Ông Trump 'kích nổ' chiến tranh thương mại, đánh thuế 100% hàng Trung Quốc

4 giờ trướcBài gốc

Quan hệ thương mại Mỹ-Trung Quốc trở nên căng thẳng sau khi hai bên có một loạt động thái mới nhằm vào nhau. Ảnh: Reuters.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 10/10 đã khơi lại chiến tranh thương mại với Bắc Kinh, chấm dứt thỏa thuận tạm thời giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, bằng việc tuyên bố sẽ tăng thuế mạnh mẽ để trả đũa Trung Quốc hạn chế xuất khẩu các khoáng sản quan trọng.

Ông công bố mức thuế bổ sung 100% áp lên hàng hóa Trung Quốc nhập vào Mỹ, đi kèm với kiểm soát xuất khẩu mới đối với “mọi phần mềm quan trọng” có hiệu lực từ ngày 1/11, chỉ đúng 9 ngày trước khi chính sách giảm thuế hiện tại hết hiệu lực.

Ông Trump còn đặt ra nghi vấn về cuộc gặp giữa ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, dự kiến diễn ra trong ba tuần tới tại Hàn Quốc. Trên mạng xã hội Truth Social, ông cho rằng “bây giờ dường như chẳng còn lý do gì để gặp”.

Sau đó, ông nói với các phóng viên tại Nhà Trắng: “Tôi chưa hủy. Tôi cho rằng có thể chúng tôi vẫn sẽ gặp”. Bắc Kinh từ trước đến nay chưa xác nhận cuộc gặp này.

Các bước thương mại mới là phản ứng của Trump sau khi Trung Quốc mở rộng kiểm soát xuất khẩu các nguyên tố đất hiếm – nguồn lực mà Trung Quốc thống trị – thiết yếu trong sản xuất công nghệ cao.

“Đó là cú sốc”, ông Trump nhận xét về động thái của Trung Quốc, dù nó không nhắm vào Washington trực tiếp. “Tôi nghĩ điều đó rất, rất tồi tệ”.

Những hành động này đánh dấu sự đứt gãy lớn nhất trong quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh trong 6 tháng qua – giữa “công xưởng thế giới” và “nguồn tiêu dùng lớn nhất thế giới”. Nhiều người không tin thỏa hiệp kinh tế mong manh mùa hè kia có thể kéo dài.

Đây là phản ứng hết sức mạnh mẽ của ông Trump, một chính trị gia đảng Cộng hòa từng nhiều lần dùng thuế nhập khẩu để gây áp lực kinh tế với cả đồng minh và đối thủ. Động thái này có thể thổi bùng lại chiến tranh thương mại mà trước đó Mỹ và Trung Quốc tạm dừng sau quá trình ngoại giao căng thẳng.

Các chuyên gia nhận định: nếu hạn chế vận chuyển phần mềm Mỹ sang Trung Quốc được thực thi, ngành công nghệ Trung Quốc có thể chịu đòn nặng, bao gồm lĩnh vực điện toán đám mây và AI.

Ông Trump còn đe dọa áp kiểm soát xuất khẩu với máy bay và linh kiện hàng không, và một nguồn tin thân cận được Reuters dẫn lại cho biết chính quyền đang vạch ra các mục tiêu khác.

Bắc Kinh lâu nay kêu gọi Washington bỏ chính sách thương mại đơn phương, nói rằng các biện pháp đó làm tổn hại thương mại toàn cầu.

Thị trường lao đao vì lời đe dọa mới

Những lời đe dọa và tuyên bố của ông Trump – đăng trên mạng xã hội và trong các cuộc trả lời báo chí – lập tức khiến thị trường tài chính toàn cầu hỗn loạn. Chỉ số S&P 500 giảm hơn 2%, mức giảm một ngày mạnh nhất từ tháng 4, do lo ngại chuỗi thuế mới.

Nhà đầu tư đổ xô vào vàng và trái phiếu Mỹ như “nơi trú ẩn an toàn”, trong khi đồng USD yếu đi so với các ngoại tệ chủ chốt. Các cổ phiếu công nghệ tiếp tục giảm mạnh trong giao dịch sau giờ chính thức khi các biện pháp thuế và kiểm soát xuất khẩu được công bố.

Craig Singleton – chuyên gia Trung Quốc tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ – nhận xét rằng bài đăng của ông Trump “có thể là dấu hiệu cho sự kết thúc của đình chiến thuế quan”. Ông cho rằng Washington xem quyết định kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc như một “sự phản bội”.

Ông Trump nói trong bài đăng đầu tiên hôm thứ Sáu: Trung Quốc đã gửi thư tới nhiều quốc gia, nói rằng họ sẽ áp kiểm soát xuất khẩu đối với mọi yếu tố sản xuất liên quan đất hiếm. Ông cho biết đã được nhiều quốc gia than phiền và nói ông ngạc nhiên vì “mối quan hệ gần đây khá tốt” giữa Mỹ và Trung Quốc.

Gọi hành động của Bắc Kinh là “mệnh lệnh thù địch”, ông Trump nói ông bị ép phải “phản công tài chính.” Ông nhấn mạnh: “Với mỗi nguyên tố mà họ giữ độc quyền, chúng tôi có hai”.

Nhà Trắng và Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington chưa phản hồi yêu cầu bình luận. Người phát ngôn đại diện Thương mại Mỹ từ chối bình luận về các biện pháp phản ứng, trong khi phát ngôn viên Bộ Tài chính không trả lời yêu cầu của báo chí. Hai cơ quan này đã dẫn đầu đàm phán thương mại với Bắc Kinh.

Căng thẳng thương mại

Căng thẳng kinh tế đã leo thang trong những ngày gần đây. Trong hôm thứ Năm, chính quyền Trump đề xuất cấm các hãng hàng không Trung Quốc bay qua không phận Nga để tới Mỹ. Cùng lúc, Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) cho biết đã yêu cầu các trang bán hàng trực tuyến lớn xóa hàng triệu danh sách thiết bị điện tử Trung Quốc bị cấm.

Về phần mình, động thái mới của Trung Quốc bao gồm thêm 5 nguyên tố mới và nhiều công nghệ tinh lọc đất hiếm vào danh sách kiểm soát xuất khẩu, đồng thời yêu cầu các nhà sản xuất ngoại quốc dùng vật liệu từ Trung Quốc, tuân thủ quy định của họ.

Các nhà phân tích cho rằng cơ hội đạt kết quả tích cực trong cuộc gặp Trump–Tập nếu vẫn diễn ra – tại Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC) bắt đầu từ ngày 31/10 ở Hàn Quốc – đang trở nên mong manh.

Scott Kennedy, chuyên gia kinh tế và doanh nghiệp Trung Quốc tại CSIS (Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, Washington), nhận xét: “Mọi thứ sẽ trở nên thú vị”. Ông cho rằng cả hai bên có thể sử dụng áp lực tăng lên để buộc bên kia nhượng bộ trước APEC, hoặc sẵn sàng để tiếp tục căng thẳng nếu cho rằng một thỏa thuận tại APEC khó xảy ra.

Theo Reuters

Huyền Chi

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/ong-trump-kich-no-chien-tranh-thuong-mai-danh-thue-100-hang-trung-quoc-post190354.html