Những năm gần đây, TP.HCM đẩy mạnh chương trình xây dựng nông thôn mới với nhiều chuyển biến rõ rệt. Hạ tầng giao thông nông thôn được đầu tư mạnh, hàng trăm kilômét đường liên xã, liên ấp được nhựa hóa, bê tông hóa, tạo thuận lợi cho sản xuất và đời sống dân cư.
Những con đường bê tông rộng rãi đã đến khắp các ấp, xã nông thôn mới tại TP.HCM (Ảnh: H.P).
Song song đó, thành phố chú trọng cải thiện môi trường, phát triển y tế, giáo dục, văn hóa cơ sở, từng bước nâng cao chất lượng sống ở khu vực ngoại thành.
Đặc biệt, sau sáp nhập, sắp xếp đơn vị hành chính, chuyển sang mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các địa phương tại TP.HCM gắn xây dựng nông thôn mới với chuyển đổi số, cải cách hành chính. Nhiều xã đã triển khai phong trào "bình dân học vụ số", phổ cập kỹ năng công nghệ đến từng hộ dân, giúp người dân làm quen với dịch vụ công trực tuyến, chữ ký số, nộp hồ sơ qua mạng.
Cùng đó, việc giải quyết thủ tục "không phân biệt nơi cư trú" đã tạo bước đột phá, rút ngắn thời gian, giảm chi phí cho người dân.
Tại xã Hưng Long (sáp nhập từ xã Đa Phước, Qui Đức và Hưng Long, huyện Bình Chánh cũ), thời gian qua đã tiên phong đưa phong trào "Bình dân học vụ số" vào đời sống cộng đồng, coi đây là bước đi quan trọng trong tiến trình xây dựng nông thôn mới gắn với chuyển đổi số.
Việc ứng dụng công nghệ trong giải quyết thủ tục hành chính trở nên quen thuộc tại các xã, phường (Ảnh: B.T).
Hiện, xã thành lập 45 tổ công nghệ số cộng đồng cùng 3 đội hình thanh niên xung kích, trực tiếp hỗ trợ, hướng dẫn người dân tiếp cận các kỹ năng công nghệ cơ bản. Từ cán bộ, đảng viên cho đến từng hộ gia đình, từng trường học đều được phổ cập kiến thức số, từng bước hình thành thói quen ứng dụng công nghệ trong sinh hoạt và công việc.
Phong trào này đặt mục tiêu rất rõ ràng, mỗi người dân Hưng Long đều có thể thực hiện những thao tác số thiết yếu như nộp hồ sơ trực tuyến, sử dụng chữ ký số, tra cứu hay tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến một cách dễ dàng, không còn rào cản về công nghệ.
Theo bà Đinh Thị Phương Thảo, Phó Chủ tịch UBND xã Hưng Long, việc chuyển đổi số không chỉ là xu thế, mà còn là yêu cầu cấp thiết để Hưng Long phát triển nhanh hơn, bền vững hơn.
Bà Thảo cho biết thêm, phong trào không chỉ dừng lại ở cộng đồng dân cư mà còn lan tỏa mạnh mẽ vào môi trường giáo dục. Học sinh trong xã được trang bị kỹ năng công nghệ từ sớm, trở thành cầu nối đưa kiến thức số về với gia đình và cộng đồng. Qua đó, chuyển đổi số dần hình thành như một phong trào xã hội rộng khắp, gắn bó mật thiết với đời sống hằng ngày của người dân.
Phong trào xây dựng nông thôn mới ở TP.HCM gắn liền cải cách hành chính và chuyển đổi số, mang lại lợi ích rõ rệt cho người dân (Ảnh: B.T).
Trong khi đó, tại xã Bình Chánh và Tân Nhựt, những sáng kiến cải cách hành chính sau sáp nhập cũng được người dân hưởng ứng.
Cụ thể, xã Bình Chánh áp dụng mô hình giải quyết đồng thời hai thủ tục chỉ trong một hồ sơ. Khi người dân xin giấy phép xây dựng, họ có thể đồng thời nộp hồ sơ để được cấp Giấy chứng nhận số nhà. Nhờ đó, thay vì phải đi lại nhiều lần qua nhiều cơ quan, chỉ trong 15 ngày, người dân có thể nhận cả hai loại giấy tờ.
Mô hình này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn đơn giản hóa quy trình, góp phần chỉnh trang đô thị, tăng tính minh bạch và nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước.
Riêng xã Tân Nhựt được chọn thí điểm bước đi đột phá trong cải cách thủ tục: Tiếp nhận hồ sơ hành chính không phân biệt nơi cư trú. Kể từ ngày 1/8, người dân ở TP.HCM có thể đến Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tân Nhựt nộp và nhận kết quả thủ tục, không còn rào cản hộ khẩu. Đây được xem là minh chứng rõ nét cho quá trình xây dựng chính quyền số, mang lại sự linh hoạt, thuận tiện và bình đẳng cho người dân trong việc tiếp cận dịch vụ công.
