Những 'cánh mai thép' và dấu mốc chuyển mình

một giờ trướcBài gốc

Công trường chế tạo chân đế điện gió tại Trung tâm Công nghiệp năng lượng và Hậu cần kỹ thuật PTSC (Vũng Tàu)

Đầu năm 2023, tôi có một cuộc phỏng vấn rất thú vị với ông Lê Mạnh Cường, khi đó là Tổng Giám đốc PTSC về chủ đề năng lượng tái tạo (NLTT), điện gió ngoài khơi (ĐGNK). Thời điểm này, PTSC vừa có thông tin trúng thầu Dự án CHW2204 chế tạo 33 chân đế điện gió cho Đài Loan.

Đối với việc thi công chế tạo dự án dầu khí, PTSC đã có kinh nghiệm hơn 30 năm cùng hàng loạt các công trình trọng điểm. Với cơ sở vật chất, bến bãi, con người đã có, đó là những lợi thế của PTSC khi chuyển dịch làm ĐGNK. Nhưng ông Cường cũng thẳng thắn nhìn nhận: làm ĐGNK khác rất nhiều. Khác từ tư duy sản xuất đến cách tổ chức thi công và thậm chí là văn hóa doanh nghiệp.

Ông Cường giải thích, khi làm dự án dầu khí, cụ thể là giàn khoan, mỗi dự án là một giàn một lần. Nhưng với dự án ĐGNK, như CHW2204, PTSC phải thi công tới 33 chân đế với tổng khối lượng hơn 80 nghìn tấn thép. Nếu so với cầu Long Biên, khối lượng thép dự án này gấp 15 lần. Trong đó, mỗi chân đế khoảng 2.300 tấn, lớn hơn nhiều so với một chân đế giàn khoan dầu khí thông thường. Khối lượng lớn nhưng thời gian hoàn thành ngắn, tiến độ gấp. Để thi công, PTSC phải vừa nâng cấp, cải tạo, vừa đầu tư mới rất nhiều cơ sở vật chất; đặc biệt là phải nâng cấp cả con người để đáp ứng những yêu cầu rất khắt khe...

“Quá mới mẻ và khó khăn”, nhưng khi ấy, ông Lê Mạnh Cường cũng khẳng định rằng, PTSC đang có cơ hội và phải tận dụng ngay lập tức. Lý do cho sự “liều” đó là: “Nếu không làm bây giờ, vài năm nữa sẽ có nhiều nơi khác làm, chuỗi cung ứng sẽ đầy chỗ và PTSC sẽ không còn cơ hội để chen chân”, ông nói.

Và ông Cường luôn nhấn mạnh một ý: PTSC phải trở thành mắt xích không thể thay thế trong chuỗi cung ứng NLTT ngoài khơi!

Dự án 33 chân đế CHW2204 được chọn là công trình tiêu biểu gắn biển chào mừng Đại hội Đảng bộ Petrovietnam lần thứ IV, nhiệm kỳ 2025-2030

Dưới sự định hướng chiến lược và chỉ đạo của Petrovietnam, cộng với tinh thần quyết tâm, quyết liệt của ông Lê Mạnh Cường cùng các cán bộ kỹ sư PTSC khi đó đã làm nên cuộc cách mạng hôm nay. Petrovietnam/PTSC chính thức ghi tên trên bản đồ NLTT/ĐGNK thế giới, trở thành mắt xích đầu tiên ở khu vực Đông Nam Á khi thực hiện thành công dự án 33 chân đế điện gió cho Đài Loan!

Trưa ngày 18-6-2025, chuyến tàu chở 4 chân đế cuối cùng của dự án đã chính thức rời cảng của Trung tâm Công nghiệp năng lượng và Hậu cần kỹ thuật PTSC TP Vũng Tàu (TP Hồ Chí Minh), đánh dấu sự thành công mỹ mãn của dự án ĐGNK đầu tiên của Petrovietnam/PTSC.

2. Giữa không khí rộn ràng bàn giao lô hàng cuối cùng của dự án, tôi chợt nhớ lại khoảnh khắc lễ ký hợp đồng dự án này vào tháng 5-2023. Đúng là thời gian trôi nhanh, thoắt đó đã 2 năm và PTSC đã hoàn tất một dự án quy mô lớn như vậy.

