Nhóm đối tượng dễ mắc Chikungunya
Bệnh Chikungunya là bệnh truyền nhiễm do virus Chikungunya gây ra lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết). Bệnh đang bùng phát tại một số nước Châu Á (Trung Quốc, Singapore, Thái Lan...).
Tại Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Bệnh chưa có vaccine, thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên, các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo người dân không nên quá hoang mang, chủ động phòng ngừa bằng việc diệt/loại bỏ muỗi.
Chính quyền Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông diệt muỗi để kiểm soát dịch Chikungunya vào ngày 29/7. Ảnh: VCG
PGS.TS Đỗ Duy Cường, Viện trưởng Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai nhận định bệnh Chikungunya đã được đề cập trong y văn từ lâu, nên không phải là bệnh lạ. Xu hướng bùng phát và lan rộng hiện nay của bệnh có thể do yếu tố thay đổi môi trường, thời tiết làm muỗi phát triển.
Các biểu hiện lâm sàng của bệnh tương tự như sốt xuất huyết Dengue và một số bệnh do virus khác như sốt cao đột ngột (thường trên 39°C), đau khớp dữ dội, đau cơ, đau đầu, buồn nôn, phát ban và phù quanh khớp.
Nhóm bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh nặng hơn bao gồm trẻ sơ sinh, người lớn có bệnh lý nền (tăng huyết áp, bệnh thận, tiểu đường…). Nếu không được xử trí kịp thời bệnh có thể diễn biến nặng, thậm chí tử vong.
Các phương pháp chẩn đoán xác định bệnh Chikungunya bao gồm xét nghiệm ELISA để phát hiện kháng thể IgM/IgG hoặc kháng nguyên virus. Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction) và realtime-PCR để phát hiện vật liệu di truyền của virus Chikungunya. Hiện nay một số cơ sở xét nghiệm như Bệnh viện Bạch Mai đã có xét nghiệm PCR để chẩn đoán.
Theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, bệnh Chikungunya không gây sốc cô đặc máu và hạ tiểu cầu như sốt xuất huyết Dengue, bệnh tiên lượng khá tốt, hầu hết tự khỏi nên người dân không nên quá hoang mang.
“Do chưa có vaccine nên việc phòng bệnh hiện nay chủ yếu tập trung phòng muỗi đốt, để giảm thiểu nguy cơ và bảo vệ tốt nhóm bệnh nhân cao tuổi, có bệnh lý nền. Bên cạnh đó, Việt Nam đang có dịch sốt xuất huyết Dengue nên một số người có thể mắc triệu chứng dễ nhầm với bệnh Chikungunya”, bác sĩ Cường cho biết.
Phương án ứng phó bệnh Chikungunya
Theo ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế, mặc dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh Chikungunya trong cộng đồng, tuy nhiên do muỗi Aedes (véc tơ truyền bệnh) đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi cao tại nhiều địa phương và thời điểm mùa hè nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh Chikungunya xâm nhập vào Việt Nam và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.
Nhằm chủ động kiểm soát, phòng chống dịch, Bộ Y tế đã ban hành công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố đề nghị triển khai tăng cường giám sát dịch ngay tại cửa khẩu, các cơ sở y tế và cộng đồng nhằm phát hiện sớm ca bệnh nghi ngờ, đặc biệt tại những khu vực có người trở về từ vùng có dịch.
Đồng thời tổ chức điều tra, xử lý triệt để các ổ dịch, không để lây lan, giám sát muỗi, véc tơ truyền bệnh tại các khu vực cửa khẩu và tại cộng đồng theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Tổ chức tốt việc thu dung điều trị bệnh nhân, khai thác tiền sử bệnh, khám và điều trị kịp thời; đồng thời có kế hoạch phân cấp chuyên môn, tránh tình trạng quá tải bệnh viện
Triển khai công tác phòng chống dịch bệnh Chikungunya kết hợp với phòng chống sốt xuất huyết thông qua chiến dịch diệt lăng quăng/bọ gậy, đảm bảo tất cả các hộ gia đình tại vùng có dịch và có nguy cơ phải được kiểm tra, giám sát các bể, dụng cụ chứa nước, các vật dụng, đồ phế thải, nơi sinh sản của muỗi để tiến hành các hình thức tiêu diệt bọ gậy.
Đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục sức khỏe trên các phương tiện thông tin đại chúng; rà soát, chuẩn bị đầy đủ nguồn lực phòng chống dịch bệnh, đảm bảo khả năng ứng phó kịp thời khi dịch xảy ra.
Ngoài ra, Cục Phòng bệnh đã chỉ đạo Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế các tỉnh, thành phố/ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố tăng cường kiểm dịch y tế tại cửa khẩu nhằm phát hiện kịp thời các trường hợp nghi ngờ, mắc bệnh, mang véc tơ truyền bệnh để quản lý, xử lý ngay tại cửa khẩu.
Tổ chức giám sát muỗi truyền bệnh, thực hiện xử lý diệt muỗi và loại bỏ loăng quăng/bọ gậy tại khu vực cửa khẩu và cộng đồng dân cư khu vực biên giới và xây dựng kế hoạch phòng chống dịch bệnh Chikungunya tại các cửa khẩu; sẵn sàng nhân lực, vật tư, hóa chất, thiết bị, phương tiện để đáp ứng kịp thời trong trường hợp có dịch xảy ra.
Nguyễn Hà/VOV.VN