Iraq được cho là đã âm thầm thực hiện những bước đi chiến lược để giữ cho một trong những mỏ dầu quan trọng nhất của mình không bị lung lay trước đòn trừng phạt của Mỹ áp lên gã khổng lồ Lukoil của Nga.
Hãng Reuters ngày 25/11 dẫn nguồn 3 quan chức năng lượng Iraq cho biết, chính phủ nước này đã trực tiếp chi trả cho nhân viên địa phương tại mỏ dầu West Qurna-2 đầy đủ 2 tháng lương bị chậm trễ và thậm chí còn ứng trước lương tháng 12 bằng đồng nội tệ, nhằm đảm bảo sản xuất tại đây không bị gián đoạn.
Động thái này diễn ra chỉ vài tuần sau khi Lukoil tuyên bố tình trạng "bất khả kháng" tại West Qurna-2 – một điều khoản pháp lý cho phép công ty tạm dừng trách nhiệm hợp đồng do các yếu tố ngoài tầm kiểm soát, như lệnh trừng phạt.
Trước đây Lukoil là bên chi trả lương. Nhưng lệnh trừng phạt của Mỹ đã ngay lập tức tác động tới khả năng thanh toán quốc tế của gã khổng lồ dầu Nga. Thậm chí ngay cả trước khi lệnh trừng phạt có hiệu lực, Baghdad đã dừng mọi giao dịch tiền mặt và dầu thô liên quan đến công ty Nga.
Mỏ dầu West Qurna-2 ở tỉnh Basra, miền Nam Iraq. Ảnh: Middle East Monitor
Mỏ West Qurna-2 ở tỉnh Basra, miền Nam Iraq, không phải là mỏ dầu thông thường. Với sản lượng ổn định từ 460.000 đến 480.000 thùng/ngày, mỏ này chiếm khoảng 9% tổng sản lượng dầu của Iraq – quốc gia sản xuất dầu lớn thứ hai trong OPEC, chỉ sau Ả Rập Xê Út.
Hơn nữa, mỏ này cũng đóng góp khoảng 0.5% nguồn cung dầu toàn cầu. Nếu sản lượng tại đây sụt giảm, Iraq không thể bù đắp ngay lập tức do hệ thống xuất khẩu đang hoạt động hết công suất, dẫn đến mất hàng tỷ USD doanh thu nhà nước và có thể đẩy giá dầu thế giới tăng vọt.
Động thái này cũng diễn ra trong bối cảnh Baghdad đang tìm kiếm sự miễn trừ trong 6 tháng từ phía Mỹ để Lukoil có thể hoàn tất việc bán 75% cổ phần của mình tại mỏ dầu khổng lồ – một sự rút lui mà các quan chức Mỹ và EU coi là một "chiến thắng" trong cuộc chiến trừng phạt, và là một sự đảo ngược chiến lược đối với ảnh hưởng của Nga trong ngành dầu mỏ Iraq.
Vấn đề là, mỏ West Qurna-2 không phải là mỏ dầu dễ khai thác. Các quan chức Iraq thừa nhận rằng mỏ dầu này quá phức tạp đối với các công ty nhà nước.
Baghdad đang xem xét ít nhất 3 khách mua tiềm năng – 1 khách từ Trung Quốc và 2 khách phương Tây, trong bối cảnh Washington đang ra tín hiệu sẽ ngăn chặn bất kỳ giao dịch nào củng cố vị thế của Moscow hoặc lợi dụng kẽ hở trừng phạt.
Cho đến khi một sự miễn trừ được chấp thuận và cổ phần của Lukoil được bán, Iraq thực chất đang đảm nhận vai trò trông coi một siêu dự án của Nga để duy trì nguồn cung toàn cầu ổn định.
Căng thẳng địa chính trị đã tạo ra một tình huống khó xử: Cổ phần của Nga bị đóng băng, Mỹ nắm quyền quyết định, Iraq trả tiền, và sản lượng dầu 480.000 thùng/ngày đang bị đe dọa.
Minh Đức (Theo Reuters, Oil Price)