"Việc bỏ quy định phân biệt nơi cư trú giúp tiết kiệm đáng kể thời gian, chi phí đi lại và tạo sự công bằng trong thụ hưởng dịch vụ công. Đặc biệt, với sự tham gia của 38 tổ công tác địa bàn trên toàn thành phố, mô hình này được kỳ vọng sẽ trở thành cú hích mạnh mẽ cho cải cách hành chính ở khu vực nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu theo hướng minh bạch, hiện đại và hiệu quả", bà Trần Lê Bảo Ngọc Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Tân Nhựt chia sẻ.
Các địa phương từng bước hình thành thói quen số trong đời sống người dân (Ảnh: M.Q).
Ông Nguyễn Văn Tám, người dân tại xã Bình Chánh, vui vẻ cho biết, ông rất hài lòng với việc triển khai chính quyền hai cấp với nhiều thủ tục hành chính được giải quyết nhanh gọn, thuận tiện.
"Trước đây, khi xin giấy phép xây dựng, tôi phải chuẩn bị hồ sơ rồi đến xã nộp, sau đó lại làm một bộ hồ sơ khác để xin cấp số nhà, mất thêm công sức và thời gian đi lại, có khi phải xin nghỉ làm, chờ đợi nhiều lần mới xong thủ tục. Nay, chúng tôi chỉ cần nộp một lần hồ sơ nhưng được làm luôn giấy phép xây dựng và giấy chứng nhận số nhà, vừa tiết kiệm thời gian, chi phí, vừa tạo cảm giác thoải mái vì không phải đi lại nhiều", ông Tám nói.
Phong trào "Bình dân học vụ số" ở xã Hưng Long, mô hình "2 trong 1" tại xã Bình Chánh và thủ tục hành chính "không phân biệt nơi cư trú" ở xã Tân Nhựt đang cho thấy chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới tại TP.HCM đã đi vào chiều sâu, mang lại những lợi ích thiết thực. Người dân không chỉ được phổ cập kỹ năng số, tiếp cận dịch vụ công thuận tiện hơn, mà còn tiết kiệm thời gian, chi phí và cảm nhận rõ ràng sự minh bạch trong quản lý.
Những mô hình này là minh chứng cho việc nông thôn mới không còn giới hạn ở hạ tầng giao thông hay thu nhập, mà còn được đánh giá bằng khả năng tiếp cận công nghệ, mức độ hiện đại trong thủ tục hành chính và sự hài lòng của người dân. Đây cũng là nền tảng để TP.HCM định hướng chuyển đổi số thành động lực then chốt trong Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.
TP.HCM đặt mục tiêu đến năm 2025, toàn bộ chương trình sẽ vận hành đồng bộ trên nền tảng công nghệ số với 90% hồ sơ công việc cấp thành phố và 60% cấp xã được xử lý trực tuyến. 100% xã phải đạt tiêu chí ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành và cung cấp dịch vụ công mức độ 3 trở lên, trong đó khoảng 40% địa phương quảng bá du lịch qua Internet, mạng xã hội và cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4.
Cùng đó, toàn bộ cán bộ tham gia chương trình nông thôn mới sẽ được tập huấn, trang bị kỹ năng chuyển đổi số, hình thành nguồn nhân lực có khả năng vận hành chính quyền số ở nông thôn. Đây là bước đi quan trọng giúp thu hẹp khoảng cách dịch vụ giữa nông thôn và thành thị, hướng tới hình mẫu "nông thôn mới thông minh" trong tương lai.
Ông Nguyễn Thành Trung, tân Chủ tịch Hội Nông Dân TP.HCM cho biết, các cấp Hội Nông dân TP.HCM trong giai đoạn hợp nhất sẽ tập trung vận động hội viên tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới, tiêu biểu như hiến đất, tham gia các phong trào bảo vệ môi trường, chỉnh trang cảnh quan và phát triển các mô hình xanh - sạch - đẹp.
Song song đó, Hội triển khai các phong trào thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, hỗ trợ thành lập các câu lạc bộ nông dân tiêu biểu, giải ngân Quỹ Hỗ trợ nông dân để thúc đẩy sản xuất, quảng bá, tiêu thụ nông sản.
Bên cạnh phát triển kinh tế, Hội chú trọng công tác an sinh xã hội với nhiều hoạt động thiết thực: Trao học bổng, hỗ trợ phương tiện sinh kế, xây nhà tình thương, bảo trợ học tập cho trẻ em mồ côi.
Những việc làm này không chỉ giúp nông dân thoát nghèo bền vững mà còn góp phần xây dựng TP.HCM văn minh, hiện đại, nghĩa tình.
Mỹ Quỳnh