Tôi may mắn có khoảng 5 lần đến bãi chế tạo trong suốt quá trình triển khai dự án. Có những lần đi giữa hai hàng chân đế sơn vàng, cảm giác như đang bước giữa một đại công xưởng của tương lai. Mỗi chân đế gồm 3 chân lớn, sắp hàng thẳng tắp, cao gần 90m, tương đương một tòa nhà hơn 20 tầng và khoảng rộng đến 50m, gần chục chiếc container cũng lọt thỏm vào giữa.

Đây là loại chân đế có thiết kế thông minh, thân thiện môi trường, thay vì phải đóng cọc sâu xuống đáy biển như phương án truyền thống, chỉ cần hạ chân đế xuống vị trí và bơm bê tông vào 3 trụ rỗng để cố định.

Đứng dưới chân đế, ngước nhìn lên, tôi thấy mình nhỏ bé đến lạ. Nhỏ bé không chỉ bởi kích thước đồ sộ của công trình, mà còn bởi cảm giác đang đứng trước một thành quả to lớn, vượt ngưỡng mà người lao động Petrovietnam/PTSC đã làm nên.

Khi trò chuyện với anh Nguyễn Đức Thiện, Giám đốc Dự án CHW2204 của PTSC, tôi biết thêm thông tin rằng, thực ra tổng thời gian từ lúc chính thức thi công đến khi hoàn thành chỉ vỏn vẹn khoảng 20 tháng. Tức năng suất trung bình mỗi tháng PTSC làm được hơn 1,5 chân đế. So với dự án dầu khí cùng khối lượng, trung bình 20 tháng chỉ làm được một công trình như vậy.

Tôi hỏi anh Thiện, vì sao dự án lại có khối lượng thi công lớn mà tiến độ lại gấp như vậy? Anh nói, đơn giản vì điện gió không giống dầu khí: Một mỏ dầu thường chỉ có một vài giàn, mỗi giàn được triển khai theo từng giai đoạn. Nhưng với ĐGNK, mỗi dự án có khi tới hàng trăm trụ và tất cả phải thi công, hoàn thành đồng loạt để đưa vào vận hành. Vì vậy, tiến độ là thứ không được phép chậm. Hợp đồng quy định rõ từng lô 4 chân đế phải được giao đúng thời hạn, nếu chậm bị phạt rất nặng. Đây cũng chính là áp lực lớn nhất: không chỉ làm giỏi, mà còn phải chạy đua từng ngày.

Phương thức sản xuất ở hai lĩnh vực này cũng vì vậy mà khác nhau hoàn toàn. Một bên là sản xuất đơn chiếc còn một bên là sản xuất hàng loạt. Và để chuyển đổi phương thức sản xuất đáp ứng yêu cầu của dự án 33 chân đế nói trên, PTSC đã phải làm một cuộc cách mạng thật sự.

Đầu tiên, PTSC phải tiến hành nâng cấp, cải tạo, mua sắm mới cũng như thuê hàng loạt thiết bị, máy móc, nhà xưởng... Như khu vực bãi chế tạo trung tâm ở TP Vũng Tàu, PTSC đã nâng cấp, gia cố nền móng, bố trí lại toàn bộ mặt bằng để đáp ứng quy mô, khối lượng công việc và chịu được tải trọng ở mức siêu trường siêu trọng; nhiều thiết bị vận chuyển siêu trường siêu trọng cũng được PTSC sắm mới để phục vụ công việc; cẩu 2.500 tấn được thuê từ châu Âu về công trường, nghe đâu cả thế giới chỉ vài chiếc cẩu như thế này...

Công tác bàn giao chân đế cho đối tác được tiến hành theo lô 4 chân đế/lần với từng mốc tiến độ cụ thể

Ngoài bãi chế tạo trung tâm ở TP Vũng Tàu để tổ hợp và hoàn thiện chân đế thì PTSC còn tổ chức nhiều bãi chế tạo vệ tinh để sản xuất các cấu kiện. Các chi nhánh PTSC trên cả nước, các đơn vị nhà thầu được huy động tối đa vào việc này, tạo thành một mô hình tổ chức sản xuất liên hoàn.

Kế đến là vấn đề con người. Trong quá trình thi công, PTSC phải bố trí mọi nguồn lực để bảo đảm có thể làm nhiều việc cùng lúc. Vào giai đoạn cao điểm, hàng nghìn người làm việc theo 3 ca xuyên suốt ngày đêm. Không có khái niệm giờ nghỉ, chỉ có khái niệm đúng tiến độ.

