Điều chỉnh thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy mô và lĩnh vực
Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 (Luật số 67/2025/QH15) có hiệu lực từ ngày 1/10/2025, quy định mức thuế suất phổ thông là 20%, trừ trường hợp được ưu đãi hoặc đặc thù. Doanh nghiệp có doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng áp dụng mức 15%, còn nhóm từ trên 3 tỷ đến 50 tỷ đồng áp dụng 17%.
Riêng hoạt động tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí, thuế suất dao động từ 25% đến 50% tùy điều kiện từng mỏ, do Thủ tướng Chính phủ quyết định. Đối với khai thác tài nguyên quý hiếm như vàng, bạc, bạch kim, thiếc, wonfram, đất hiếm, thuế suất 50% được áp dụng, nhưng có thể giảm còn 40% nếu trên 70% diện tích mỏ nằm trong địa bàn đặc biệt khó khăn.
Khuyến khích doanh nghiệp đầu tư ứng dụng trí tuệ nhân tạo
Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo 2025 (Luật số 93/2025/QH15) cũng có hiệu lực từ ngày 1/10/2025. Luật khuyến khích nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong các hoạt động đổi mới sáng tạo, đồng thời yêu cầu những ứng dụng liên quan trực tiếp đến con người như y tế, công nghệ sinh học phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật và đặt dưới sự giám sát của con người.
Đặc biệt, chi phí cho hoạt động nghiên cứu, đổi mới sáng tạo sẽ được tính vào chi phí hợp lệ khi xác định thu nhập chịu thuế, qua đó khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn vào khoa học công nghệ.
Chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền vàng
Ngày 10/10/2025, Nghị định 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng bắt đầu có hiệu lực. Điểm thay đổi quan trọng là xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, cũng như độc quyền xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng.
Theo đó, chỉ các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp đủ điều kiện mới được phép sản xuất vàng miếng. Hoạt động này là ngành nghề kinh doanh có điều kiện và phải được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Đồng thời, các giao dịch vàng từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thực hiện qua tài khoản ngân hàng. Doanh nghiệp còn có trách nhiệm công bố tiêu chuẩn, bảo hành sản phẩm, lưu trữ và kết nối dữ liệu với Ngân hàng Nhà nước.
Áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung toàn cầu
Nghị định 236/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ 15/10/2025, triển khai quy định của Nghị quyết 107/2023/QH15 về chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu.
Đối tượng áp dụng là các đơn vị thành viên của tập đoàn đa quốc gia có doanh thu hợp nhất từ 750 triệu euro trở lên trong ít nhất 2 năm của 4 năm liền kề. Với các tập đoàn mới thành lập, nếu dưới 4 năm hoạt động nhưng có ít nhất 2 năm đạt ngưỡng này, vẫn thuộc diện phải nộp thuế bổ sung.
Giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho một số tổ chức tín dụng
Thông tư 23/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước, có hiệu lực từ 1/10/2025, cho phép giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc đối với các tổ chức tín dụng tham gia hỗ trợ hoặc nhận chuyển giao bắt buộc các ngân hàng thương mại đang bị kiểm soát đặc biệt.
Thông tư cũng bổ sung quy định cho ngân hàng chính sách, đồng thời đổi tên gọi “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố” thành “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh khu vực”. Ngoài ra, văn bản nhấn mạnh trách nhiệm của Cục Quản lý, giám sát tổ chức tín dụng và Thanh tra Ngân hàng Nhà nước trong việc xử lý vi phạm liên quan đến dự trữ bắt buộc.
Quy định mới về quản lý tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước
Bộ Tài chính ban hành Thông tư 81/2025/TT-BTC, có hiệu lực từ 1/10/2025, quy định việc quản lý và sử dụng tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước tại Ngân hàng Nhà nước và các ngân hàng thương mại.
Ảnh minh họa
Theo đó, Kho bạc được mở tài khoản bằng cả VND và ngoại tệ để thực hiện giao dịch thu, chi, điều hành số dư và sử dụng nguồn tạm thời nhàn rỗi. Các ngân hàng thương mại phải đáp ứng yêu cầu thanh toán điện tử song phương, truyền dữ liệu chính xác, kịp thời cho Kho bạc, cơ quan thuế và hải quan. Số dư cuối ngày sẽ được chuyển về tài khoản tại Ngân hàng Nhà nước, trừ trường hợp bất khả kháng.
Miễn phí, lệ phí đối với hàng hóa và phương tiện quá cảnh
Từ ngày 12/10/2025, Thông tư 86/2025/TT-BTC về mức thu, chế độ thu, nộp và quản lý phí hải quan, lệ phí hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh có hiệu lực.
Các đối tượng được miễn bao gồm: hàng viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại; quà tặng trong định mức miễn thuế; đồ dùng ngoại giao; hành lý cá nhân; hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới; phương tiện của cư dân biên giới được quản lý bằng sổ theo dõi; cùng các trường hợp miễn trừ theo điều ước quốc tế hoặc cam kết của Chính phủ Việt Nam.
Hùng Nguyễn