Luật Đất đai tác động trực tiếp đến quyền lợi của người dân và hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản. Ảnh minh họa: Nguyễn Thanh – TTXVN
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai đang được cơ quan soạn thảo khẩn trương hoàn thiện trước khi trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp tháng 10/2025. Đây là một trong những đạo luật có tác động sâu rộng đến đời sống kinh tế - xã hội, được dư luận đặc biệt quan tâm.
Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) và Viện Nghiên cứu Đánh giá Thị trường Bất động sản Việt Nam (VARS IRE) nhận định, đạo luật này có ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống kinh tế – xã hội, tác động trực tiếp đến quyền lợi của người dân và hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản.
Các chuyên gia cho rằng, quy định xây dựng bảng giá đất theo loại đất, khu vực, vị trí và thời gian quyết định bảng giá 5 năm một lần là hợp lý. Ảnh minh họa: TTXVN phát.
Mặc dù vậy, việc xây dựng hệ thống chỉ tiêu kỹ thuật, khung chuẩn định giá đất thống nhất trên toàn quốc là rất cần thiết. Đồng thời, cơ chế công khai, minh bạch và kiểm tra giám sát chặt chẽ đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện định giá là giải pháp trọng yếu nhằm hạn chế sai lệch, lạm quyền.
Về nguyên tắc, căn cứ và phương pháp định giá đất, VARS IRE đề xuất kết hợp hài hòa giữa quy định hiện hành và dự thảo trước đó, trong đó bảo đảm vai trò của Nhà nước đồng thời xem xét bổ sung phương án định giá theo chi phí.
Quy định xây dựng bảng giá đất theo loại đất, khu vực, vị trí và thời gian quyết định bảng giá 5 năm một lần là hợp lý - VARS IRE phân tích; đồng thời kiến nghị bổ sung yếu tố mục đích sử dụng đất nhằm tăng tính linh hoạt và hỗ trợ trong các trường hợp cần thiết.
Bên cạnh đó, việc ban hành hệ số điều chỉnh giá đất được xem là cần thiết để tăng tính linh hoạt trong xác định giá đất. Trong đó, cần xem xét đưa yếu tố thị trường làm thành tố tham chiếu quan trọng trong xây dựng hệ số điều chỉnh, góp phần đảm bảo công bằng và điều tiết thị trường bất động sản khi cần.
Ngoài ra, việc thành lập Hội đồng thẩm định bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất cũng nên thực hiện nhằm bảo đảm tính chính xác, công bằng trong xác định giá đất. Nhưng để tránh tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi”, cần quy định rõ thành phần, số lượng đại diện trong Hội đồng, bảo đảm cân bằng giữa các đại diện bên ngoài và cơ quan quản lý nhà nước; quy trình làm việc cần minh bạch, cụ thể để các thành viên có cơ sở thống nhất triển khai nhiệm vụ.
Liên quan đến việc sử dụng đất theo mục đích kết hợp, VARS IRE đề xuất bổ sung quy định cho phép sử dụng đất kết hợp mục đích nông nghiệp với xây dựng hạ tầng bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin, điện mặt trời và các công trình xây dựng theo tuyến như đường bộ, đường sắt, đường dây tải điện… Điều này góp phần tăng hiệu quả sử dụng đất và tối ưu hóa lợi ích kinh tế – xã hội.
Với quy định nộp bổ sung tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chưa tính tiền, VARS IRE kiến nghị bỏ quy định này. Thực tiễn cho thấy, nhiều trường hợp người sử dụng đất được giao đất từ nhiều năm trước nhưng không được xác định giá đất kịp thời do nguyên nhân khách quan.
Việc thu bổ sung số tiền lớn gây khó khăn tài chính cho doanh nghiệp, ảnh hưởng tiến độ dự án và đẩy giá bán lên cao, đi ngược chủ trương ổn định thị trường bất động sản của Nhà nước.
Đáng chú ý, đề xuất bỏ quy định chỉ được thỏa thuận nhận quyền sử dụng đất ở đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại là phù hợp với Nghị quyết 171/2024/QH15, giúp tháo gỡ vướng mắc cho nhiều dự án, thúc đẩy nguồn cung bất động sản, góp phần cân bằng cung – cầu trên thị trường.
Thu Hằng/Bnews/vnanet.vn