Trong phiên họp sáng 12/5, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí trình bày tờ trình dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án (dự thảo luật).
Trong đó có nhiều nội dung mới liên quan đến mô hình tổ chức Tòa án nhân dân 3 cấp (kết thúc hoạt động Tòa án nhân dân cấp cao và cấp huyện). Cụ thể dự thảo luật sửa đổi, bổ sung các quy định về thẩm quyền của Tòa án nhân dân khu vực, Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án nhân dân tối cao.
Quốc hội phiên họp sáng ngày 12/5. Ảnh: Quang Phúc
Về thẩm quyền của Tòa án nhân dân (TAND) khu vực, dự thảo luật điều chỉnh tăng thẩm quyền theo hướng: TAND khu vực có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm tất cả các vụ việc dân sự, vụ án hành chính; giải quyết phá sản; tổ chức thực hiện hoạt động hòa giải, đối thoại theo quy định của Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án.
TAND cấp tỉnh có thẩm quyền phúc thẩm các vụ việc dân sự, vụ án hành chính mà bản án, quyết định của TAND khu vực chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị.
Dự luật bổ sung thẩm quyền kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm của Chánh án TAND cấp tỉnh, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh; bổ sung thẩm quyền giám đốc thẩm, tái thẩm của Ủy ban Thẩm phán TAND cấp tỉnh đối với bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của TAND khu vực bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm.
Đồng thời, TAND cấp tỉnh không còn thẩm quyền về giải quyết theo thủ tục sơ thẩm các vụ án hành chính, vụ việc dân sự; giải quyết phá sản; tổ chức thực hiện hoạt động hòa giải, đối thoại.
Về thẩm quyền của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao, dự luật quy định Hội đồng thẩm phán TAND tối cao giám đốc thẩm, tái thẩm bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của TAND cấp tỉnh bị kháng nghị.
Xét xử trực tuyến án hành chính để khắc phục người bị kiện vắng mặt
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết Ủy ban cơ bản tán thành các sửa đổi, bổ sung của TAND tối cao với 5 luật trên.
Tuy nhiên, Ủy ban cũng đưa ra một số đề xuất, góp ý với dự thảo luật.
Cụ thể, về thẩm quyền của TAND khu vực, Ủy ban nhận thấy án hành chính là loại việc khó, hầu hết các vụ việc đều liên quan đến chính quyền địa phương.
Theo dự thảo luật, TAND khu vực được giao thẩm quyền xét xử sơ thẩm tất cả các khiếu kiện hành chính, trong đó có khiếu kiện đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của UBND, chủ tịch UBND cấp tỉnh.
Thực tiễn xét xử thời gian qua cho thấy, nhiều trường hợp người bị kiện là UBND, chủ tịch UBND cấp tỉnh vắng mặt tại phiên tòa vì các lý do khác nhau, gây khó khăn cho công tác giải quyết vụ án.
Do đó, để TAND khu vực thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, Ủy ban đề nghị TAND tối cao có giải pháp điều chuyển cán bộ, thẩm phán có kinh nghiệm từ các tòa án về tăng cường cho TAND khu vực, tăng cường đào tạo để nâng cao trình độ, năng lực, bản lĩnh chính trị, bản lĩnh nghề nghiệp cho đội ngũ cán bộ, thẩm phán.
Đồng thời, Ủy ban đề xuất đẩy mạnh xét xử trực tuyến các vụ án hành chính để khắc phục tình trạng người bị kiện vắng mặt tại phiên tòa.
Chiều nay, Quốc hội sẽ thảo luận tại tổ các nội dung của dự thảo luật này.
Dự thảo luật gồm 6 điều, trong đó có 5 điều sửa đổi, bổ sung một số điều của 5 bộ luật và luật, gồm: Bộ luật Tố tụng dân sự (sửa đổi, bổ sung 47 điều; bãi bỏ điểm, khoản của 4 điều); Luật Tố tụng hành chính (sửa đổi, bổ sung 23 điều; bãi bỏ điểm, khoản của 1 điều); Luật Tư pháp người chưa thành niên (sửa đổi, bổ sung 18 điều); Luật Phá sản (sửa đổi, bổ sung 7 điều); Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án (sửa đổi, bổ sung 7 điều; bãi bỏ điểm, khoản của 1 điều) và 1 điều khoản thi hành.
Nguyễn Thảo