Sáng 16/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách phát triển kinh tế tư nhân.
Cẩn trọng với "công ty ma
Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga.
Tham gia góp ý kiến về dự thảo Nghị quyết, ĐB Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) đặt vấn đề về nguyên tắc quản lý nhà nước đối với khu vực kinh tế tư nhân. Theo nữ đại biểu, dù hoàn toàn nhất trí với chủ trương chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm, đặc biệt trong quản lý điều kiện kinh doanh, đây là hướng đi phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, khuyến khích khởi nghiệp, sáng tạo và mở rộng sản xuất, nhưng nếu không có cơ chế hậu kiểm đủ mạnh, minh bạch và hiệu quả thì chính sách này rất dễ trở thành kẽ hở để các “công ty ma” lợi dụng.
Thực tế đã cho thấy, nhiều đối tượng đã lợi dụng chính sách thông thoáng để lập ra hàng trăm công ty không hoạt động thực tế, mua bán hóa đơn, trốn thuế, rửa tiền, gây thất thu ngân sách và làm méo mó môi trường cạnh tranh. Có vụ việc cơ quan chức năng đã phát hiện tới hơn 600 doanh nghiệp “ma” xuất trên 1 triệu hóa đơn khống, với giá trị giao dịch lên tới gần 64.000 tỷ đồng.
Do đó, ĐB Nga cho rằng, cần bổ sung rõ các yêu cầu cụ thể đối với hệ thống hậu kiểm: liên thông dữ liệu giữa các cơ quan thuế, hải quan, ngân hàng; kiểm tra thực địa; ứng dụng công nghệ số trong giám sát, đặc biệt phải có chế tài đủ sức răn đe. Đồng thời, cần quy định rõ các ngành, lĩnh vực buộc phải tiền kiểm, trên cơ sở rủi ro và kinh nghiệm quốc tế, để tránh áp dụng tràn lan hoặc lỏng lẻo.
Qua thảo luận, các ĐB đều cho rằng, phát triển kinh tế tư nhân là nhiệm vụ chiến lược lâu dài, nhưng cũng là yêu cầu cấp bách hiện nay. Do đó, cần một nghị quyết có trọng tâm, có chiều sâu, có tính khả thi cao để tạo ra động lực thực sự cho doanh nghiệp tư nhân phát triển, từ đó đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển bền vững của đất nước.
Doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm vẫn có thể bị thanh tra đột xuất
Làm rõ thêm các góp ý của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết các quy định, chính sách nêu tại dự thảo nghị quyết nhằm thể chế hóa các nội dung của Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị.
Dự thảo nghị quyết chỉ đưa ra quy định mang tính nguyên tắc, đảm bảo tuân thủ đúng chủ trương của Nghị quyết 68 và phân cấp cho địa phương một cách minh bạch, khả thi.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình tiếp thu ý kiến các đại biểu.
Làm rõ những ý kiến liên quan đến chính sách bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh từ 1/1/2026, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết có nhiều ý kiến đại biểu lo ngại sẽ tạo gánh nặng tuân thủ khi họ phải kê khai, đăng ký thuế…
Song, ông Thắng khẳng định đây là chủ trương đúng đắn, nhằm đảm bảo minh bạch hóa hoạt động sản xuất, kinh doanh, tạo bình đẳng về chế độ thuế, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp.
Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, thời gian qua, Bộ đang thí điểm chính sách này tại một số địa bàn, nhận thấy chính sách này hiệu quả, cần được chính thức triển khai sớm.
Bộ cũng đang chỉ đạo cơ quan thuế hướng dẫn các hộ kinh doanh đăng ký, kê khai thuế, tăng cường ứng dụng công nghệ, hạ tầng vật chất… để giảm gánh nặng chi phí, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi số.
Giải đáp những ý kiến của đại biểu về lo ngại lỗ hổng khi quy định thanh, kiểm tra tối đa một lần trong năm với doanh nghiệp, trừ trường hợp có dấu hiệu vi phạm rõ ràng, Bộ trưởng Thắng cho rằng việc này hướng tới giảm thanh, kiểm tra trực tiếp; chuyển mạnh từ tiền kiểm, hậu kiểm; tăng cường kiểm tra, thanh tra từ xa, dựa trên dữ liệu điện tử, chia sẻ thông tin.
Do đó, không làm giảm hiệu lực quản lý Nhà nước, không cản trở hoạt động của doanh nghiệp.
Dự thảo Nghị quyết cũng không hạn chế thanh, kiểm tra đột xuất khi doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm.
Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định sẽ tiếp thu tất cả các ý kiến thảo luận tại tổ và hội trường, nhanh chóng hoàn thiện dự thảo nghị quyết để có tính thực tiễn, khả thi và thống nhất quy định hiện hành.
Thiên Tuấn