Phó Chủ tịch Quốc hội: Cần có chính sách thu hút người tài từ nước ngoài

4 giờ trướcBài gốc

Phải có sự luân chuyển nhân lực giữa các bộ phận

Tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét báo cáo của Đoàn giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao", diễn ra ngày 11/8, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, trong giai đoạn vừa qua, nhờ công tác đào tạo, nguồn nhân lực chúng ta đã đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu

Tuy nhiên, giai đoạn tới là kỷ nguyên phát triển xây dựng Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, nguồn nhân lực chưa đáp ứng được, trong khi, một số ngành rất thiếu hụt. Vì vậy, để đảm bảo nhân lực cho thời kỳ mới phát triển thịnh vượng, phải có nhận thức toàn diện của tất cả các ngành, các cấp và thực hiện một cách đồng bộ.

Nhấn mạnh vấn đề giữ nhân tài trong nước, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, phải có sự luân chuyển nhân lực giữa các bộ phận, giữa khu vực công - tư, đem văn hóa doanh nghiệp vào quản lý Nhà nước và đem văn hóa Nhà nước ra quản lý doanh nghiệp.

Đồng thời, cần có chính sách thu hút người tài ở nước ngoài về, nhất là thu hút người Việt về nước. Hiện nay, chúng ta cũng có nhiều chủ trương như: Sửa Luật Quốc tịch; miễn thị thực cho các chuyên gia, nhà khoa học cầu thủ bóng đá giỏi, nhân vật nổi tiếng...

Cùng với đó, cải thiện chế độ lương, thưởng, phúc lợi cả ở khu vực công và khu vực tư, xây dựng môi trường làm việc lành mạnh, khuyến khích sáng tạo, giảm phiền hà.Đề cập đến vấn đề đào tạo nguồn nhân lực, ông Nguyễn Khắc Định cho rằng phải đổi mới, tập trung nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo.

Đào tạo từ phổ thông, tập trung đào tạo từ phổ thông thì đại học mới giỏi, học xong đại học giỏi thì đi làm còn giỏi nữa. “Thậm chí từ mầm non, mẫu giáo, đào tạo theo thực tiễn Việt Nam, đào tạo từ cấp thấp đến cấp cao, liên tục, đồng bộ. Trong đó cần chú ý cả vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi để không bỏ sót nhân tài” - ông Nguyễn Khắc Định nói.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, cần chuyển từ "học để thi" sang "học để làm" và làm ra của cải bởi nhiều người vẫn có tư tưởng "học để thi có điểm cao".Cùng với đó là giảm tải lý thuyết, tăng thực hành, tăng kỹ năng sống; tập trung đào tạo nghề chất lượng cao, đáp ứng ngành nghề tại Việt Nam trong thời đại mới, nhất là những ngành nghề nguồn nhân lực còn thiếu như công nghiệp cao, dịch vụ kỹ thuật cao, kinh tế tuần hoàn, chuyển đổi xanh, trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn...

Về vấn đề sử dụng nhân lực, theo Phó Chủ tịch Quốc hội, sử dụng phải đúng người, bố trí người phải đúng theo năng lực, theo lĩnh vực được đào tạo, đánh giá năng lực phải qua hoạt động thực tiễn, qua sản phẩm, qua đóng góp.

Đánh giá, dự báo nhu cầu nguồn nhân lực

Góp ý vào nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị sắp tới, trong dự thảo nghị quyết về giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, ở phần thực trạng, phải cung cấp bức tranh tổng thể thực trạng nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao ở Việt Nam trong giai đoạn từ đầu nhiệm kỳ 2021-2024.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu cần thẳng thắn nhìn ra hiện tại giáo dục chất lượng cao của Việt Nam đứng ở đâu trong khối ASEAN nói riêng, khối châu Á nói chung, đơn cử như Singapore, Nhật Bản, Hàn Quốc.

Ví dụ, Hàn Quốc đi lên từ giáo dục đào tạo, lĩnh vực khoa học công nghệ. Hay Nhật Bản, Singapore dù khan hiếm tài nguyên thiên nhiên nhưng lấy giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ là mục tiêu lớn để phát triển đất nước.

