Phong trào 'khoán sản phẩm' ở Triệu Sơn những năm 1980: Một thời để nhớ

9 giờ trướcBài gốc

Minh họa: BH

Chập tối ngày hôm trước, anh Hoàng Lâm xuống nhà tôi trong khu tập thể của Báo, dặn: Mai dậy sớm đi xuống huyện với anh mấy ngày! Sáng hôm sau khi còn chưa rõ mặt người, hai anh em đã khăn gói lên đường. Đến Huyện ủy Triệu Sơn chưa tới giờ làm việc. Anh Nguyễn Văn Ngọc, Bí thư Huyện ủy rất cảm động vì các nhà báo đang ngồi chờ ở văn phòng. Chưa uống hết ấm chè Thái Bí thư Ngọc pha, chúng tôi đạp xe về xã để tránh cái nắng gắt của mùa hè.

Về xã Tiến Nông, sau cái bắt tay thân mật, anh Lê Văn Phúc, huyện ủy viên, chủ nhiệm HTX nói: ta tranh thủ xuống đội sản xuất, đi thăm đồng, ra trại chăn nuôi cho mát rồi về làm việc, được không?... Theo anh Phúc chúng tôi đi thăm các ruộng lúa, cánh đồng khoai, ngô của xã viên đội 1, đội 5. Anh Phúc giới thiệu cụ thể từng thửa ruộng, cánh đồng nào đã “khoán sản phẩm”, nơi nào còn để cho đội sản xuất quản lý “đánh kẻng, ghi tên, chấm công” (tức là đội khoán việc) - sao vẫn còn ruộng do đội sản xuất quản lý? Tôi hỏi. Vì những diện tích ấy sản xuất khó khăn, mức khoán chưa hợp lý nên xã viên chưa muốn nhận khoán. Anh Phúc giải thích riêng đàn lợn trong trại chăn nuôi, đàn vịt thời vụ hàng ngàn con đã khoán đến nhóm và hộ xã viên rồi!

Sau thăm đồng, chúng tôi “hội quân” tại nhà đội trưởng đội 1 có sự tham gia của “tư lệnh” đội 1, đội 5, trưởng trại chăn nuôi. Các anh cung cấp thêm tình hình, số liệu, tâm tư, nguyện vọng của xã viên và có chung nhận xét: sau hai vụ sản xuất, cách khoán này kết quả trông thấy rõ: Lúa màu tốt, đàn lợn tăng trọng, đàn vịt béo, năng suất cây trồng đều tăng, xã viên, hộ gia đình đều vượt khoán. Chủ nhiệm Phúc nhận xét: Được Huyện ủy chọn làm điểm, đảng bộ xã chúng tôi tổ chức học tập, quán triệt, ra nghị quyết; ban quản trị HTX xây dựng phương án khoán từng loại vật nuôi, cây trồng trên từng hạng đất rồi đưa ra dân bàn sau đó phát động xã viên đăng ký nhận khoán. Đội sản xuất chỉ đạo sản xuất, quản lý sản phẩm đến từng hộ gia đình...!

Gần trưa chúng tôi được dùng bữa cơm quê tại nhà đội trưởng với sản phẩm cây nhà lá vườn. Anh Lâm nói: thật vui khi các nhà báo tỉnh được thưởng thức “thành quả của khoán sản phẩm” tại một xã vùng lúa!

Ngày thứ hai đến xã Minh Sơn. Anh Tống Văn Cầm, chủ nhiệm HTX đưa chúng tôi đi thực tế vùng đồi Nhơm, là vùng đồi thấy được HTX cơ cấu đa cây trồng: ngô, khoai, sắn, mía, cây ăn quả. Từ khi áp dụng khoán sản phẩm, HTX quy hoạch lại đất đồi cho từng cây trồng, lên phương án khoán rồi phát động xã viên nhận đất, cuối vụ thu hoạch giao sản phẩm cho HTX. Ngoài phần vượt khoán, xã viên được thu các sản phẩm xen ghép theo phương thức nông - lâm kết hợp; hoặc những khoảnh đất lâu nay để không...

Trong buổi làm việc với chúng tôi, Bí thư Ngọc mở đầu bằng câu hỏi: - sau hai ngày đi thực tế, các nhà báo thấy thế nào? Anh Lâm chia sẻ: Rất nhiều cái mới, kết quả rất tích cực chỉ tiếc là chúng tôi chưa đi được hết!

Anh Ngọc tâm sự: Thực ra việc “khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động” ở Triệu Sơn đã được một số HTX chủ động áp dụng cho xã viên từ những năm 1978,1979. Khi biết được thực tế ấy, Huyện ủy đã thống nhất chủ trương chỉ đạo một số HTX làm điểm đối với cây lúa, cây màu, chăn nuôi lợn, cá, vịt, cây lâm nghiệp trước thời điểm có Chỉ thị 100 khi thực hiện chủ trương này cấp ủy đảng từ huyện đến cơ sở phải tạo được sự đồng thuận cao nhất đối với người dân (tức xã viên). Phải làm tốt công tác tư tưởng, công tác tuyên truyền cùng với đó là cơ chế khoán, quản công khai minh bạch và phải đặt lợi ích của người dân lên trên hết! Rất mừng là mô hình khoán sản phẩm này được người dân hưởng ứng và thành công bước đầu...!

Sau loạt bài phóng sự điều tra của Hoàng Lâm và Lê Dung (bút danh của tôi) đăng trên Báo Thanh Hóa, các phóng viên trong Ban Nông - Lâm: Như Hải, Quỳnh Thanh, Bá Huấn, Như Thông... tiếp tục có bài viết về khoán sản phẩm ở các HTX Thọ Tiến, Thọ Bình, Hợp Thành, Hợp Lý... Từ mô hình khoán sản phẩm ở Triệu Sơn, Ban Nông nghiệp Tỉnh ủy, Ty Nông nghiệp tổ chức các “hội nghị đầu bờ” tại Triệu Sơn để tổng kết nhân rộng mô hình trong toàn tỉnh.

Một điều rất phấn khởi là cuối năm 1982, Báo Thanh Hóa vinh dự được đi dự Hội nghị tuyên truyền về khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động trong nông nghiệp do Ban Tuyên huấn Trung ương, Bộ Nông nghiệp, Hội Nhà báo Việt Nam đồng tổ chức tại Báo Hà Tây (tỉnh Hà Tây). Anh Nguyễn Văn Giá, Tổng Biên tập được báo cáo điển hình tại hội nghị, anh Lương Vĩnh Lạng và tôi được tháp tùng Tổng Biên tập đi dự.

Từ thực tiễn ở Thanh Hóa và nhiều địa phương khác, trên cơ sở thắng lợi của cơ chế khoán 100 (khoán sản phẩm đến nhóm và người lao động), ngày 5/4/1988, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TW về đổi mới cơ chế quản lý kinh tế trong nông nghiệp (khoán hộ) - coi hộ là đơn vị kinh tế tự chủ, mở ra thời kỳ mới trong phát triển nông nghiệp của nước ta.

Nhà báo Lê Tiến Kiên

Nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Thanh Hóa

Nguồn Thanh Hóa : http://baothanhhoa.vn/phong-trao-khoan-san-pham-o-trieu-son-nhung-nam-1980-nbsp-mot-thoi-de-nho-252428.htm