Nỗ lực đột phá của Mỹ: Dùng đảm bảo an ninh gỡ nút thắt hòa bình về Ukraine

6 giờ trướcBài gốc

Tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa) chủ trì cuộc họp với các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh: IRNA/TTXVN

Những cuộc đàm phán cấp cao giữa Mỹ, Ukraine và các quan chức châu Âu tại Berlin vừa qua đã đạt được bước tiến đáng kể, khi Washington cam kết hỗ trợ các đảm bảo an ninh cho Kiev nhằm phá vỡ bế tắc trong thỏa thuận hòa bình với Nga. Sự can dự sâu hơn của Mỹ, bao gồm việc tìm kiếm sự ủng hộ của Thượng viện, được xem là yếu tố "cực kỳ cần thiết" đối với Ukraine, mặc dù những bất đồng lớn về vấn đề lãnh thổ vẫn còn là rào cản chính.

Mỹ cam kết bảo vệ: "Điều khoản tương tự Điều 5" NATO

Theo tường thuật của Wall Street Journal và Euronews.com ngày 16/12, cam kết của Mỹ được đưa ra trong cuộc đàm phán kéo dài hai ngày. Các quan chức Mỹ khẳng định Washington sẽ tìm kiếm sự ủng hộ của Thượng viện đối với vai trò của mình trong việc bảo vệ Ukraine trước các cuộc tấn công của Nga trong tương lai.

Dù chưa công khai chi tiết, nhưng những đảm bảo này được cho là sẽ tương tự như các cam kết theo Điều 5 của NATO (Điều khoản phòng thủ tập thể), bao gồm: Giám sát, xác minh và giải quyết xung đột; nêu rõ vai trò của Mỹ nếu Nga vi phạm thỏa thuận hòa bình; cung cấp vũ khí để răn đe.

Tướng Alexus Grynkewich, người đứng đầu các hoạt động quân sự của NATO và Bộ Tư lệnh châu Âu của Mỹ, đã tham gia phái đoàn Mỹ, nhấn mạnh tính nghiêm túc của các cuộc thảo luận về khía cạnh quân sự. Tổng thống Mỹ Donald Trump từng tuyên bố hồi tháng 8 rằng Washington sẵn sàng sử dụng không quân để hỗ trợ quân đội châu Âu tại Ukraine. Các quan chức Mỹ tái khẳng định Washington sẽ không triển khai bộ binh.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã hoan nghênh những tiến triển này. Ông cho biết: "Điều quan trọng là Mỹ chấp nhận ‘điều khoản tương tự như Điều 5’ cùng với các đảm bảo an ninh tương ứng và chúng ta đang đạt được tiến triển ở đó".

Châu Âu đồng lòng, cam kết hỗ trợ toàn diện

Sự tham gia của Mỹ đã củng cố đáng kể các kế hoạch đảm bảo an ninh mà các quan chức châu Âu đã đề xuất cho Ukraine trong nhiều tháng. Một tuyên bố chung được ký bởi hàng chục nhà lãnh đạo châu Âu, bao gồm Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer, đã hoan nghênh sự đồng thuận lớn hơn.

Các biện pháp hỗ trợ của châu Âu được nêu chi tiết, bao gồm: Hỗ trợ tái thiết lực lượng vũ trang Ukraine lên tới 800.000 quân trong thời bình; thiết lập một "lực lượng đa quốc gia" do châu Âu dẫn đầu trên lãnh thổ Ukraine; cam kết ràng buộc về mặt pháp lý để hỗ trợ Ukraine bằng "lực lượng vũ trang, hỗ trợ tình báo và hậu cần, các hành động kinh tế và ngoại giao" trong trường hợp bị tấn công; đầu tư vào phục hồi và tái thiết, đồng thời duy trì tình trạng đóng băng tài sản của Ngân hàng Trung ương Nga; ủng hộ việc Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU).

Thủ tướng Đức Friedrich Merz nhận định: “Những gì Mỹ đưa ra tại Berlin về mặt đảm bảo pháp lý và vật chất thực sự đáng chú ý. Đây là một bước tiến rất quan trọng, điều mà tôi rất hoan nghênh”.

Chìa khóa Thượng viện và thách thức Nga

Sự ủng hộ của Thượng viện Mỹ là yếu tố then chốt để các cam kết này "tồn tại sau thời Trump" và gửi đi một thông điệp mạnh mẽ về sự kiên định của Mỹ. Thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham tin rằng, nếu đạt được một thỏa thuận an ninh mà Ukraine và châu Âu ủng hộ, nó sẽ "nhận được nhiều phiếu ủng hộ tại Thượng viện".

Các cuộc đàm phán đã đạt được sự đồng thuận về 90% các vấn đề được thảo luận sau 8 giờ đàm phán trực tiếp, theo một quan chức Mỹ. Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất vẫn là vấn đề lãnh thổ.

Mỹ đang thúc đẩy việc thiết lập một khu kinh tế phi quân sự hóa ở một vùng thuộc tỉnh Donetsk mà Ukraine vẫn đang kiểm soát, nhưng Kiev kiên quyết phản đối việc rút quân khỏi "Vành đai Pháo đài" này. Nga cũng tuyên bố sẽ giành quyền kiểm soát toàn bộ vùng Donbas.

Tổng thống Zelenskyy cho biết vấn đề lãnh thổ là khó khăn nhất và Ukraine sẽ cần Washington làm trung gian hòa giải. Các quan chức Mỹ cảnh báo rằng đề nghị đảm bảo an ninh của họ sẽ không tồn tại mãi mãi, yêu cầu Kiev phải nhanh chóng giải quyết các vấn đề còn lại.

Nghi ngờ bao trùm các cuộc đàm phán là liệu Nga có chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào buộc họ phải nhượng bộ về lãnh thổ hay liệu Moskva có bác bỏ chính xác loại đảm bảo an ninh có sự hậu thuẫn của Mỹ hay không. Nếu Nga bác bỏ kế hoạch, ông Zelenskyy cho biết Kiev sẽ yêu cầu Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt cứng rắn hơn và cung cấp thêm vũ khí.

Ông Trump nhận xét: “Hiện tại, Nga muốn tham gia và vấn đề là họ muốn chấm dứt nó, rồi đột nhiên họ lại không muốn, và Ukraine cũng muốn chấm dứt nó, rồi đột nhiên họ lại không muốn... Vì vậy, chúng ta phải đưa họ đến cùng một quan điểm.”

Ông Zelenskyy đã thông báo rằng các văn kiện thỏa thuận hòa bình sẽ được hoàn tất ngay trong ngày thứ Ba và sẽ được chia sẻ với Điện Kremlin. Mỹ sẽ chia sẻ phản hồi của Nga với Kiev vào cuối tuần này.

Công Thuận/Báo Tin tức và Dân tộc

Nguồn Tin Tức TTXVN : https://baotintuc.vn/the-gioi/no-luc-dot-pha-cua-my-dung-dam-bao-an-ninh-go-nut-that-hoa-binh-ve-ukraine-20251216170619452.htm