Trong một bộ phim tài liệu phát sóng trên kênh truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV), phi công Li Chao – người điều khiển tiêm kích J-16 – kể lại một cuộc đối đầu được cho là “hiếm có” với hai tiêm kích tàng hình nước ngoài.
Theo lời kể, sự việc xảy ra trong một chuyến huấn luyện bay ven bờ biển vào năm 2024, khi Li Chao bất ngờ phát hiện hai máy bay không xác định đang tiến gần vùng nhận dạng phòng không của Trung Quốc.
“Chúng tôi nhanh chóng triển khai đội hình chiến đấu. Sau khi điều chỉnh radar và hệ thống dẫn bắn, tôi đã khóa được cả hai mục tiêu cùng lúc,” Li Chao nói trong chương trình.
Phi công Li Chao mô tả rằng hai chiếc tiêm kích tàng hình này sau đó đã “rút lui nhanh chóng” khỏi khu vực.
Thông tin này ngay lập tức được truyền thông nhà nước Trung Quốc coi là minh chứng cho sự vượt trội của tiêm kích J-16, cũng như năng lực ngày càng tinh vi của radar nội địa Trung Quốc.
Một số kênh truyền thông gọi đây là “bước tiến mới” trong khả năng phát hiện và theo dõi máy bay tàng hình – loại mục tiêu vốn là “ác mộng” đối với các hệ thống radar truyền thống.
Tuy nhiên, bên ngoài Trung Quốc, phản ứng lại khác hẳn. Nhiều chuyên gia quân sự quốc tế cho rằng khả năng “khóa cùng lúc 2 tiêm kích tàng hình” là điều cực kỳ khó, nếu không muốn nói là bất khả thi với công nghệ hiện tại của J-16.
Nhà phân tích hàng không Justin Bronk thuộc Viện Nghiên cứu Quốc phòng Hoàng gia Anh (RUSI) nhận định: “Radar mảng pha của J-16 tuy hiện đại, nhưng việc phát hiện và bám mục tiêu là máy bay tàng hình ở cự ly xa vẫn là điều vượt ngoài khả năng thực tế.”
Một số ý kiến khác cho rằng tuyên bố này mang tính tuyên truyền nhiều hơn là kỹ thuật.
Theo họ, Trung Quốc có thể đang muốn gửi thông điệp răn đe , đặc biệt là Mỹ và đồng minh – những bên thường xuyên triển khai máy bay F-35 và F-22 tại khu vực Tây Thái Bình Dương.
J-16, loại tiêm kích mà Li Chao điều khiển, là phiên bản nâng cấp nội địa dựa trên dòng Su-27/Su-30 của Nga.
Máy bay này được trang bị radar mảng pha chủ động (AESA), hệ thống điện tử hàng không hiện đại, và có khả năng mang nhiều loại vũ khí tầm xa.
Một số chuyên gia hàng không đánh giá J-16 có uy lực tương đương mẫu Su-30M2 Nga và F-15E Strike Eagle Mỹ, nhờ khả năng tấn công chính xác mục tiêu mặt đất.
Tuy vậy, giới chuyên môn đánh giá radar của J-16 vẫn chưa thể sánh được với công nghệ cảm biến của F-35 hay F-22 của Mỹ.
Dù vậy, sự kiện này vẫn tạo hiệu ứng lớn trong dư luận Trung Quốc. Các nền tảng mạng xã hội nước này lan truyền đoạn video về phát biểu của phi công Li Chao như biểu tượng của “bản lĩnh và lòng tự tin” của lực lượng không quân Trung Quốc.
Một số ý kiến cho rằng, cho dù tuyên bố chưa được xác thực, việc nhấn mạnh khả năng đối đầu với tiêm kích tàng hình phương Tây vẫn giúp củng cố tinh thần dân tộc và niềm tin vào sức mạnh quốc phòng.
Ở chiều ngược lại, các chuyên gia cảnh báo rằng những phát ngôn mang tính phô trương như vậy có thể làm gia tăng nguy cơ hiểu lầm và căng thẳng trong khu vực.
Trong bối cảnh Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản và các nước đồng minh đều tăng cường hiện diện quân sự tại Thái Bình Dương, mỗi lời tuyên bố “chiến công” như vậy đều có thể khiến tình hình thêm nhạy cảm.
Việt Hùng
Theo CCTV, Global Times, Eurasian Times