Những thách thức về nguồn lực cho hạ tầng giao thông ở Cần Thơ

6 giờ trướcBài gốc

Kết cấu hạ tầng giao thông vẫn còn những tồn tại, hạn chế

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Cần Thơ Nguyễn Hoàng Tùng cho biết, kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn TP Cần Thơ (sau hợp nhất) đã và đang được đầu tư phát triển đồng bộ, đáp ứng yêu cầu vận tải đa phương thức, giúp TP phát huy vai trò trung tâm, đầu mối giao thông vận tải nội vùng và liên vận quốc tế.

Tuy nhiên, thực trạng kết cấu hạ tầng giao thông trên địa bàn TP Cần Thơ vẫn còn những tồn tại, hạn chế. Do địa hình với hệ thống sông ngòi chằng chịt, khi xây dựng đường phải làm rất nhiều cầu, cống, nền đất yếu, dẫn đến suất đầu tư tương đối lớn so với các vùng khác; hầu hết các dự án giao thông trọng điểm đều đang gặp khó khăn về nguồn vật liệu cát đắp nền…

Một góc TP Cần Thơ nhìn từ trên cao. Ảnh: Phong Linh

Theo ông Nguyễn Hoàng Tùng, thời gian tới Cần Thơ tiếp tục đầu tư các dự án giao thông trọng điểm để kết nối giao thông đồng bộ 3 địa phương sau sáp nhập và kết nối liên tỉnh, liên vùng. Tuy nhiên, hiện nay việc định hướng quy hoạch phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vẫn đang dựa trên cơ sở “cộng cơ học” theo các quy hoạch của 3 địa phương Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng trước đây.

Do vậy, TP Cần Thơ hiện đang triển khai công tác lập điều chỉnh, bổ sung các quy hoạch chính của TP để sớm hoàn thành phê duyệt như Quy hoạch TP Cần Thơ (quy hoạch tích hợp), Quy hoạch chung TP Cần Thơ... Đây là các đồ án quy hoạch rất quan trọng và cấp bách.

Biến đổi khí hậu đe dọa nghiêm trọng hệ thống giao thông địa phương

Phó Giám đốc Sở Tài chính Cần Thơ Diệp Minh Tuấn cho biết, biến đổi khí hậu (BĐKH) đang đe dọa nghiêm trọng hệ thống giao thông địa phương. Nước biển dâng, lũ lụt, sạt lở, thời tiết cực đoan làm hư hỏng đường sá, cầu cống và hệ thống giao thông đường thủy. Trong giai đoạn 2016 - 2023, thiệt hại do BĐKH gây ra cho hạ tầng giao thông ước tính lên đến hàng nghìn tỷ đồng, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và an sinh xã hội.

Theo ông Diệp Minh Tuấn, về nguồn lực tài chính cho đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông thích ứng với BĐKH, ngân sách Nhà nước là nguồn chính, chiếm khoảng 65% tổng vốn đầu tư. Với nguồn tư nhân, sự tham gia qua hình thức đối tác công tư (PPP) còn hạn chế, chỉ chiếm 15 - 20% tổng vốn… Thách thức đặt ra là tổng vốn huy động cho kết cấu hạ tầng giao thông thích ứng BĐKH chỉ đạt 70% nhu cầu ước tính (khoảng 50.000 tỷ đồng đến năm 2030), do thiếu cơ chế khuyến khích đầu tư tư nhân và sự phụ thuộc vào ODA.

Trong khi đó, BĐKH làm tăng chi phí xử lý sụt lún và sạt lở; các dự án chống ngập thường mang tính tình thế “đau đâu vá đấy”; một số công trình chống ngập kinh phí lớn vẫn kém hiệu quả, dẫn đến ngập lụt kéo dài ở đô thị. Nhiều đợt triều cường bất thường làm ngập đường, gây khó khăn cho người tham gia giao thông, ảnh hưởng đến hàng trăm nghìn người, làm tăng chi phí bảo vệ tài nguyên đất.

Nguồn vật liệu cát, đá với trữ lượng hiện tại chưa đủ đảm bảo cung ứng nhu cầu cho các dự án trọng điểm cao tốc, đây cũng là thách thức lớn cần được khơi thông cho nhu cầu hiện tại và đáp ứng tương lai của các công trình phục vụ BĐKH.

Về nguồn nhân lực, Cần Thơ có lực lượng lao động khoảng 1,2 triệu người, với 10 - 15% liên quan đến ngành xây dựng và giao thông, nhưng chất lượng chưa cao, thiếu chuyên gia về công nghệ thích ứng BĐKH. Các sở, ban, ngành đang rà soát quy hoạch để nâng cao năng lực ứng phó BĐKH, nhưng ùn tắc giao thông và thiếu dịch vụ thiết yếu vẫn là thách thức.

“Việc hợp tác công tư giúp thu hút nhân tài từ doanh nghiệp nhưng thiếu cơ chế giữ chân, tỷ lệ chảy máu chất xám khoảng 15% hàng năm… Tổng thể thực trạng cho thấy sự phụ thuộc vào nguồn công, thiếu đa dạng hóa và chưa tích hợp đầy đủ yếu tố thích ứng BĐKH, dẫn đến hiệu quả sử dụng nguồn lực chỉ đạt 60 - 70% tiềm năng…” – Phó Giám đốc Sở Tài chính Cần Thơ cho biết.

Đề xuất giải pháp sắp tới, ông Diệp Minh Tuấn cho rằng, cần sửa đổi Luật Đầu tư công để tích hợp BĐKH, đảm bảo tính xuyên ngành. Áp dụng hợp đồng BT cho công trình giao thông, thanh toán từ ngân sách, đấu giá đất và các nguồn hợp pháp khác, giúp triển khai nhanh các dự án cấp bách, thu hút vốn trong nước và linh hoạt thanh toán. Xây dựng mạng lưới giữa chính quyền, doanh nghiệp và cộng đồng để giám sát dự án. Sử dụng công nghệ số để theo dõi hiệu quả sử dụng nguồn lực, giảm lãng phí.

Ông Diệp Minh Tuấn cũng kiến nghị UBND TP Cần Thơ được chấp thuận chủ trương đầu tư cho bến cảng biển quy mô từ 2.300 tỷ đồng trở lên, rút ngắn thủ tục so với thẩm quyền Thủ tướng, để chủ động kêu gọi đầu tư cho cảng biển Cần Thơ (loại I). Đẩy nhanh báo cáo tiền khả thi dự án đường sắt TP Hồ Chí Minh – Cần Thơ, đề xuất cơ chế đặc thù để huy động vốn. Ưu tiên xã hội hóa đầu tư hàng không, nâng cấp sân bay Cần Thơ đạt 7 triệu hành khách/năm…

Ngọc Phạm

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/nhung-thach-thuc-ve-nguon-luc-cho-ha-tang-giao-thong-o-can-tho.837580.html