Sản phẩm mận hậu ruby của HTX Kiên Cường được công nhận OCOP 4 sao cấp tỉnh.
Tiềm năng nông sản địa phương
Chương trình OCOP được triển khai, là một trong những giải pháp quan trọng phát triển kinh tế nông thôn theo hướng phát huy nội lực, gia tăng giá trị sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân. Trọng tâm của chương trình là phát triển các sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp và dịch vụ có lợi thế của mỗi địa phương theo chuỗi giá trị, do các thành phần kinh tế tư nhân và kinh tế tập thể làm chủ thể.
Tại Sơn La, việc triển khai Chương trình OCOP không chỉ là lựa chọn các sản phẩm đặc trưng, còn hướng tới thay đổi tư duy sản xuất, kinh doanh của người dân, hợp tác xã và doanh nghiệp, từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất hàng hóa có tiêu chuẩn, có thương hiệu và thị trường tiêu thụ ổn định.
Đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP năm 2025 đối với sản phẩm chè shan tuyết Ôn Ốc.
Sau hơn 7 năm thực hiện, Chương trình OCOP tạo sức lan tỏa tích cực trong cộng đồng dân cư nông thôn. Nhiều chủ thể sản xuất chủ động đầu tư cải tiến quy trình, nâng cao chất lượng sản phẩm, chú trọng thiết kế bao bì, nhãn mác, xây dựng câu chuyện sản phẩm gắn với lịch sử, văn hóa và điều kiện tự nhiên của địa phương. Nhờ đó, nhiều nông sản từng bước khẳng định vị thế trên thị trường trong và ngoài tỉnh.
HTX Kiên Cường, xã Phiêng Khoài là một trong những đơn vị tiên phong trong sản xuất mận theo quy trình an toàn. HTX đang có gần 90 ha mận sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và hữu cơ. Nhờ kiểm soát chất lượng, sản phẩm mận của HTX được lựa chọn cung ứng cho hệ thống suất ăn hàng không, thị trường có yêu cầu khắt khe về chất lượng và an toàn thực phẩm. Đầu năm 2025, HTX đăng ký xét công nhận sản phẩm OCOP đối với quả mận ruby và được công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao cấp tỉnh, tạo nền tảng quan trọng xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ.
Ông Nguyễn Quốc Cường, đại diện HTX Kiên Cường, chia sẻ: Khi sản phẩm mận Phiêng Khoài có thương hiệu, được công nhận chất lượng, việc tiêu thụ thuận lợi hơn, giá trị sản phẩm nâng lê. Qua đó, nâng cao thu nhập cho người trồng mận. Hiện nay, mỗi năm HTX liên kết tiêu thụ khoảng 400 tấn quả, doanh thu trên 4 tỷ đồng.
Sản phẩm nấm linh chi của Công ty TNHH Mạnh Thắng được sản xuất trong nhà lưới đạt tiêu chuẩn vệ sinh, đảm bảo chất lượng dược liệu.
Thúc đẩy phát triển nông thôn
Đề án Phát triển sản phẩm OCOP giai đoạn 2022-2025, định hướng đến năm 2030”, tỉnh Sơn La bố trí các nguồn lực, lồng ghép hiệu quả các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển sản phẩm OCOP. Trong đó, tập trung nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, ngân sách địa phương và huy động xã hội hóa nhằm hỗ trợ các chủ thể đầu tư mở rộng sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao chất lượng sản phẩm.
Cùng với đó, tỉnh chú trọng hỗ trợ xây dựng, chuẩn hóa quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ; hoàn thiện bao bì, nhãn mác; truy xuất nguồn gốc; đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, góp phần nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm OCOP. Đào tạo, tập huấn cho các hợp tác xã, doanh nghiệp, hộ sản xuất được tăng cường, giúp các chủ thể nâng cao năng lực quản trị, tham gia hiệu quả chuỗi giá trị.
Đến nay, toàn tỉnh có 214 sản phẩm OCOP, gồm 1 sản phẩm 5 sao, 69 sản phẩm 4 sao và 144 sản phẩm 3 sao, thuộc các nhóm thực phẩm, đồ uống, thảo dược, lưu niệm và dịch vụ du lịch nông thôn. Chủ thể tham gia chương trình ngày càng đa dạng, cho thấy sức lan tỏa của OCOP trong cộng đồng và vai trò ngày càng rõ nét của kinh tế tập thể trong phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Ông Vũ Tiến Đĩnh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: Trong quá trình triển khai OCOP, tỉnh nhận diện rõ những hạn chế như quy mô sản xuất của một số chủ thể còn nhỏ, năng lực quản trị và kết nối thị trường chưa đồng đều. Trên cơ sở đó, tỉnh xây dựng lộ trình, giải pháp cụ thể, tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển các sản phẩm OCOP đặc thù theo từng tiểu vùng sinh thái, gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ và du lịch nông thôn.
Song song với nâng cao chất lượng sản phẩm, công tác xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm OCOP đẩy mạnh. Nhiều hội chợ, triển lãm, tuần hàng OCOP trong và ngoài tỉnh được tổ chức; 12 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP được xây dựng; nhiều sản phẩm đưa lên các sàn thương mại điện tử, mở rộng kênh tiêu thụ, thích ứng với xu hướng mua sắm hiện đại.
Việc phát triển sản phẩm OCOP gắn với xây dựng thương hiệu địa phương từng bước khẳng định hướng đi đúng đắn của Sơn La trong khai thác hiệu quả tiềm năng bản địa. OCOP không chỉ là câu chuyện của từng sản phẩm, từng hợp tác xã, còn là giải pháp quan trọng tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao giá trị nông sản và thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu trong giai đoạn tới.
Nguyễn Yến