Những ngôi nhà cách mạng ở xứ Thanh

4 giờ trướcBài gốc

Ngôi nhà của đồng chí Lê Oanh Kiều (phường Đông Sơn) - nơi thành lập Chi bộ Cộng sản đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa.

Ngôi nhà của đồng chí Lê Oanh Kiều- địa điểm diễn ra hội nghị thành lập Chi bộ Cộng sản đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa tựa hồ như trung tâm ký ức cách mạng của làng. Không gian trong nhà dành để bài trí một vài vật dụng đơn giản gợi nhắc lại sự kiện thành lập Chi bộ Hàm Hạ năm nào. Người xưa đã khuất bóng nhưng chuyện về người chiến sĩ cộng sản kiên trung Lê Oanh Kiều và thời kỳ cách mạng đầy gian khó, hiểm nguy mà đáng tự hào ấy vẫn in đậm trong tâm trí các thế hệ cháu con hôm nay. Bà Trịnh Thị Minh Thanh (61 tuổi), cháu dâu của đồng chí Lê Oanh Kiều kể: “Tôi đã sống và gắn bó với ngôi nhà này ngót nghét 40 năm. Ngày tôi về làm dâu con, cụ Kiều đã mất rồi. Nhưng qua những câu chuyện kể của các bậc tiền bối trong nhà, tôi phần nào cảm nhận được cụ Kiều là người rất hiền lành, phúc hậu, sống như tấm gương sáng cho con cháu noi theo. Gia đình cụ Kiều cũng là gia đình cách mạng tiêu biểu khi có cả con trai, con dâu đều tích cực hoạt động, đóng góp cho cách mạng”.

Từ ngôi nhà của đồng chí Lê Oanh Kiều, những chiến sĩ cộng sản kiên trung đã nhen lên những đốm lửa đỏ, đặt những “viên gạch hồng” đầu tiên cho phong trào cách mạng tỉnh nhà. Để từ đó, ngọn lửa cách mạng tiếp tục lan rộng, bừng lên khí thế, sức mạnh, góp phần làm nên thành công của Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945. Và trong dòng chảy mãnh liệt ấy vẫn luôn thấy thấp thoáng bóng dáng những ngôi nhà tuy đơn sơ nhưng lại là nơi nuôi giấu, chở che cho chiến sĩ cộng sản, là địa điểm hoạt động cách mạng sôi nổi. Ví như ngôi nhà lợp tranh, vách đất của ông Hoàng Văn Cài ở làng Yên Lộ (xã Thiệu Tiến) trong thời kỳ vận động cách mạng 1936-1939. Tại đây, ngày 20/6/1939 Tỉnh ủy Thanh Hóa đã triệu tập Hội nghị Đảng bộ tỉnh. Các đại biểu đã kiểm điểm sâu sắc tình hình của Đảng bộ trong 2 năm qua, đồng thời đề ra những chủ trương công tác cấp thiết trong tình hình mới. Sau hội nghị, Tỉnh ủy đã khẩn trương chuyển các cơ quan Tỉnh ủy từ thị xã về làng Yên Lộ, đồng thời tăng cường củng cố phát triển các cơ sở bí mật của Đảng bộ trên địa bàn toàn tỉnh.

Trong không khí của những ngày kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, ngôi nhà của đồng chí Lê Quang Trường trên vùng đất biển Hoằng Tiến gợi lên bao ký ức. Nơi đây từng là cơ sở cách mạng quan trọng của Tỉnh ủy Thanh Hóa trong thời kỳ cách mạng thành lập Mặt trận Việt Minh. Thời kỳ này, một số chiến sĩ cách mạng của tỉnh đã vượt ngục trở về quê nhà bắt mối liên lạc cơ sở, tiếp tục hoạt động cách mạng. Đây cũng là thời kỳ ghi đậm dấu ấn hoạt động cách mạng của đồng chí Tố Hữu tại Thanh Hóa.

Di tích lịch sử cách mạng nhà bà Nguyễn Thị Quyển (Mẹ Tơm) trên quê hương Vạn Lộc.