Có lần, tôi đứng lại giữa bãi chế tạo lúc nửa đêm sau một sự kiện ở cảng, khi đó cả thành phố đã chìm vào giấc ngủ. Phía ngoài im lặng, nhưng bên trong công trường sáng rực ánh đèn cao áp, tiếng máy hàn, tiếng cẩu, tiếng người hối hả vang lên không dứt. Suốt nhiều tháng, công trường ấy không ngủ!

Liên quan đến yếu tố con người, phải kể đến giai đoạn trước đó, Petrovietnam/PTSC đã rất quyết tâm và khát khao trong chuyển dịch. Nói PTSC có liều lĩnh nhưng là sự liều lĩnh có cơ sở. Bởi khi bước vào lĩnh vực này, PTSC đã nghiên cứu khá kỹ lưỡng, bản thân ông Lê Mạnh Cường cùng nhiều lượt cán bộ, kỹ sư đã đi rất nhiều nơi, từ Mỹ, châu Âu, Đài Loan, làm việc với nhiều khách hàng/đối tác, tham gia vào nhiều diễn đàn về NLTT, ĐGNK. Từ những chuyến đi ấy, PTSC phác thảo bức tranh tổng thể về một dự án ĐGNK, xác định rõ vị trí, những điểm còn thiếu và nhu cầu cần bổ sung.

Trên cơ sở đó, PTSC đã nhanh chóng triển khai: cử một số cán bộ quản lý dự án ra nước ngoài học tập trực tiếp từ các dự án cụ thể; đồng thời tổ chức cho nhiều kỹ sư nâng cao tay nghề, tham gia thi các chứng chỉ quốc tế nhằm đáp ứng yêu cầu giám sát, thi công với tiêu chuẩn hết sức khắt khe.

3. Điều đặc biệt nhất ở sự chuyển mình thành công của PTSC có lẽ là khâu hàn và sơn chân đế ĐGNK.

Hàn chân đế ĐGNK khác hoàn toàn so với hàn chân đế của một giàn khoan dầu khí. Vật liệu thép sử dụng là một loại đặc biệt, có độ dày lên đến 100mm, là loại dày nhất từ trước đến nay mà PTSC thi công. Loại vật liệu này trên thế giới chỉ có vài nhà máy làm được, nhiều nhất là ở Hàn Quốc. Toàn bộ hơn 80.000 tấn thép phục vụ cho dự án vừa rồi đều được nhập khẩu từ Hàn Quốc.

Để hàn những tấm thép này, vật liệu que là một loại đặc biệt và kỹ sư giám sát hàn phải có tay nghề cao, chứng chỉ quốc tế. Nhưng khó nhất là phải hàn theo phương thẳng đứng, tức là các cấu kiện được hàn theo từng tầng chồng lên nhau, với chiều cao của mỗi chân đế gần 90m. Yêu cầu của đối tác về chất lượng mối hàn đồng thời kiểm soát dung sai kích thước lại rất nghiêm ngặt. Trong quá trình thi công, đội ngũ PTSC đã có một sáng kiến quan trọng, đó là gia nhiệt bằng điện thay vì gia nhiệt bằng khí như trước đây. Điều này giúp mối hàn đạt chất lượng tốt hơn, thi công liên tục an toàn hơn.

Nếu hàn đòi hỏi đôi tay lành nghề thì sơn lại là cuộc thử thách về công nghệ và điều kiện môi trường. Để đạt được các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe, không gian sơn phải duy trì độ ẩm dưới 50%, nhiệt độ dưới 30°C - yêu cầu bắt buộc khiến PTSC phải đầu tư hệ thống điều hòa và thiết bị điều ẩm chuyên biệt. Khác với các công trình dầu khí, chân đế điện gió được hoàn thiện trước rồi mới được đưa vào nhà sơn một lần duy nhất. Việc thi công sơn ở độ cao 50m cũng không đơn giản: công nhân phải sử dụng các loại xe nâng người, thao tác linh hoạt theo nhiều hướng để bảo đảm phủ đều bề mặt kết cấu khổng lồ.