Từ đó, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần đánh giá lại, dự báo nhu cầu nguồn nhân lực trong giai đoạn 2025 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, nhất là với những ngành, lĩnh vực then chốt của đất nước, trọng điểm nhưng phải có ưu tiên.

Chủ tịch Quốc hội nêu, thực tế dù có nhiều đề án, chương trình phát triển nhân lực chất lượng cao nhưng việc tổ chức thực hiện còn hạn chế, kết quả chưa rõ nét. Ngoài ra, cơ chế chính sách tài chính Nhà nước để phát triển nguồn nhân lực, nhất là chất lượng cao, chưa được quan tâm đúng mức, chưa tương xứng với vai trò đột phá chiến lược.

Trong 3 năm (từ 2021 - 2023), tỷ lệ chi cho ngành giáo dục, dạy nghề chưa đạt tối thiểu 20% tổng số ngân sách nhà nước cho ngành giáo dục. Tỷ lệ chi ngân sách cho giáo dục đại học còn thấp, có xu hướng giảm. Do đó, cần đánh giá đúng mức và có giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Theo báo cáo của Đoàn giám sát, bước vào kỷ nguyên mới, yêu cầu về nhân lực chất lượng cao ngày càng cấp thiết, đất nước ta đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt nhân lực chất lượng cao, nhất là chuyên gia đầu ngành, “tổng công trình sư”, nhóm nghiên cứu mạnh trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kinh tế mới, nhân lực phục vụ công nghiệp quốc phòng, an ninh và các lĩnh vực quan trọng khác.

Cơ cấu ngành nghề đào tạo chưa thực sự hợp lý, chưa gắn kết chặt chẽ và theo kịp nhu cầu của thực tiễn. Tỷ lệ sinh viên theo học các ngành kinh tế, tài chính, luật khá cao. Tỷ lệ theo học các nhóm ngành khoa học cơ bản, nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản… có xu hướng giảm.

Một bộ phận không nhỏ sinh viên tốt nghiệp đại học chưa đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng, nhất là về kỹ năng, độ thích ứng và tính chuyên nghiệp. Ước tính 30% sinh viên tốt nghiệp không làm việc trong lĩnh vực được đào tạo.

Cơ sở vật chất, trang thiết bị đào tạo, cơ sở thực hành còn nghèo nàn, lạc hậu, chưa đáp ứng tốt yêu cầu đào tạo nhân lực chất lượng cao. Một bộ phận nhà giáo còn hạn chế về năng lực, kỹ năng nghề nghiệp chuyên môn.

Đào tạo nhân lực chất lượng cao chưa được đầu tư xứng tầm. Việc chuyển giao, nhân rộng các chương trình đào tạo nghề theo chuẩn quốc tế còn khó khăn, thiếu đồng bộ. Kết quả phân luồng giáo dục đạt thấp so với mục tiêu. Công tác hướng nghiệp, định hướng nghề nghiệp cho học sinh chưa thực sự hiệu quả...

Theo báo cáo, năm 2024, có gần 47,3 triệu người lao động làm việc ở khu vực ngoài nhà nước, chiếm 89,3% tổng lực lượng lao động và chiếm trên 91% tổng số lao động có việc làm của nền kinh tế. Đối với khu vực ngoài công lập, số lượng lao động tăng bình quân khoảng 0,65%/năm trong giai đoạn 2021-2024, cao nhất là khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.Năm 2024, cả nước có 243 cơ sở giáo dục đại học, 1.545 cơ sở giáo dục nghề nghiệp; có 932 ngành đào tạo trình độ đại học, 434 ngành đào tạo trình độ thạc sĩ, 412 ngành đào tạo trình độ tiến sĩ.

Quỳnh Nga

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/pho-chu-tich-quoc-hoi-can-co-chinh-sach-thu-hut-nguoi-tai-tu-nuoc-ngoai-414777.html