Quyết tâm cùng cả nước gỡ 'thẻ vàng' IUU

4 giờ trướcBài gốc

CHUYỂN BIẾN TÍCH CỰC

PV: Sau gần 8 năm triển khai công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), tỉnh ta đã đạt được những kết quả quan trọng nào, thưa ông?

Ông Hồ Trọng Phương: Tháng 10/2017, Ủy ban Châu Âu (EC) đã đưa ra cảnh báo “thẻ vàng” đối với thủy sản khai thác của Việt Nam do ngành thủy sản nước ta vi phạm các quy định về khai thác IUU. Việc EC cảnh báo “thẻ vàng” không chỉ ảnh hưởng đến xuất khẩu thủy sản sang thị trường Châu Âu, mà còn đặt ra yêu cầu cấp bách về việc hoàn thiện hệ thống pháp luật và nâng cao hiệu lực, hiệu quả xử lý vi phạm.

Xác định công tác phòng, chống khai thác IUU, gỡ “thẻ vàng” thủy sản là nhiệm vụ ưu tiên, cấp bách, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền địa phương liên quan, cùng các cơ quan chức năng của tỉnh đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các chỉ đạo của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản. Với nhiều giải pháp quyết liệt, đến nay, công tác chống khai thác IUU của tỉnh đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Tính đến cuối tháng 9/2025, toàn tỉnh có hơn 4.900 tàu cá có chiều dài từ 6m trở lên, trong đó có 4.693 tàu đã được cấp giấy phép khai thác thủy sản (chiếm gần 96%); có 2.979/3.035 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS), chiếm hơn 98%. Tàu cá đã đăng ký, đăng kiểm được viết biển số, đánh dấu tàu cá đạt tỷ lệ 100%. Đồng thời, đã cập nhật thông tin vào phần mềm Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase. Từ năm 2024 đến nay, Quảng Ngãi không để xảy ra tàu cá, ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài.

Có được những kết quả trên là nhờ cơ quan chuyên môn đã tham mưu UBND tỉnh thực hiện đầy đủ, kịp thời, nghiêm túc các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Tỉnh ủy. Công tác truyền thông, tuyên truyền về chống khai thác IUU được thực hiện thường xuyên, liên tục bằng nhiều hình thức. Tại tất cả các cảng đều có loa phát thanh, pano, áp phích trực quan để ngư dân, chủ tàu dễ thấy, dễ hiểu, dễ nắm bắt và tuân thủ các quy định về chống khai thác IUU.

Cùng với đó, công tác theo dõi, kiểm soát và giám sát hoạt động tàu cá được triển khai đồng bộ trên biển, tại cảng cá, cửa biển, tại chính quyền cơ sở, cộng đồng ngư dân và trên hệ thống VMS. Các vi phạm về mất kết nối VMS, vượt ranh giới khai thác đều đã được lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý theo đúng quy định. Cùng với quản lý đội tàu, tỉnh siết chặt truy xuất nguồn gốc thủy sản tại các cảng cá, đảm bảo minh bạch sản lượng khai thác, đáp ứng yêu cầu xuất khẩu sang thị trường quốc tế.

Cán bộ, chiến sĩ Trạm Kiểm soát Biên phòng Cổ Lũy, xã An Phú kiểm tra thủ tục giấy tờ trước khi cho ngư dân xuất bến. Ảnh: HỒNG HOA

PV: Ông cho biết ý nghĩa của việc gỡ “thẻ vàng” thủy sản?

Ông Hồ Trọng Phương: Dự kiến trong tháng 10/2025, Đoàn thanh tra của EC sẽ sang Việt Nam kiểm tra lần 5 về chống khai thác IUU. Đây là cơ hội cuối cùng để Việt Nam gỡ bỏ “thẻ vàng” IUU đã được cảnh báo từ năm 2017. Việc gỡ “thẻ vàng” thủy sản mang ý nghĩa quan trọng, cải thiện uy tín và vị thế của ngành thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế, giúp tăng kim ngạch xuất khẩu, giảm chi phí, tránh thiệt hại cho ngư dân và doanh nghiệp. Đồng thời, thể hiện trách nhiệm trong việc tuân thủ các quy định quốc tế về chống khai thác IUU, góp phần phát triển ngành thủy sản bền vững và bảo vệ nguồn lợi.

UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU cao điểm trong các tháng cuối năm 2025 và năm 2026. Trong đó, phân công rõ trách nhiệm của cơ quan, lực lượng chức năng, thời gian hoàn thành, sản phẩm cụ thể. Các lực lượng chức năng của tỉnh kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm quy định về chống khai thác IUU; xử lý triệt để, không có “vùng cấm” làm cơ sở răn đe, thay đổi nhận thức của ngư dân. Đồng thời, các xã, phường ven biển, đặc khu Lý Sơn phải gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả chống khai thác IUU, yêu cầu ngư dân ký cam kết không vi phạm, quyết tâm cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” thủy sản của EC trong năm 2025.

