Anh Lê Trọng Ba (bên phải) giới thiệu ốc giống đang được ương nuôi trong trang trại.
Những ngày cuối năm dương lịch, khi tiết trời chuẩn bị đón những đợt giá lạnh thấu xương, chủ trang trại ốc nhồi là thanh niên Lê Trọng Ba lại chuẩn bị hệ thống khung sắt, vật tư để dựng nhà màng nuôi ốc “vượt đông”. Đây là cách làm sáng tạo do chính anh nghĩ ra, đã áp dụng nhiều mùa đông gần đây và đã khẳng định hiệu quả. Theo thông tin từ Hội Làm vườn và Trang trại Thanh Hóa: Nhà màng, nhà lưới ứng dụng trong trồng trọt thì có ở khắp nơi, nhưng dựng nhà màng nuôi ốc qua mùa đông thì trên địa bàn toàn tỉnh là mô hình đầu tiên, mở ra gợi ý cho những mô hình tương tự học tập và áp dụng.
Tại tổ dân phố Nam Sơn, phường Trúc Lâm, một khu trang trại nhìn từ xa có phần hoang sơ tự nhiên vì không thấy xuất hiện các công trình chuồng trại, nhà ở như nhiều mô hình khác. Phía xa là dãy núi sừng sững, cứ mưa lớn là nước đổ về gây ngập úng trong nhiều tháng, biến nơi đây thành cánh đồng trũng lầy. Trước đây, người dân địa phương chỉ cấy được một vụ lúa nhưng bấp bênh không ăn chắc, nhiều hộ còn bỏ hoang nhiều năm không canh tác.
Nhìn thấy tiềm năng đất đai bị lãng phí, anh Ba quyết tâm đấu thầu và thuê lại để làm giàu trên chính đồng đất quê hương. Dồn vốn tự có, rồi vay mượn nhiều nơi, anh thuê máy móc đào thành những ao nông, cải tạo thành những ô liên hoàn để nuôi ốc. Xung quanh bờ, anh cho trồng những hàng chuối, bầu mướp theo mùa, những khoảng đất còn trũng được trồng thành “rừng” khoai môn, tất cả đều thành thức ăn cho ốc sau khi được băm nhỏ ủ vi sinh lên men. Dưới các ao nước, anh trồng sen, thả bèo, rau muống leo, rồi nhiều cây thủy sinh như rong rêu để che mát, đồng thời là nguồn thức ăn dự trữ quanh năm cho ốc.
Để giới thiệu cho chúng tôi hiệu quả mô hình, anh Ba dùng vợt xúc những mẻ sát ven bờ, một vài kg ốc thương phẩm được vớt lên sau thời gian chưa đầy một phút. Ở những ao khác đang ương ốc nhỏ, chỉ cần nhấc những cây bèo, hàng chục cá thể ốc non như hạt ngô, khuy áo đã bám đen bộ rễ. Theo anh, để nuôi hiệu quả, cần phân các ao ương ốc giống các kích cỡ, nuôi ốc mẹ sinh sản, ốc thương phẩm khác nhau. Cách này vừa dễ chăm sóc, lại giúp luân phiên các lứa, rồi thu hoạch dứt điểm từng ao. So với các vật nuôi khác, ốc không những không gây ô nhiễm môi trường, mà còn có tác dụng lọc nước. Đó cũng là lý do các ao nuôi ở đây có nước rất trong, nhìn thấy tận các tầng rong rêu dưới đáy.
Sự khác biệt so với các mô hình nuôi ốc khác là nơi đây phát triển tốt trong cả những tháng mùa đông. Chia sẻ kinh nghiệm, anh Ba cho biết: “Ở nhiều mô hình, thường phải thu hoạch hết ốc thương phẩm trước mùa đông giá lạnh, rồi qua năm mới nhân lại đàn mất nhiều thời gian, dẫn đến giảm sản lượng và thu nhập cả năm. Tôi nghĩ nhà màng sẽ che được sương muối và không khí lạnh ngoài môi trường gây giá cho ao nước nên dựng nhà để thử. Bất ngờ nguồn nước được ủ ấm, ốc phát triển bình thường cả những đợt rét đậm, rét hại”. Cũng theo anh Ba, nuôi ốc qua mùa đông còn mang lại lợi thế khác là thời điểm gần tết, nhu cầu thị trường lớn nên ốc rất đắt, lúc này nhiều trang trại khác đã không còn, thì sản phẩm của mình trở thành “hàng hiếm”, ốc trái vụ được các tiểu thương săn đón mà vẫn không đủ nguồn cung.
“Nếu các thời điểm trong năm, ốc thương phẩm chỉ bán được trung bình 70.000 đồng/kg, thì thời điểm trước và sau Tết Nguyên đán hàng năm, tôi xuất ra với giá hơn 100.000 đồng mỗi kg, cao gấp rưỡi”, anh Ba cho biết. Ngoài ra, ốc giống, ốc nhỏ được đưa vào các bể và ao có che bạt vẫn phát triển tốt, giúp anh bán được nguồn giống cho các trang trại trong và ngoài tỉnh ngay đầu vụ xuân năm sau với giá cao hơn.
Với diện tích trang trại 1ha, anh nuôi luân phiên nên có sản phẩm bán quanh năm với sản lượng trung bình khoảng 1.000 vạn ốc giống, 4 tấn ốc thương phẩm mỗi năm. Khi ngày càng có nhiều mối hàng quen thuộc, anh đứng ra thu gom sản phẩm của các trang trại ốc trong tỉnh, trở thành đầu mỗi cung ứng đi nhiều nơi. Ngoài các tiểu thương đến thu mua tại chỗ, hàng tuần, anh còn đóng ốc thương phẩm vào các thùng xốp, gửi xe khách vào tận Nghệ An, các tỉnh, thành phía Nam. Theo hạch toán của chủ trang trại, lợi nhuận hàng năm của cả khâu sản xuất và dịch vụ thu gom đạt khoảng 1 tỷ đồng.
Gần như không tốn kinh phí mua thức ăn, cộng với sự sáng tạo để “khắc chế mùa đông”, khu đồng trũng đã cho hiệu quả rất cao so với các đối tượng cây trồng, vật nuôi khác ở địa phương. Gần đây, nhiều đoàn khách từ các tỉnh Ninh Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh, Phú Thọ và nhiều nơi trong tỉnh cũng về tham quan, chia sẻ kinh nghiệm, nên thị trường bán giống ốc ngày càng rộng mở.
Bài và ảnh: Linh Trường