Lúc bấy giờ, ngôi nhà của đồng chí Lê Quang Trường là một trong những cơ sở in báo Đuổi giặc nước, tài liệu tuyên truyền, vận động cách mạng của Đảng. Cuối năm 1944, đồng chí Lê Quang Trường bị địch bắt, bị tra tấn dã man bằng nhiều hình thức nhưng vẫn nêu cao tinh thần, khí tiết của người chiến sĩ cộng sản, kiên quyết không khai báo. Trước Tết Nguyên đán Ất Dậu (1945), ông được trả tự do. Không một chút đắn đo, ngơi nghỉ, mặc cho cơ thể còn đau đớn bởi những đòn tra tấn nặng nề của quân địch, ông tích cực bắt mối liên lạc, gây dựng cơ sở cách mạng, chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa.

Ngôi nhà nhỏ ấy không chỉ có đồng chí Lê Quang Trường một lòng tin theo Đảng, mà người vợ tào khang của ông - bà Nguyễn Thị Trang cũng là người nhiệt thành, hăng hái hoạt động, phụng sự cách mạng. Được biết, sau khi đồng chí Lê Quang Trường bị bắt, một số đồng chí đang hoạt động cách mạng tại gia đình ông như: Tố Hữu, Đinh Chương Lân đã nhanh nhạy, kịp thời chuyển đi nơi khác; cơ quan in báo Đuổi giặc nước cũng được chuyển về thôn Hóa Lộc (xã Hoằng Châu). Bà Nguyễn Thị Trang đã tổ chức một tiểu tổ làm nhiệm vụ vừa buôn bán để có tiền mua giấy mực và đồ dùng làm việc cho cơ quan in ấn, vừa làm nhiệm vụ liên lạc cho cách mạng.

Ngày 20/8/1945 tại phủ lỵ, trước hàng vạn đồng bào, đồng chí Lê Quang Trường với tư cách là Chủ tịch Ủy ban Nhân dân lâm thời huyện Hoằng Hóa đã đọc lời chào mừng Cách mạng Tháng Tám thành công, biểu dương thành tích to lớn của quân và dân trong huyện, tuyên bố thành lập chính quyền dân chủ Nhân dân, xóa bỏ chế độ thực dân nửa phong kiến trên quê hương Hoằng Hóa.

Trên những nẻo đường quê Thanh, trong nhịp sống hôm nay vẫn có sự hiện diện của rất nhiều ngôi nhà từng một thời nuôi giấu, chở che cho chiến sĩ cộng sản, là địa điểm hoạt động cách mạng sôi nổi. Ở vùng đất Hoằng Hóa cũ, ngoài ngôi nhà của đồng chí Lê Quang Trường còn có những ngôi nhà của các đồng chí Lê Tất Đắc, Lê Viết Phồn... Ở Thiệu Hóa cũ, ngoài ngôi nhà của đồng chí Hoàng Văn Cài còn có Nhà lưu niệm đồng chí Lê Chủ. Mảnh đất Hà Trung cũ tự hào điểm tên những ngôi nhà đã có đóng góp quan trọng cho phong trào cách mạng địa phương nói riêng, cả tỉnh nói chung như: Nhà ông Lê Hồng Khanh, nhà bà Vũ Thị Lịch... Và nhắc đến những ngôi nhà cách mạng ở xứ Thanh không thể không nhắc đến ngôi nhà Mẹ Tơm ở xã Vạn Lộc đã đi vào thơ của Tố Hữu với tất cả những xúc cảm sâu lắng, biết ơn chân thành.

Những ngôi nhà đã một thời chở che các chiến sĩ cách mạng kiên trung, nay vẫn được đời sau gìn giữ, chăm lo việc hương khói với tất cả tấm lòng yêu mến, trân trọng, tự hào, biết ơn. Mỗi một ngôi nhà là một “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống, khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức, trách nhiệm cống hiến của thế hệ hôm nay và mai sau.

Bài và ảnh: Thảo Linh

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/nhung-ngoi-nha-cach-mang-o-xu-thanh-258599.htm