QUYẾT TÂM GỠ "THẺ VÀNG" IUU

PV: Bên cạnh kết quả đạt được, ông cho biết những tồn tại, hạn chế cần khắc phục trong công tác chống khai thác IUU của tỉnh?

Ông Hồ Trọng Phương: Tình hình ngư dân và tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản trái phép tuy đã được kiểm soát, ngăn chặn nhưng chưa bền vững. Tàu cá của tỉnh hoạt động tại các vùng biển chồng lấn, ngư trường truyền thống Hoàng Sa, Trường Sa bị Trung Quốc bắt giữ còn diễn biến phức tạp. Tình trạng tàu cá mất kết nối VMS trên biển vẫn còn diễn ra. Qua theo dõi, giám sát tàu cá hoạt động trên biển, đối với tàu có chiều dài từ 24m trở lên, lũy kế đến cuối tháng 9/2025, cơ quan chức năng đã phát hiện có 226 tàu mất kết nối trên 6 giờ, 10 tàu mất kết nối trên 10 ngày. Đối với tàu từ 15m đến dưới 24m có 659 tàu mất kết nối VMS trên 6 giờ, 80 tàu mất kết nối trên 10 ngày và 27 tàu vượt ranh giới, vi phạm vùng biển đánh bắt.

Bên cạnh đó, tỷ lệ tàu cá đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản và lắp đặt VMS chưa đạt 100% theo yêu cầu. Công tác phát hiện và xử lý vi phạm, đặc biệt là vi phạm về VMS còn hạn chế. Các biện pháp quản lý, kiểm soát tàu cá không đủ điều kiện không được tham gia hoạt động trên biển chưa thực sự triệt để. Nhiều tàu cá, ngư dân Quảng Ngãi thường xuyên hoạt động ngoài tỉnh nhiều năm không về địa phương nên khó khăn trong công tác quản lý tàu cá, xử lý vi phạm. Hạ tầng cảng cá đầu tư chưa đồng bộ. Một số cửa biển như Sa Cần, Cổ Lũy chưa có cảng cá chỉ định nên tàu cá phải di chuyển đến các cảng cá chỉ định tại các cửa biển khác để lên cá gây khó khăn cho hoạt động thủy sản của ngư dân và công tác quản lý...

PV: Để khắc phục các tồn tại, hạn chế, quyết tâm cùng cả nước gỡ “thẻ vàng” thủy sản trong năm 2025, tỉnh triển khai các giải pháp nào, thưa ông?

Ông Hồ Trọng Phương: Thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành các kế hoạch, văn bản chỉ đạo kịp thời. Trong đó, phân công rõ trách nhiệm, bố trí nguồn lực, sự phối hợp giữa các cơ quan, lực lượng chức năng khẩn trương giải quyết dứt điểm các tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU của tỉnh.

Đặc biệt, UBND tỉnh đã ban hành các quy định và triển khai quản lý đội tàu phù hợp với Luật Thủy sản năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật theo quy định. Triển khai và hoàn thành đăng ký, đăng kiểm và cấp phép đối với tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép) theo quy định tại Thông tư số 06/2024/TT-BNNPTNT ngày 6/5/2024.

Hiện trên toàn tỉnh còn nhiều tàu cá có nguy cơ vi phạm khai thác IUU. Đối với số tàu này, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp với các cơ quan, lực lượng chức năng, chính quyền địa phương đưa vào diện kiểm soát đặc biệt. Đồng thời, quyết tâm hằng tuần giảm dần số tàu cá có nguy cơ vi phạm khai thác IUU. Trong đó, tàu nào đủ điều kiện sẽ cấp phép, tàu nào không đủ điều kiện theo đúng quy định sẽ xóa đăng ký.

Đối với các tàu không đủ điều kiện thì phân công cán bộ địa phương, đảng viên theo dõi, lập danh sách và kiên quyết không cho phép ra khơi. Về việc truy xuất nguồn gốc thủy sản, hiện nay, các cảng cá đã áp dụng phương thức truy xuất nguồn gốc điện tử nên tàu ra, vào cảng đều được kiểm soát 100%. Từ nay đến trước ngày 15/10/2025, phải tập trung xử lý dứt điểm các tàu cá vi phạm mất kết nối VSM theo chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Để giải quyết vấn đề này, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã giao cho Chi cục Thủy sản - Biển đảo tỉnh phân công cán bộ, hằng ngày có trách nhiệm gặp gỡ chủ tàu, người nhà chủ tàu hoặc đến địa phương để nắm danh sách và kiên quyết xử lý theo đúng quy định.

PV: Xin cảm ơn ông!

HỒNG HOA (thực hiện)

Nguồn Quảng Ngãi : https://baoquangngai.vn/quyet-tam-cung-ca-nuoc-go-the-vang-iuu-59779.htm