà lập pháp và kinh tế gia chủ trương thúc đẩy lạm phát để đạt mục tiêu tăng trưởng.

Quan điểm của bà trái ngược với hai người tiền nhiệm là Ishiba và Fumio Kishida, vốn thường ủng hộ các nỗ lực của BOJ giảm cầu khi giá thực phẩm leo thang bào mòn thu nhập hộ gia đình, một phần vì đồng yen yếu đẩy chi phí nhập khẩu tăng

Khi thị trường đã nghiêng về kịch bản chờ đến đầu năm sau mới tăng lãi, việc trì hoãn quá lâu có thể gây áp lực giảm lên đồng yen, khiến giá nhập khẩu cao hơn và gây lạm phát trầm trọng.

Một số nhà đầu tư kỳ vọng tỷ giá USD/JPY từ khoảng 147 yen/USD có thể vượt mốc 150 yen/USD sau chiến thắng của bà Takaichi. Đây là ngưỡng từng khiến giới chức Nhật Bản tỏ ra quan ngại trong quá khứ.

Hiện tại, tỷ giá USD/JPY đã đạt gần 150 yen/USD theo đà kỳ vọng đang cao. Ảnh: Reuters.

“Bà Takaichi có thể can thiệp để thúc đẩy lạm phát. Nhưng tôi không nghĩ nội các ấy sẽ ép ngân hàng trung ương bỏ hẳn kế hoạch tăng lãi suất, trừ khi kinh tế Mỹ suy yếu đáng kể”, cựu thành viên Hội đồng chính sách BOJ Takahide Kiuchi nói.

Một số chuyên gia cũng cho rằng sức ép đối ngoại có thể ảnh hưởng đến mức độ bà Takaichi muốn can dự vào chính sách tiền tệ.

Theo một số nguồn tin, Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ đến thăm Nhật Bản vào tháng này, trước phiên họp hôm 29-30 cuối tháng của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản.

Chính quyền ông Trump, vốn mong muốn một đồng USD yếu để thúc đẩy xuất khẩu, đã bày tỏ sự không hài lòng với tình trạng của tiền yen Nhật. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent từng nhận định BOJ "chậm trễ" trong việc chống lại lạm phát.

Tiến Lợi

Nguồn Znews : https://znews.vn/nhat-ban-co-the-thay-doi-chinh-sach-tien-te-duoi-thoi-nu-thu-tuong-moi-post1591193.html