Khởi đầu thuận lợi
Đúng 6 tháng kể từ khi nhận được sự đồng thuận về chủ trương từ lãnh đạo cao nhất của Đảng, UBND tỉnh Ninh Bình đã có Tờ trình số 207/TTr-UBND gửi Thủ tướng Chính phủ Đề án Nghiên cứu khả năng hình thành Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình, trong đó chính thức đề nghị đưa sân bay Ninh Bình vào Quy hoạch Tổng thể hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Trước đó, đầu tháng 6/2025, Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường đã có văn bản đề xuất lãnh đạo Đảng, Chính phủ cho phép triển khai xây dựng sân bay quốc tế và 9 cầu qua sông Đáy và sông Hoàng Long theo phương thức PPP.
Trên thực tế, trong quá trình xây dựng Đề án Nghiên cứu khả năng hình thành Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình, UBND tỉnh Ninh Bình đã nhận được sự ủng hộ, cho phép của lãnh đạo Chính phủ và Bộ Xây dựng.
Tại Văn bản số 5675/VPCP-CN ngày 23/6/2025, Phó thủ tướng Trần Hồng Hà đã giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình (sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh) và các cơ quan có liên quan nghiên cứu kiến nghị của Doanh nghiệp Xây dựng Xuân Trường tại văn bản nêu trên, báo cáo đề xuất Thủ tướng Chính phủ.
Trong Công văn số 6227/BXD-KHTC gửi lãnh đạo Chính phủ vào đầu tháng 7/2025, Bộ Xây dựng cũng lên tiếng ủng hộ chủ trương nghiên cứu, bổ sung quy hoạch cảng hàng không mới tại Ninh Bình sau khi hợp nhất và đề xuất giao UBND tỉnh Ninh Bình.
“Trên cơ sở kết quả nghiên cứu tại Đề án do UBND tỉnh Ninh Bình lập, Bộ Xây dựng sẽ triển khai thủ tục điều chỉnh Quy hoạch hệ thống cảng hàng không theo quy định của pháp luật về quy hoạch để bổ sung cảng hàng không tại Ninh Bình”, ông Lê Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Xây dựng thông tin.
Cần phải nói thêm, đối với một cảng hàng không hoàn toàn mới, chưa có trong quy hoạch như Ninh Bình, thì việc xây dựng và thông qua Đề án chỉ là bước khởi đầu. Theo đó, để chính thức khởi động Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình, ngoài việc chính thức được cập nhật vào Quy hoạch Tổng thể hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, UBND tỉnh Ninh Bình cần được Chính phủ giao là cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong trường hợp tiến hành đầu tư công trình theo hình thức PPP.
Mặc dầu vậy, với Đề án dày dặn, được nghiên cứu khá công phu vừa được UBND tỉnh Ninh Bình phối hợp với Tổng công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải hoàn tất, đã có thể có được một bức tranh tương đối tổng thể về Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình, cũng như cơ hội tham gia cho các nhà đầu tư tư nhân.
Theo đề xuất UBND tỉnh Ninh Bình, Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình được nghiên cứu tại 5 vị trí trên địa bàn tỉnh, trong đó vị trí đề xuất lựa chọn nằm trên địa bàn các xã Bình Lục, Bình Mỹ và phường Liêm Tuyền, tỉnh Ninh Bình.
Vị trí này cách phường Phủ Lý khoảng 7 km, cách TP. Nam Định (trước sáp nhập) khoảng 21 km, cách trung tâm tỉnh Ninh Bình hiện nay khoảng 30 km, cách Khu du lịch chùa Tam Chúc khoảng 19 km, cách Khu du lịch Bái Đính - Tràng An khoảng 30 km, cách trung tâm tỉnh Hưng Yên khoảng 15 km.
Hướng cất hạ cánh theo hướng Tây Bắc - Đông Nam (với đường cất hạ cánh số 1 dài 3.800 m, số 2 dài 3.200 m); diện tích quy hoạch khoảng 664 ha (gồm 460 ha khu bay, 189 ha đất khu hàng không dân dụng, 15 ha đất quân sự và 1 ha đất đài VOR/DME).
Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình được nghiên cứu thiết kế theo tiêu chuẩn ICAO cấp 4E, sân bay quân sự cấp I, với loại tàu bay khai thác là Code E và tương đương; trong đó công suất thiết kế năm 2030 là 5 triệu lượt khách/năm và 10 triệu lượt khách/năm trong giai đoạn đến năm 2050.
“Đây là các chỉ tiêu dự kiến giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong bước lập quy hoạch chi tiết sẽ xác định cụ thể, chính xác các chỉ tiêu quy hoạch của Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình”, lãnh đạo UBND tỉnh Ninh Bình cho biết.
Theo đơn vị tư vấn lập Đề án, khi Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình được đưa vào khai thác cuối năm 2027, sẽ thu hút lượng hành khách có nhu cầu đi/đến khu vực hấp dẫn thuộc tỉnh Ninh Bình mà trước đó sử dụng Cảng hàng không quốc tế Nội Bài.
