Rối loạn ăn uống ở tuổi học trò - áp lực 'phải đẹp' trở thành nỗi ám ảnh

3 giờ trướcBài gốc

Viện Sức khỏe Tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) vừa tiếp nhận hai nữ sinh 17–18 tuổi với tình trạng trái ngược: một người nhịn ăn đến mức ngất xỉu, người khác ăn vô độ rồi tự gây nôn. Hai ca bệnh đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về rối loạn ăn uống – căn bệnh đang âm thầm lan rộng trong giới trẻ.

Bác sĩ tư vấn cho các bệnh nhân tuổi teen bị rối loạn ăn uống

Khi “phải gầy mới đẹp” biến thành bệnh

Chia sẻ về 2 ca bệnh này tại hội nghị về rối loạn ăn uống diễn ra chiều 13/10, BSNT Ngô Tuấn Khiêm cho biết bệnh nhân N.T.H (17 tuổi, Hà Nội) từng năng động, học giỏi, nay trở nên gầy gò đến mức kiệt sức. Chỉ vì một lời trêu “béo”, H. bắt đầu siết cân khắc nghiệt: bỏ bữa sáng, cắt giảm 2/3 khẩu phần, tập thể dục 3 tiếng mỗi ngày.

Từ 62kg, em chỉ còn 42kg. Cơ thể suy kiệt, mạch chậm chỉ còn 48 lần/phút, huyết áp tụt 80/50mmHg, ngất xỉu tại nhà. Bác sĩ chẩn đoán H. mắc chán ăn tâm thần – một dạng rối loạn ăn uống khiến người bệnh luôn thấy mình “béo” dù đã gầy trơ xương.

Sau 20 ngày điều trị bằng thuốc, trị liệu tâm lý cá nhân, liệu pháp gia đình và hướng dẫn dinh dưỡng, H. đã tăng 4kg, ăn uống gần như bình thường và chu kỳ kinh nguyệt trở lại.

BSNT Ngô Tuấn Khiêm chia sẻ về bệnh nhân bị rối loạn ăn uống

Trái ngược hoàn toàn, nữ sinh L.T.L (18 tuổi, Hà Nội) lại mắc ăn vô độ tâm thần. Bệnh nhân từng ăn mất kiểm soát có lần ăn tới 1,5kg khoai tây chiên, pizza, mì tôm chỉ trong vài giờ, rồi tự móc họng gây nôn và dùng thuốc nhuận tràng để “giữ dáng”. Mặc dù nhận thức được hậu quả, L. vẫn không thể ngăn cơn thèm ăn, càng lúc càng mặc cảm và tự ti với ngoại hình.

Sau khi được điều trị tại Viện Sức khỏe Tâm thần bằng thuốc fluoxetine, trị liệu nhận thức – hành vi và liệu pháp gia đình, các cơn ăn vô độ của L. giảm 40%, hành vi tự gây nôn chấm dứt. Sau một tháng duy trì điều trị, cân nặng của cô giảm 6kg và tâm lý dần ổn định.

Khi mạng xã hội nuôi dưỡng nỗi sợ hình thể

ThS.BSNT Phạm Thị Nguyệt Nga cho biết rối loạn ăn uống không phải là “thói quen ăn kiêng” hay “lối sống giảm cân”, mà là một bệnh lý tâm thần nghiêm trọng. Căn bệnh này thường khởi phát ở độ tuổi 10–19, khi tâm lý chưa ổn định và dễ bị tác động bởi hình ảnh “chuẩn đẹp” trên mạng xã hội, bạn bè hay thậm chí trong gia đình.

“Tỷ lệ mắc rối loạn ăn uống ở thanh thiếu niên ước tính từ 1,2% ở nam đến 5,7% ở nữ và đang tăng nhanh. Ở Mỹ, tỷ lệ chán ăn tâm thần ở lứa tuổi 13–18 là khoảng 0,3%”, bác sĩ Nga chia sẻ.

Những yếu tố dễ khiến trẻ rơi vào bệnh bao gồm tính cầu toàn, lo âu, giảm tự trọng, áp lực học tập, cùng các lời chê bai hay so sánh ngoại hình. Khi bệnh không được phát hiện sớm, hậu quả có thể rất nặng nề: suy tim, rối loạn nhịp tim, hạ thân nhiệt, loãng xương, vô kinh, thậm chí tử vong.

BSNT Phạm Thị Nguyệt Nga: Rối loạn ăn uống là bệnh lý tâm thần nghiêm trọng

Các bác sĩ khuyến cáo cha mẹ cần đặc biệt chú ý khi thấy con giảm cân nhanh, thay đổi thói quen ăn uống, tập luyện quá mức, né tránh ăn cùng gia đình, hay soi gương và lo lắng quá mức về vóc dáng. Đừng coi đó là “chuyện tuổi mới lớn” vì đằng sau có thể là dấu hiệu của một căn bệnh tâm thần nghiêm trọng.

PGS.TS Trần Nguyễn Ngọc, Trưởng Phòng Rối loạn cảm xúc và Rối loạn ăn uống, Viện Sức khỏe Tâm thần, cho biết điều trị hiệu quả đòi hỏi sự phối hợp giữa bác sĩ tâm thần, chuyên gia tâm lý, chuyên gia dinh dưỡng và đặc biệt là sự đồng hành của gia đình.

“Càng phát hiện sớm, khả năng phục hồi càng cao. Quan trọng nhất là sự thấu hiểu, không phán xét. Chính sự cảm thông của cha mẹ là liều thuốc đầu tiên giúp con thoát khỏi ám ảnh hình thể và học cách yêu thương bản thân mình”, ông nhấn mạnh.

Thanh Hằng

Nguồn VietTimes : https://viettimes.vn/roi-loan-an-uong-o-tuoi-hoc-tro-ap-luc-phai-dep-tro-thanh-noi-am-anh-post190435.html