Các bác sĩ đơn vị Tư vấn và Tiêm chủng, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, phế cầu (Streptococcus pneumoniae) là một loại vi khuẩn thường trú trong mũi họng của người khỏe mạnh.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, người già hoặc người suy giảm miễn dịch, phế cầu có thể vượt qua hàng rào bảo vệ tự nhiên, xâm nhập vào máu, phổi hoặc màng não và gây ra những bệnh lý nguy hiểm đe dọa tính mạng.
Căn bệnh nguy hiểm với trẻ nhỏ
Phế cầu có thể gây ra nhiều bệnh, từ nhẹ đến nặng, bao gồm:
Viêm phổi do phế cầu: Là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ dưới 5 tuổi, với các biểu hiện: Ho, sốt cao, khó thở, thở nhanh, rút lõm lồng ngực.
Viêm màng não mủ: Có thể để lại di chứng nặng nề như điếc, chậm phát triển trí tuệ, thậm chí tử vong.
Nhiễm khuẩn huyết: Vi khuẩn vào máu, gây sốc nhiễm trùng.
Viêm tai giữa cấp: Gặp phổ biến ở trẻ nhỏ, dễ tái phát và dẫn đến nghe kém nếu không điều trị dứt điểm.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 300.000 - 500.000 trẻ em tử vong do bệnh phế cầu, phần lớn tại các nước đang phát triển, nơi tỷ lệ tiêm chủng còn thấp.
Trẻ nhỏ là đối tượng dễ mắc bệnh phế cầu bởi hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện. Trẻ thường xuyên tiếp xúc gần gũi với người khác trong nhà trẻ, mẫu giáo. Dễ bị nhiễm virus đường hô hấp (cúm, RSV, adenovirus...), những yếu tố làm tăng nguy cơ phế cầu bùng phát gây bệnh.
Phế cầu lây qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc tay - mũi - miệng. Người mang vi khuẩn không triệu chứng vẫn có thể là nguồn lây cho trẻ.
Tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh hiệu quả - Ảnh BVCC
Tiêm chủng vắc xin: Biện pháp phòng bệnh hiệu quả
Tiêm vắc xin là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất. Hiện nay, có hai loại vắc-xin phế cầu chính: PCV10 (Synflorix) - bảo vệ chống lại 10 typ huyết thanh phế cầu thường gặp và PCV13 - bảo vệ 13 typ huyết thanh, thường dùng cho trẻ lớn hơn hoặc người có bệnh nền.
Vắc xin Synflorix (PCV10) được Tổ chức Y tế Thế giới khuyến cáo sử dụng trong chương trình tiêm chủng mở rộng ở nhiều quốc gia. Synflorix (PCV10) giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh do 10 typ phế cầu thường gặp gây ra, trong đó có typ 1, 5, 6B, 7F, 9V, 14, 18C, 19F và 23F, những tác nhân hàng đầu gây bệnh nặng ở trẻ nhỏ.
Ngoài ra, Synflorix còn giúp giảm tỷ lệ viêm tai giữa cấp do phế cầu, một trong những nguyên nhân khiến trẻ phải dùng kháng sinh nhiều nhất.
Lịch tiêm khuyến cáo của Synflorix:
Trẻ 6 tuần - 6 tháng: 3 mũi cơ bản (mỗi mũi cách nhau ≥1 tháng) + 1 mũi nhắc lại lúc 12-15 tháng.
Trẻ 7-11 tháng: 2 mũi cơ bản + 1 mũi nhắc sau 1 năm.
Trẻ 12 tháng - 5 tuổi: 1 mũi duy nhất.
Tiêm vắc-xin không chỉ giúp bảo vệ con bạn khỏi bệnh nặng, mà còn giảm lây lan trong cộng đồng, nhờ giảm tỷ lệ người mang phế cầu trong mũi họng. Không thể dự đoán ai sẽ bị bệnh nặng, nhiều trẻ hoàn toàn khỏe mạnh vẫn có thể diễn tiến nhanh và nguy kịch chỉ trong vài giờ.
Kháng sinh không đủ để kiểm soát phế cầu, nhiều chủng đã kháng penicillin, macrolid, cephalosporin...
Tiêm chủng là biện pháp duy nhất chủ động và bền vững. Tiêm càng sớm, hiệu quả bảo vệ càng cao.
“Phế cầu có thể cướp đi hơi thở của trẻ chỉ trong một ngày nhưng chỉ một mũi tiêm Synflorix có thể ngăn điều đó xảy ra”. Hãy hỏi bác sĩ nhi khoa hoặc đơn vị tiêm chủng gần nhất để được tư vấn và tiêm phòng đầy đủ cho trẻ.
Thúy Nga