Ngoài ra, còn bao gồm nhu cầu phát sinh tự nhiên, chủ yếu là dân cư địa phương tại các xã, phường thuộc tỉnh Ninh Bình nằm trong khu vực hấp dẫn của dự án, hiện tại không có nhu cầu hoặc không muốn chi trả mức giá cước vận tải hàng không, nhưng do mức độ tiếp cận thuận tiện của Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình, nên chuyển sang sử dụng phương tiện hàng không.
Trên cơ sở hiện trạng khách du lịch quốc tế, nội địa đến Ninh Bình và các thế mạnh về du lịch, công nghiệp của tỉnh Ninh Bình mới, đơn vị tư vấn đã đưa ra dự báo các tuyến đường bay có thể được thiết lập sau khi đưa Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình vào khai thác. Cụ thể, các tuyến bay nội địa là Ninh Bình - Đà Nẵng, Ninh Bình - Tân Sơn Nhất, Ninh Bình - Phú Quốc, Ninh Bình - Cam Ranh. Các tuyến bay quốc tế đến Ninh Bình sẽ chủ yếu đến các thị trường trọng điểm như châu Âu, Bắc Mỹ, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc, Thái Lan và một số nước Đông Nam Á khác.
Xác định ngay phương án đầu tư
Tại Đề án Nghiên cứu khả năng hình thành Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình, đơn vị tư vấn có những đánh giá khách quan về tác động của dự án này đối với các sân bay hiện hữu trong khu vực Đồng bằng sông Hồng.
Theo đó, sự xuất hiện của Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình sẽ trực tiếp đưa cảng hàng không số 2 vùng Thủ đô ra khỏi quy hoạch mạng cảng hàng không toàn quốc; cảng hàng không mới tại tỉnh Ninh Bình sẽ thay thế vai trò của cảng hàng không số 2 vùng Thủ đô để phù hợp với không gian phát triển mới sau khi sáp nhập tỉnh, thành phố, nhằm phục vụ tốt hơn cho vùng.
Bên cạnh đó, khi sân bay Ninh Bình hình thành, sẽ chia sẻ một phần lưu lượng vận tải với Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. Theo kết quả dự báo nhu cầu vận tải, Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình đạt công suất 5 triệu lượt hành khách/năm đến năm 2030 và 10 triệu lượt hành khách/năm đến năm 2050.
Do đó, tư vấn kiến nghị điều chỉnh giảm công suất Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, đến năm 2030 đạt công suất 25 triệu lượt hành khách/năm và đến năm 2050 đạt công suất 40 triệu lượt hành khách/năm; công suất của Cảng hàng không quốc tế Gia Bình vẫn sẽ được giữ nguyên theo Quyết định số 1102/QĐ-BXD ngày 20/7/2025 của Bộ Xây dựng về việc phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch Tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Một thông tin rất đáng chú ý khác là việc UBND tỉnh Ninh Bình kiến nghị người đứng đầu Chính phủ cho phép triển khai Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình theo phương thức PPP.
Trong tổng mức đầu tư dự kiến của Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình trị giá khoảng 23.216 tỷ đồng, chưa bao gồm lãi vay, UBND tỉnh Ninh Bình đề xuất ngân sách nhà nước (Trung ương và địa phương) hỗ trợ để thực hiện và phần vốn khu vực tư nhân, bao gồm phần vốn chủ sở hữu và vốn vay thương mại do nhà đầu tư huy động (tỷ lệ nguồn vốn ngân sách nhà nước bảo đảm tuân thủ các quy định pháp luật về đầu tư theo phương thức PPP) với thời gian hoàn vốn khoảng 27 năm.
Trong đó, đến năm 2030, vốn ngân sách nhà nước (Trung ương và địa phương) tại Dự án sẽ chiếm tỷ lệ 45,25% (khoảng 6.776 tỷ đồng), vốn của nhà đầu tư chiếm tỷ lệ 54,75% (khoảng 8.198 tỷ đồng). Từ năm 2031 đến năm 2050, vốn ngân sách nhà nước (Trung ương và địa phương) tại Dự án sẽ giảm mạnh, chiếm tỷ lệ 2,8% (khoảng 229 tỷ đồng), vốn của nhà đầu tư chiếm tỷ lệ 97,2% (khoảng 8.013 tỷ đồng).
Nếu triển khai theo phương án này, sẽ mở ra cơ hội tham gia của các nhà đầu tư tư nhân, đồng thời giúp giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước khi đầu tư vào Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình.
Tổng nhu cầu vốn đầu tư kết cấu hạ tầng cảng hàng không nói chung và Cảng hàng không quốc tế Ninh Bình nói riêng là rất lớn. Do đó, nguồn ngân sách nhà nước được phân bổ trên tinh thần tiết kiệm, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, đóng vai trò là vốn mồi để hỗ trợ và thu hút tối đa nguồn lực từ các thành phần kinh tế khác theo phương châm “đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư”.
“Đây cũng là mô hình huy động vốn theo PPP đã triển khai thành công tại một số cảng hàng không trong thời gian vừa qua như Vân Đồn, Phan Thiết, Quảng Trị”, ông Trần Huy Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình cho biết.
Anh Minh