Ở những chân đế đầu tiên, công đoạn sơn là phần khiến anh em tốn nhiều thời gian và công sức nhất. Công tác nghiệm thu lớp sơn cũng vô cùng nghiêm ngặt, bởi tuổi thọ của dự án được thiết kế lên tới 25 năm mới cần đến đợt bảo dưỡng, sơn sửa đầu tiên. Điều đó có nghĩa: ngay từ lớp sơn đầu, mọi thứ phải đạt chuẩn tuyệt đối.

Để bảo đảm an toàn thi công dự án, PTSC đưa ra quy trình kiểm soát rất chặt chẽ từng công đoạn. Nhất là việc tính toán nâng hạ các kết cấu, thiết bị siêu trường siêu trọng, PTSC đã đầu tư phần mềm tính toán để tối ưu an toàn, chính xác. Kết quả, dự án đạt 9,7 triệu giờ an toàn - một con số không chỉ phản ánh năng lực tổ chức mà còn là minh chứng cho sự trưởng thành vượt bậc của tập thể kỹ sư, công nhân trong lần đầu bước ra sân chơi NLTT.

Ánh mắt anh Nguyễn Đức Thiện ánh lên niềm hạnh phúc và tự hào khi kể về khoảnh khắc chân đế đầu tiên hoàn thành và được nghiệm thu thành công. Khoảnh khắc ấy đánh dấu một bước ngoặt lớn: PTSC đã thực sự làm được. Chính là làm chủ được toàn diện công nghệ chế tạo chân đế ĐGNK, một lĩnh vực hoàn toàn mới, với tiêu chuẩn quốc tế ngặt nghèo và áp lực tiến độ chưa từng có.

Từ chiếc đầu tiên ấy, những chân đế tiếp theo không còn là nỗi lo lắng, mà trở thành một chuỗi sản xuất công nghiệp được tổ chức bài bản, nhịp nhàng, chính xác. Sau dự án, đội ngũ PTSC trưởng thành rõ rệt. Họ lớn lên từng ngày: tư duy hệ thống rõ ràng hơn, kỹ năng nghề thuần thục hơn và quan trọng nhất là sự tự tin - thứ tài sản vô hình nhưng quý giá bậc nhất, giúp họ sẵn sàng bước vào những dự án lớn hơn, xa hơn.

Thành công của dự án này còn có ý nghĩa đặc biệt khác, bởi thông qua dự án, Petrovietnam và PTSC đã góp phần quan trọng vào việc kết nối và xây dựng chuỗi cung ứng nội địa, từng bước hình thành hệ sinh thái sản xuất - chế tạo phục vụ ngành ĐGNK, giúp Việt Nam chủ động hơn trong phát triển các dự án trong nước thời gian tới. Trong đó, Trung tâm Công nghiệp năng lượng và Hậu cần kỹ thuật PTSC đóng vai trò đầu tàu dẫn dắt trong chuỗi giá trị này, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế xanh, bền vững của quốc gia.

Vài lần bay ra giàn, anh phi công tinh ý đến mức cố tình lượn một vòng qua cảng để chúng tôi có dịp chiêm ngưỡng dàn chân đế điện gió từ trên cao. Trong tầm mắt mở rộng ấy, những chân đế sơn vàng hiện lên rực rỡ giữa công trường ven biển, trông chẳng khác nào một “vườn hoa mai” khổng lồ bung nở dưới nắng. Anh Nguyễn Đức Thiện cũng nhắc hình ảnh ấy, anh bảo, suốt hơn 25 năm gắn bó với PTSC, trong đó có 17 năm trực tiếp làm việc tại xưởng chế tạo, anh chưa từng hình dung sẽ có ngày được chứng kiến một cảnh tượng như thế.

Anh Thiện nói, rồi đây, những “vườn mai vàng” như thế sẽ còn tiếp tục nở rộ, đẹp hơn, đều đặn hơn, quy mô hơn. Và PTSC chắc chắn là một phần tất yếu trong hành trình chuyển dịch năng lượng mà Việt Nam đang hướng đến.

Thông qua Dự án CHW2204, Petrovietnam và PTSC đã góp phần quan trọng vào việc kết nối và xây dựng chuỗi cung ứng nội địa, từng bước hình thành hệ sinh thái sản xuất - chế tạo phục vụ ngành ĐGNK, giúp Việt Nam chủ động hơn trong phát triển các dự án trong nước thời gian tới.

Lê Trúc

Nguồn PetroTimes : https://petrovietnam.petrotimes.vn/nhung-canh-mai-thep-va-dau-moc-chuyen-minh-732078.html